Esan ez arrazismoari!

By on 2009(e)ko urtarrilak 10 in kirola, orokorra

arrazismoaren aurkaarrazismoari ezDenok dakigun legez, arrazismoa mundu osoan zehar ematen da, hau da,  pertsona batek gizabanakoen ezaugarriak baldintzatu eta determinatzen dituela baieztatzen duen jarrera nahiz pentsamoldea nonahi ematen dela esan daiteke. Arrazismoaren helburua pertsona diskriminatuen giza eskubideak baliogabetzea da. Europan, XIX. mendean ematen hasi omen zen gainontzeko gizakien gainetik arraza zuriko gizakia zegoela esatean. Maiz xenofobiarekin nahasten dugu, hau da, pertsona batek kanpotar batekiko duen gorrotoarekin; hala eta guztiz, diferentzia dago bi kontzeptuen artean: arrazakeria pentsamendu bat da eta xenofobia sentimendu bat. Beste diferentzia bat da xenofobia kanpotarrak baino ez dituela helburu; arrazismoak, aldiz, ez.

Arrazismoaren aurka egiteko, 1965. urtean, Nazio Batuen Erakundeak martxoaren 21a izendatu zuen arrazismoaren aurkako eguna. Azken edizioan, egun honen lema hauxe izan zen: “Berdintasuna bizitzeko, aniztasuna elkarrekin bizitzeko.”

ARRAZISMOA KIROL MUNDUAN

etooBestalde, egun, kirol munduan “Say no to racism” eslogana askotan ikus dezakegu. Alde batetik, kirolariek eramaten dute pankarta batean zelai erdira partida hasi baino lehen; bestetik, kirol ezberdinetako zelaietako harmailetan ikus dezakegu. Hala ere, nahiz eta pankarta hau mutur aurrean izan, jende askori bost axola dio eta kirolariaren azalaren koloreari gehiago begiratzen diote pankartari baino. Esate baterako, duela gutxiko Zaragoza-Barça partiduan, Barcelonako Samuel Eto’o aurrelari kamerundarrak bere azal kolorearen aurkako irain gogorrak jasan behar izan zituen. Halako batean, arbitroarengana abiatu zen eta zelaitik joan egin nahi zuela esan zion, han ezin omen zuen futbolean jokatu irain gogorrak jasanez.

Arrazismoa islatzen duen beste egoera bat, futbola jarraitzen dugun guztiok gogoratuko duguna, Luis Aragonesek Espainiako selekzioa entrenatzen zuen garaian Jose Antonio Reyesi esandakoa dugu. Aragonesek, gaur egun Barcelona futbol taldean dagoen Thierry Henry jokalariari irain egin zion, Reyesi esanez, bera Henry baino hobea zela eta hura aipatzeko “negro” hitza erabiliz. Bestalde, Patrick Vieira, Erik Cantona eta Emmanuel Petit jokalari frantsesek, Ingalaterran jokatzen ari zirela, irain gogorrak jaso zituzten frantsesak izateagatik. Gogorra da esatea, halaber, San Petersburgoko Zenit taldeak garrantzitsuena bere zaleak direnez, ez dute onartzen beltzik. Oso gogorra da hau esatea, berriz diot, kontuan izanik talde hau 2008ko UEFA txapelketa irabazi duela. Iaz Espanyoleko atezain den Kamenik, bere zelaian jokatzen ari zela, irain arrazistak jaso zituen. Zer iruditzen zaizue zure etxean irainak jasotzea? Hauek guztiak adibide gutxi batzuk baino ez dira izan; dena den, zoritxarrez, beste kasu ugari eman dira futbolean.

say-no-to-racismFutbola alde batera utziz, Hego Afrikako kirolariak, zuriak eta beltzak, aparte egin behar izaten zuten kirola. Talde kanpotarrak mistoak zirenean, beste era batera esanda, batzuk zuriak eta beste batzuk beltzak, ezin zuten parte hartu Hego Afrikan; ezta pertsona zuriz osatutako talde bat pertsona beltzez osaturiko beste talde baten aurka ere. Zorionez, COIren bidez, 1959an egoera hau bukatu egin zen; hala ere, Tokion egin behar ziren joko olinpikoetan ezin izan zuten parte hartu Hego Afrikako kirolariek. Rodeshan ere horrelako kasu bat eman zen, baina ez dira bakarrak. 1968ko Mexikoko jokoetan, podiumean korrikalari beltz batzuek eskularru beltz bat jantzita zeramatela, ukabila altxa eta “Black power” (Beltzen indarra) ideologia erakutsi nahi izan zuten. Denak deskalifikatu zituzten. Horrez gain, 1947an beisboleko bi liga zeuden AEBn, bata zuriena eta, bestea, beltzena.

Hau guztia esan ondoren, zaila dirudi esatea askotan esan ohi den moduan, kirolak herrialdeen arteko harremanak lasaitzen dituela; aitzitik, guztiz aurkakoa da hainbat kasutan gertatzen dena. Bi herrialdeek beraien artean norgehiagoka badute, euren arteko partiduan sortzen den giroa oso gogorra izatera irits daiteke denok dakigun legez.

Azkenik, badirudi, urteak pasatzen ari diren heinean, jendeak gero eta kontzientzia handiagoa duela. Nire ustez, kirolak ezin ditu herrialdeen arteko gatazka gehiago sortu; guztiaren gainetik tolerantzia izan behar da garrantzitsuena. Dena den, jendea konturatu arte azalaren kolorea, pertsonaren kultura, arraza, erlijioa… ez direla garrantzitsuak arrazismoa egongo da. Espero dut azkar ohartzea horretaz, horrela lasaiago biziko baikara gure herrian nahiz eta kanpotar asko egon. Besterik gabe, ESAN EZ ARRAZISMOARI!

Comments { 1 }

Antzerki Garaia 2009

By on 2009(e)ko urtarrilak 9 in ikuskizunak

2009 ANTZERKI GARAIA

Antzerki Garaia 2009Txalo konpainiaren Ate-joka antzerki lanak emango dio hasiera gaur ostirala, hilak 9,  Ordiziako Herri Antzokian, Beasain eta Ordizia Udaleko Kultura Sailek antolatutako “Antzerki Garaia” egitarauari. Euskadiko Antzoki Sarean kokatzen den ekimenak Foru Aldundiko eta Eusko Jaurlaritzako Kultura sailen laguntza jasotzen du. Urtarriletik apirilera bitartean ikusi ahal izango diren zortzi lanek osatuko dute aurtengo edizioa, hamabosgarrena:

  • Urtarrilaren 9an, Ordiziako Herri Antzokian (euskaraz): ATE JOKA, Txalo Teatroa.
  • Urtarrilaren 16an, Beasaingo Usurbe Antzokian (gaztelaniaz): EL APAGON, Kanpingags S.L.
  • Otsailaren 6an, Ordiziako Herri Antzokian (gaztelaniaz): SEXO GRATIS, Kunka Taldea.
  • Otsailaren 13an, Beasaingo Usurbe Antzokia (euskaraz): LOLA IKUSTEN BADUZU ESAN ABERATSA DELA, Ados Teatroa.
  • Otsailaren 27an, Ordiziako Herri Antzokian (euskaraz): OHEAN, Maskarada Taldea.
  • Martxoaren 13an, Beasaingo Usurbe Antzokian (gaztelaniaz): MALDITO PARNÉ, Glu-glu produkzioak.
  • Martxoaren 27an, Ordiziako Herri Antzokian (gaztelaniaz): LOS ANGELES NO TIENE HÉLICES, Dani Perez artista.
  • Apirilaren 3an, Beasaingo Usurbe Antzokian (euskaraz): AHUNTZA…NOR DEN SILVYA?, Txalo teatroa.

Taldeak eta obrak hautatzeko irizpidea kalitatea izan da eta kontuan hartu dira muntaia, lengoaiari emandako trataera, hizkuntza, konpainiaren eskarmentua nahiz profesionaltasuna eta obren arrakasta.

Sarrera 10 eurokoa izango da emanaldi bakoitzeko, eta 60 euroren truke ziklo osorako abonoa ere lortu ahal izango da Beasaingo nahiz Ordiziako kultura sailetan, antzokietako leihatiletan edo Ordiziako Barrena jauregian. Taldean joan nahi izanez gero, dagokion udaletxeko kultura sailean aldez aurretik jakinarazi beharko da. Emanaldi guztiak gaueko 22:15ean izango dira.

ATE-JOKA, TXALO

Ate-jokaEsan bezala, egitaraua gaur bertan hasiko da Ordizian Txalo konpainiak taularatuko duen “Ate Joka” lanarekin. Neil Simonen La extraña pareja komedia ospetsuan oinarrituta dagoen antzezlan honek bi lagunen elkarbizitza kontatzen digu. Joxemai, dibortziatua, orain arte bakarrik bizi izandakoa eta bizitzako bizio guztien zalea. Eta Andrex, betiko laguna, ezkondua eta dibortziotzekotan; maniatikoa, garbizalea, obsesiboa… Elkarbizitza honek egoera komiko eta barregarriak, tristeak eta mingarriak azalduko dizkigu.

Comments { 0 }

Bizitza bizitzea ez denean…

By on 2009(e)ko urtarrilak 6 in denetarik

Hanna Jones“Gogorra da bizitza” esaten dugu askotan. Denok izan dugu inoiz mundua gainera erori izanaren sentipena, baina erori garen guztietan altxa gara berriz ere. Aitzitik, Hanna Jones orain dela 13 urte Ingalaterran jaio zen neskatilak ez du atzera zutitu nahi.

Bost urte zituenetik leuzemiaren hatzaparretan bizi izan da. Hiru hilabetean behin medikuarekin ordua zitatu izan du medikamentuen tratamendua taigabe jarraituz, eta hala segi beharko du aurrerantzean ere gerora biziko bada. Are gehiago, dagoeneko bihotzeko hiru transplante egina da hainbeste medikamentuk bihotza ahuldu izanagatik, eta azaroan sei hilabeteko bizi esperantza aurreikusi zioten Herefordeko Herefordshire Primary Care Trust erietxeko medikuek. Honela, bada, laugarren operazio bat egitea hautatuko luke bizitza gogorra dela irizten duen gizarte sasijakitunak. Alta, Hannak kirurgiari muzin egin, eta, horrek ekarriko liokeen aukera berriari uko eginez, geratzen zaion apurra, zoriontsu, gurasoen eta hiru anaien alboan igaro nahi du. Kristy eta Andrew Jones gurasoek ere alabaren nahia babesten dute, jakin badakitelako hala zoriontsu izango dela, eta, datozen sei hilabeteotan erabakiz aldatuko balu, berriro ere itxaroneko zerrendara itzul daitekeela.

Hanna amarekinTamalez, haur batek eutanasia eskatu izanak min egin dio gizarteari sekula transplantatu beharko ez duen bihotzean. Zeinen gogorra den bizitza! Hasiera batean, medikuak ere aurka agertu ziren Jonesen eskariaren aurrean, 13 urte baino ez dituen ume bat ez ei delako bizitzen jarraitu gura ez duela erabakitzeko gai. Neskatxaren erreguek, ordea, legeak limurtu eta bereganatu ditu. Eta orain, bai. Orain, bere bizitza naturaren eskuetan uzteko eskubidea du, bere mentalitatearen aurkako asko baditu ere.

Hannak hitza hartu eta argi eta garbi azaldu du zein den bere ikuspuntua. Egia da medikuntzak aurrerapen handiak egin dituela, baina neska honen kasua hain apartekoa da, non zientziak oraindik ezin berma dezakeen etorkizun seguru bat. Jakinaren gainean daude operazio hau onartuz gero, uste ez bezala irteteko aukera dagoela, eta, ongi irtengo balitz ere, bost urteren buruan beste halako bat egitea ezinbestekoa lukeela ostera arnasten jarraitzeko.

Ez hori bakarrik, badira arrazoi gehiago ere geroari bizkarra emateko: motibo moralak, alegia. Bizitzen hasi besterik ez den arren, jadanik jakin badaki datozen urte guztiak ere nolakoak izango diren, eta ez dago prest behin eta berriro bizimodu hori bizitzeko, sufritzeko. Gainera, esperientziak irakatsirik, ezaguna du itxaroneko zerrendan emaile apropos bat aurkitzea zeinen zaila den. Beraz, benetan desio ez duen bizitza bat eskuratu izanak benetan nahiko lukeen besteren bati nolabait lapurtzea suposatuko luke.

Eskarmentuak berak egin du heldu 13 urteko gorputz txikian ezkutatzen den emakumea. Ez da ume gorri bat, eta horregatik hain zuzen ere halako erabakiak hartzeko gaitasuna du. Onartzea bortitza iruditzen bazait ere, zergatik ez? Duintasunez hil dadila!

Comments { 2 }
-->