Amaiera tragikoa gauean

Balcón de RosalesDagoeneko abenduan gaude, eta egun pil-pilean dagoen gai batekin natorkizue. Denok ezaguna izango dugun gaia da: dantzalekuetan emandako istiluen gorabeherak. Diskoteketan edota tabernetan emandako istiluen kasuak ez dira berriak; izan ere, hauek aspalditik gertatu izan diren jazoerak dira, baina tamalez denbora igaro ahala, gogortzen joan dira, hauetako asko sarraski hutsak bihurtuz. Sarraski hauek gehienetan gazteen artean sortzen dira, agian, pixka bat pasata daudelako edariarekin edo beste era bateko substantziengatik, eta okerrena da borroka hauen sorrera edozein huskeriagatik izaten dela, gehienetan bultzakada batengatik, edota beste edozein ziztrinkeriagatik…

Gai honek sekulako eztabaida sortu du jendearen artean, eta harekin batera beste gai batzuk ere ilunpetik atera dira, hala nola tabernetan gazteei alkohola ematearen eztabaida, drogak… laburbilduz: gaueko gehiegikeriak. Honek guztiak sortu duen eztabaida sozialak sekulako oihartzuna izan du. Ez dugu ahaztu behar, esaterako, honetan guztian telebistak jokatzen duen papera, oso komunikabide nahasgarria izateaz gain, kasu askotan espekulazio ugari sorrarazten baitu.

Beraz, nork esan dezakegu duela errua horrelako kasuetan? Gazteek, atezainek, gurasoek, lokal horren zuzendariak…? Nire ustez, erru handiena dutenak diskoteketako zuzendariak dira kasu gehienetan, hauek izaten baitira adinez txikiak direnei sartzeko baimena eman eta, gainera, alkohola saltzen dietenak. Baina galdera zera da: zergatik ez du inork ezer egiten hau aldatzeko? Jakina da taberna edo dantzaleku hauetan astero ematen direla istiluak, baina horietako asko liskar “xumeetan” geratzen direnez, inork ez du ezer esaten edo egiten. Ez hori bakarrik, beste diskoteka askok salaketa ugari jaso dituzte, baina ez dute azaltzen inongo asmorik gune hori ixteko edota segurtasun neurriak hartzeko. Gurasoek ere, honen berri dutenean, zerbait egin beharko luketela iruditzen zait; halere, kasu askotan hau ez da gertatzen, gurasoak ez dakitelako zertan ibiltzen diren euren seme-alabak asteburuetan.

atezainaHonekin zuzenki loturik dagoen kasua da orain dela aste batzuk Madrileko dantzaleku batean gertatutakoa. Bertan, 18 urte besterik ez zituen gazte bat hil zen dantzaleku horretako atezainarekin izandako borroka baten ondorioz. Gazte honen izena Alvaro Ussia zen eta egun horretan, edozein asteburutan bezala, bere lagunekin gaua igarotzeko eta ongi pasatzeko asmoz atera zen. Hauen topagunea Balcon de Rosales izeneko diskoteka zen. Istilua nola hasi zen oso ziur ez badago ere, hainbat egunkarik dio honen lagun batek neska batekin estropuz egitean gertatu zela. Neska hau diskoteka horretako atezain baten neska-lagun ohia dela dirudi eta hori izan omen zen iskanbila leherrarazi zuena. Neska hau atezainaren bila joan ondoren, Alvaroren lagunarekin liskarra izan zuen. Zoritxarrez, Alvaro tartean sartu zen. Egunkari batean atezainak aditzera eman duenez, gazteak nahiko aztoratuta zeuden Dantzalekuaren kanpoaldean gertatu zen zorigaiztoko heriotza. Han gertatutakoaz bi hipotesi daudela esan dezakegu: bata, hiru atezainak gazteari emandako jipoiaren ondorioz hil zela; eta, bigarrena, hiru hauetako atezain bat halabeharrez honen gainean erori zela. Istripua edo hilketa? Barrabaskeria hau egin zutenak dagoeneko kartzelan daude; dena dela, oraindik ere kasua ikertzen ari dira jazotakoa ez baitago batere argi.

Edonola ere, honetan guztian harrigarriena da Madrilgo udalak bazekiela dantzaleku honek hainbat salaketa zuela -bai beraien atezainen jarreragatik, eta baita beste hainbat irregulartasunengatik ere-, eta ez zuela ezer egin lokal hau ixteko. Baina ez da hau okerrena. Penagarriena iruditzen zaidana da horrelako gauza bat gertatu behar izan dela, hau da, gazte bat hil behar izan dela dantzaleku hau ixteko eta honi dagokion legea “gogortzeko”. Hori ezer gertatu baino lehenago egin behar zen, ez gertatu ondoren. Zoritxar honen ostean, gauza asko jakin dira diskoteka honi buruz. Esanguratsuena izan da honek jatetxe lizentzia baino ez duela, hau da, diskoteka izateko lizentziarik ez duela; eta ondorioz, ezta gazteei alkohola saltzeko, ezta bertara sartzen uzteko. Benetan lotsagarria. Orain gauzak aldatzen hasteak ez du aldatuko gazte askoren heriotza gertatu izana.

Aurreko guztia horrela izanik ere, honekin guztiarekin ados ez dauden atezainak ere badaude. Hauek esaten dute atezain guztiak ez direla horren oldarkorrak, gutxi batzuk baizik. Honekin ados nagoela esan beharra daukat. Atezain gehienak euren lana egitera mugatzen dira, hau da, jendea sartzen utzi edo ez utzi eta sortzen diren iskanbilak “konpontzera”, baina beraiek parte hartu gabe. Egia da, halaber, hauetako askok ez dutela lan horretarako prestakuntzarik jaso. Gertatu den guztiarekin atezainen lana lupaz ari da begiratzen; eta, horren ondorioz, orain dela egun gutxi batzuk oso arriskutsua zen Bulgariako atezain talde bat desegin dute, kideetako asko militarrak izandakoak.

Ez da hau, baina, kasu bakarra: estatuan horrelako ehunka kasu ematen dira asteburuetan zehar, nahiz eta ez duten lehen aipatutako amaiera zorionez. Jendea beldurtuta dago eta zaintza gehiago eskatzen du horrelako tokietan, gehienbat toki gatazkatsuetan. Beste gazte batzuen heriotzarik ez gertatzeko eta gazteok horrelako lokaletara segurtasun handiagoz joateko, nire ustez, diskoteka hauei dagozkien legeak gogortu edo moldatu egin beharko litzaizkieke.

Comments { 0 }

Andoni Agirregomezkorta: “Pertsona bakoitzak bere izaera propioa izan behar du eta hau besteengandik ikasiz lortzen da”

Azkenean iritsi zen horrenbeste desiratzen nuen eguna: Andoni Agirregomezkorta elkarrizketatzeko aukera izango nuen! Asko miresten dudan pertsona denez, zeharo urduri heldu nintzen EITBra, kamera bizkarrean hartuta. Nola agurtu? Nola jokatu? Ezagun izate hutsarengatik pertsona berezia edo goi- mailako norbait dela edo desberdin tratatu behar zaiola pentsa dezakegu, baina Andonik aurkakoa frogatu zigun, benetan jatorra baita. Nahiz eta leher eginda egon, lanean ari zela, tartetxo bat eskaini zigun.

Andoniri buruz asko ez dakienari adierazi diezaioket Andoni antzezle donostiarra dugula, eta gaur egun Vaya Semanitan lan egiten duela. Bere ibilbide profesionalari dagokionez, Tu a Tu eta A ze parea! antzezlanetan aritu da, besteak beste, baita Sorginen Laratza saioko zenbait sketchetan eta Hasiberriak telesailean ere.

Kaixo, Andoni! Eskerrik asko elkarrizketa honi tartetxo bat eskaintzeagatik. Zuei.

Beno, aipatu bezala antzezpen ikasketak burutu dituzu. Txikitatik al zenuen antzezle izateko grina hori? Bai. Beharbada kontzienteki, ez, baina betidanik gustatu zait antzezpena. Txikia nintzela, nire arreba nagusiak ikastolan egiten zituen antzezlanetako entseguetara joaten nintzen, eta asko gustatzen zitzaidan.

Horrez gain, hainbat iragarkitan parte hartu duzu Keler garagardoaren Epa! arrakastatsuan, adibidez, eta EITBrako spot askotan. Zer-nolako eragina izan dute zure bizitza profesionalean? Beste lanetarako ateak ireki dizkizute? Kelerren iragarkiaren kasuan, baietz esango nuke. Badakit, hura ikusita, orduan Vaya Semanitako zuzendari zena nitaz gogoratu zela. Beraz, gutxienez horretarako besterik izan ez bazen ere, balio izan zuen. Azkenen finean, ezagun egiten zara iragarki baten bidez. Eta oso garrantzitsua da bai jendeak eta bai lanbide honetan jarduten dutenek zu ikustea.

Onetik eta txarretik, denetik ikasten da

Izan al duzu inoiz zure bizitza profesionalean, zure esku balego, ezabatuko zenukeen egoera deserosoren bat? Beno, lanbide guztietan bezala, beti egoten da gauzaren bat itsusia. Baina beno, nik, ezabatu, ez nuke ezer ezabatuko. Onetik eta txarretik, denetik ikasten da. Eta txarrarekin bizitzen eta txarretik ikasten ere ikasi behar da.

Hasieran Oscar Terolek aurkezten zuen Vaya Semanita. Zer da burura datorkizun lehenengo gauza lan honen proposamena egiten dizutenean? Ardura handia eta ez dakit ez nukeen beldurra esango… (barreak) Nik ez nuen elkarrizketa bat egin sekula. Beno, kalean Jaiak saioan, bai. Baina pertsonaia ezagunei ez nien inoiz elkarrizketarik egin. Baliteke nik nire lana ondo egitea, baina, azkenean, zekitenek nigan konfiantza izan zuten eta itsu-itsuan onartu nuen.

Gero eta berrikuntza gehiago ditu saioak, antzezleei eta atalei dagokienez. Azalduko al dizkiguzu, zure ustez, alderdi onak eta txarrak? Zergatik eman zenituzten aldaketa horiek? Guk urtez urte egiten ditugu aldaketak, ahal izanez gero, noski. Gure ustez, programak oso freskoa izan behar du, eta, freskotasun horren ondorioz, atalak aldatu egiten dira. Beti izanen da atalen bat beste batek baino arrakasta handiagoa duena; beraz, erne egon behar izaten dugu jakiteko zeinek funtzionatzen duen eta zeinek ez, eta, hori ikusita, batzuk kendu eta besteak jartzeko. Batzuetan denek funtzionatzen dute eta ideia berriren bat dugunean, bada, aurrera…

andoni_agirregomezkortaVSko sketch ugaritan hartzen duzu parte, pertsonaia desberdinak jorratuz. Denen artean zein da, zure ustez, zure izaerarekin antza gehien duena? Uff ! (barreak) Nik esango nuke bat ere ez dagoela egiten ditudan guztietatik. Denak pertsonaia komikoak dira eta denek dituzte euren miseriak. Agian, guztiak hartuta, bakoitzetik atera genezake nire ezaugarriren bat. Dena den, ez dut uste inoren antza dudanik.

2006an Vaya Semanitak Ondas saria jaso zuen. Zer eman zizun horrek? Bultzakada handia. Momentu horretan urtebete pasatuta zen taldearen banaketa gertatu zenetik, hau da, momentu hartan oraindik urte bat generamatzan martxan. Horregatik, norbaitek “Bide onetik zoazte” esatea behar genuen oraindik, eta Ondas saria jasotzea zerbait gehiago izan zen. Niretzat oso-oso gauza ederra izan zen.

Saioko zein atal duzu gustukoen: Euskolegas, Javier Clementeren kontakizunak, Los Batasunis…? Oso ondo pasatzen nuen Euskolegas egiten, Vaya Semanitaren barruan. Baina, aurten, Euskolegas ez da gurekin egongo, euren izaera propioa hartu dute eta, hortaz, bere telesail propioa izango dute; izan ere, luzapen edo iraupen handiko pertsonaiak ditu. Programaren barruan bi denboraldi uste dut izan direla. Gainera, harro sentiarazten nau arrakasta izateak eta horretaz baliatzeak telesail bat egiteko. Benetan gauza polita izan da.

Ba al duzu norbait eredutzat zure lanean jarduteko? Ez dut zehazki inor begiz jotzen. Pertsonaiekin bezala, nik miresten ditudan aktoreen edo lanbide honetan ibiltzen direnen artean, beti dago baten bat gustatzen zaidan ezaugarriren batekin eta bakoitzetik pixka bat hartzen dut. Baina ez dut esaten: “Begira, nik honek bezala jokatuko dut edo saiatuko naiz hau bezala izaten”. Eta azkenean aktore bakoitzak, beno, pertsona bakoitzak, bere izaera propioa izan behar du eta hau besteengandik ikasiz lortzen da.

Vaya Semanitako taldeaNola daramazu ezagun izatea eta jendeak kaletik ezagutzea? Batzuetan gogorragoa da, besteetan hobea. Programa komiko bat egitearen zortea dut; eta, beraz, pertsona gehienek (denak ez esateagatik) modu onean hurbiltzen zaizkit, irribarre batez, zoriontzeko asmoz. Baina, noski, nik ere baditut nire egun txarrak eta tarteka norbait hurbiltzen zait, txiste bat kontatuko diodalakoan, eta ez diot egiten. Baina, dena den, beti saiatzen naiz zintzo jokatzen jendearekin, inor ez dut gaizki tratatzen mundu guztia etortzen zaidalako modu onean eta, gutxienez, ondo trata dezadan merezi dutelako. Hala ere, badira bakarrik egon nahi duzun egunak eta, ezagun zarenean, zaila izaten da, mendira joan ezean. Askotan semearekin nabil herritik eta semeaz gozatu nahi izaten dut, lasai-lasai; baina beti sentitzen dut begiren bat edo beste niri begira. Beraz, batzuetan gogorra da. Azkenean, mundu honetan lan egiten duen batek jakin behar du hau gertatuko dela eta aurrera egin.

Nola edo non ikusten duzu zeure burua hemendik urte batzuetara? Beste zerbaitetan aritzea pentsatu duzu inoiz? Noski, Vaya Semanita ez da betiko izango, noizbait bukatu egingo da. Saioa jada dezente ari da luzatzen, gaur egun ez baitaude programa asko emititzen sei urte daramatzatenik. Beraz, bai, gero beste zerbait egin beharko dut. Zer izango den ez dakit, baina horretarako ere bat prest egon behar da eta nik ere prestatu behar dut pixka bat momentu horretarako, Vaya Semanita bukatzen denerako. Beste zerbaitetan aritu beharko naiz; dena den, beste horren zain egon beharrean, nahiago dut horren bila joan. Ez dakit zer izango den. Ahal izanez gero, telebista gehiago; bestela, antzerkia ere faltan botatzen dut.

Laneko kontuak alde batera utzita, zure aisialdian zer duzu gustuko? Lasai egotea. Jendeak kaletik ikusten gaitu eta gu oso ondo bizi garela pentsatzen du. Baina ni eta nire lankide guztiak ia-ia hemen, Miramonen, bizi gara, etxera joan gabe (barreak). Beraz, lana ez dudanean, etxean lasai egotea, etxe inguruan ibiltzea edo, ez dakit, asteburu pasa joatea gustatzen zait.

Bat bere buruaz eta egin dezakeenaz ziur egon behar du.

Eta, bukatzeko, emango al zeniguke aholkuren bat zureak bezalako elkarrizketa borobilak egiteko? Batez ere, bat bere buruaz eta egin dezakeenaz ziur egon behar du, eta lasai. Azken finean, aurrez aurre daukaguna beste pertsona bat da, gu bezala, bere akats eta bertuteekin. Beraz, gureak ulertzen ere jakingo du. Lasaitasunez hartu behar dira gauzak.
Beno, bada, eskerrik asko eta zorte on! Zuri.

Elkarrizketarekin amaitu genuenean, Andoniri eskerrak eman besterik ez nuela uste nuen. Baina hori ustekabea! EITBko telesail eta saio desberdinak grabatzen diren guneak erakutsi zizkidan! Hau guztia dela eta, eskerrak eman nahi dizkiot Andoniri eskainiriko aukera honengatik eta bere bizitzaren zatitxo bat gurekin partekatzeagatik. Hitzordu honen bidez frogatu digu distira handia duen izarra dela; bai profesionalki, eta baita pertsonalki ere!

Comments { 3 }

Zergatik bihurtu gara hiperkontsumista azken 20 urteotan?

GONBIDAPENA

ZER: Alizia Sturtze historialariaren hitzaldia

EGUNA: Abenduak 15 (astelehena)

LEKUA: Ordiziako D’elikatuz gunean

ORDUA: 19:00etan

GAIA: Zergatik bihurtu gara hiperkontsumista azken 20 urteotan?

HIZLARIA: Alizia Sturtze historialaria da eta GAIAK argitaletxearen giza eta gizarte-zientzien saileko arduraduna. Artikulugilea da GARA egunkarian eta hainbat liburu idatzi ditu; besteak beste, “Agotak, juduak eta ijitoak Euskal Herrian”, “Sorginen kontrako errepresioa Euskal herrian”, “Esklabotzaren historia”, eta “Historiako prozesurik garrantzitsuenak”

ANTOLATZAILEAK:

Hitzaro Euskara Elkartea

Ordiziako Udala

Comments { 1 }
-->