Arauak 10: Betiko eta honen kideak eta Hori eta, hori edo eta horrelakoen idazkera.

By on 2007(e)ko urtarrilak 4 in arauak lantzen

Jakintza

Gaurko saioan ere bi arau ezberdin errepasatzen saiatuko gara, biak erraz-errazak: Betiko eta honen kideak eta Hori eta, hori edo eta horrelakoen idazkera. Edozein zalantza izanez gero edo ariketak egiterakoan arazoren bat suertatzen bazaizu, galdetu lasai iruzkin bat idatziz. Has gaitezen, bada, gaurko lehenengo arauarekin:

BETIKO ETA HONEN KIDEAK

  • Beti bezalako denborazko aditzondoen kasuan, tartean –ko dagoenean, aditzondoa + -ko egingo da:
– Gaurko,

– Biharko,

– Etziko,

– Luzaroko, e.a.

  • Horiek dira hobesten diren formak, eta ez betirako bezalakoak.

Araua osorik.

Praktika


Bigarren arauaren fiosofia nahiko garbia den arren, badago esparru txiki bat Euskaltzaindiak erabiltzailearen irizpidearen esku uzten duena. Adi, beraz: adi

HORI ETA, HORI EDO ETA HORRELAKOEN IDAZKERA

1. Egitura hauetan guztietan ageri diren juntagailuak osorik idatziko dira beti: eta, edo. Batasunerako ez dira ontzat ematen Mirari ta ikusi ditut, eta Horidela-ta etorri dira bezalako esapideak.

2. Egitura agerikoa eta antzematen erraza denean, bereiz idatziko da juntagailua—ondoan koma izan edo ez—, bere garaian Euskaltzaindiak erabaki zuen bezala (hori eta, hori edo, hori dela eta). Adibidez: Hor daude Begoña eta, barrura sartzeko beldur.

3. Perpaus konplexua denean, ordea, beharrezkoa izan gabe ere, aukeran izango du idazleak juntagailuaren aurrean marratxoa ipintzea, testua ulertzeko lagungarri dela iruditzen bazaio (hori-eta, hori-edo, zer dela-eta). Adibidez: Esan didate zuen etxean-edo beste egun batean agertuko direla beharbada.

Araua osorik.

Praktika 1

Praktika 2

Comments { 0 }

Animaliei tratu txarrak

By on 2007(e)ko urtarrilak 3 in orokorra

tratu txarrak1Joan-etorrian ibiltzen den gaia da animaliek pairatzen dituzten tratu txarrak. Mintzagai honek niri bihozmin izugarria ematen dit. Onartezina da.

Denbora asko ez dela, gizon batek bere txakurra nola jipoitzen zuen makila batez ikusi genuen telebistan. Bizilagun batek egoera ikusita, bideoz grabatu eta ondoren poliziarengana eraman zuen salaketa bat ezarriz. Kasu zehatz honetan, gehien harritu ninduena izan zen herri hartako bizilagunak salaketa jarri zuenaren aurka agertu zirela, gaizkilea babestuz.

Zoritxarrez, gaur egun maiz gertatzen den gauza bat da nahiz eta erakunde asko honen aurka agertu. Horietako bat Altarriba dugu, edozein animaliaren aurkako tratu txarrak eragotzi nahi duen erakundea, hain zuzen ere.

Idatzi honetarako informazio eta argazki bila nenbilela, interneteko gune batean sartu eta artikulu baten izenburuak jota utzi nau. Hauxe zioen: “Comercio de pieles de perros y gatos“.

Egia esan, adibideak ematen hasiko bagina, ez genuke inoiz bukatuko ondikoz. Eta ez dira bakarrik txakurrak edo katuak tratu txarrak pairatzen dituztenak, ez; animalia dezente dira gizaki basatien neurrigabekerien hartzaile. Lastima!

Dena den, espero dut zuek ez egotea multzo horren barruan, izugarrizko bihozgabekeria bailitzateke ezbairik gabe. Ez da horrela?

tratu txarrak2

Comments { 2 }

Segurtasuna errepidean

By on 2007(e)ko urtarrilak 1 in orokorra

seguritatea1Gabon jai hauek ospatzera jende ugari joaten da kanpora, opor bidaia bat egitera, familiakoekin elkartzera… Autoaren erabilera asko ugaritzen den garaia da hau mundu osoan zehar, istripu kopuruek gora egiten dute eta hildako eta zaurituak ere izaten dira. Horrelakorik gertatzerik nahi ez badugu, zenbait xehetasun kontuan izatea komenigarria da.

Bidaia luzea den kasuetan jarraitu beharreko pausoak ondorengoak izan daitezke:

  • Abiatu baino lehen, autoaren egoera begiratu behar da; akatsen bat izango balu, ezbehar bat izateko arriskua izango genuke eta.
  • Autoan sartu aurretik geure buruei erantzun beharreko galdera da: “Behar dudan guztia hartu al dut?â€? Ahaztu behar ez den zerbait mapa bat da edo gaur egun gero eta gehiago erabiltzen diren GPS horietako bat.
  • Jarraian irteera ordua finkatu. Ahal izanez gero, auto ilarak pilatzen diren orduak saihestu.
  • Arropa erosoa eramatea gomendagarria da eta tarteka geldialdiak egitea, zerbait jan edo zangoak luzatzeko.
  • Bidaia leku menditsura bada, kateak ere prest izatea komeni da eta ongi erabiltzen jakitea, noski.

Bidaia laburren kasuan, ez dago aurreko guztia jarraitu beharrik; dena den, beti da ona horietako hainbat kontuan izatea. Eta edonora joanda ere, ezbeharrak saihesteko, trafiko seinaleei kasu egin, abiadura moderatuan gidatu eta, ahaztu gabe, segurtasun uhala erabili. Bidaia ona izan! 🙂

Comments { 0 }
-->