Tag Archives | arazoa

Energia nuklearra: kalte eta onuren arteko lehia

Azken urte hauetan, elektrizitatea sortzeko metodo berriztagarri eta ez-berriztagarrien inguruko eztabaida nahiko handia izan da. Bakoitzaren abantaila eta desabantailak sakonki aztertu ondoren, metodo horietako batzuk garatu eta gure gizartean hedatu dira. Beste batzuk, ordea, guztiz baztertuak izan dira. Baina badago oraindik arazo edo kezka ugari sortzen dituen elektrizitatea lortzeko sistema bat, energia nuklearra alegia.

Energia nuklearra zentral nuklearretan sortzen da fisio edo fusio izeneko bi prozesu ezberdinen ondorioz. Fisioa da orain arte gehien erabili izan den bidea, fusioa orain dela denbora gutxiago deskubritu baitzen. Gaur egun ikusten ditugun zentral gehienak, denak ez esateagatik, fisioarenak dira, eta hauetan uranio izeneko elementu kimikoa erabiltzen da elektrizitatea sortzeko. Zentral nuklearrek kritika ugari izan dituzte, hauek dituzten abantaila eta desabantailak desorekan baitaude, eta, antza denez, desabantailak abantailak baino gehiago baitira.

Nork ez du inoiz aditu zentral nuklearrek tximinia edo dorre batzuetatik ke pila kanporatzen dutela? Egia da hau, baina ke hau ez da arazoa, ez baita kutsakorra. Jende askok kutsakorra dela pentsatzen duen ke honen zatirik handiena ur lurruna da; eta, beraz, ez dio atmosferari kalterik egiten. Hala ere, atmosferara CO2-a botatzen duen prozesu bat beharrezkoa da erregai nuklearra lortzeko. Edonola ere, energia kW bat sortzeko ikatz-zentral termiko batean baino askoz CO2 gutxiago ekoizten da zentral nuklearretan.

Karbono dioxidoaren emisioa txikia izateaz gain, energia elektriko handia sortzen dute zentralek, eta hau, gu bizi garen gizartearentzako, abantaila handia da. Gizakiok energia eta, bereziki, elektrizitatea ezinbestekoak ditugu gure bizitzetan, baina zaila da desabantailak edo eragozpenak ez dituen energia lortzeko sistema bat aurkitzea, eta hori oso argi daukagu: alderdi ekonomikoarengatik ez bada, alderdi ekologikoagatik; eta azken honengatik ez bada, ikuspegi estetikoarengatik. Alabaina, premiazko dugun elementu hau produzitzeko, azkenean, bat edo beste hautatu behar izaten dugu, eta energia nuklearraren kasuan, hondamendi handiak izan dira ondorio.

Energia kantitate handia ekoiztu bai, baina hondakin erradioaktibo kopuru izugarria sortu ere bai. Uranioa erabiltzean sortzen diren hondakinak oso arriskutsuak dira, eta, horregatik, fisioa ezbeharren bat gertatzean ingurunera ezer ez kanporatzeko prestatutako altzairuzko ontzi erraldoi baten barnean ematen da. Gainera, ontzi hau, tximiniarekin batera, segurtasun neurri zorrotzez metro bat eta bi metroren arteko hormigoizko paretez eraikitako eraikuntza baten barnean kokatzen da. Dena dela, Txernobylen jazo zen moduan, gerta daiteke edozein arrazoirengatik hondakin hori ingurumenera igarotzea, laino erreaktibo bat sortu eta pertsonen nahiz animalia eta landare askoren gaixotasun eta heriotzak eragiteaz gain, mutazioak ere sortzea. Beraz, alderdi honetatik bortizki kaltegarria izatera hel daiteke.

Dena den, egokia al litzateke energia eta zentral nuklearrak desagertzea? Baliteke hemendik urte batzuetara guztiz ezabatzea, baina, nire ustez, oraingoz ez da edo ezin da irtenbiderik zuzenena izan. Alde batetik, arriskutsua izan arren, eguneroko bizitzarako beharrezkoa dugun zerbaiten sorrera bermatzen duelako, eta, bestetik, hau ordezkatzeko bide berririk aurkitu arte oso baliagarria suertatuko zaigulako. Ondorioz, zientzialariak orain egiten ari diren bezala, zientzia eta teknologiaren garapenaren hurrengo urrats garrantzitsuenetariko bat energia eta zentral nuklearrei soluzio bat bilatu eta aurkitzea izango dela pentsatzen dut.

Comments { 0 }

Nola da posible horrelako basakeria egitea animalia bati?

Orain dela pare bat urte, lagun batek aipatu zidan Guillermo Vargasi buruzko artikulu bat irakurri zuela interneten nabigatzen zebilen bitartean. Zur eta lur geratu zen. Hau esan bezain laster, etxera joandakoan, artikulu txundigarri haren bila hasi nintzen, eta baita aurkitu ere! Artikulu hark Guillermo Vargasek, “Habacuc” ezizenez ezagutzen den artistak, Bienal Centroamericana de Arte izeneko erakustokian egiten saiatu zen artelan bati buruz hitz egiten zuen, “Eres lo que lees” izeneko artelanari buruz hain zuzen. Habacucek zioenez, kalean utzitako animaliak jasaten duten gosea azaltzea zen artelan horren helburua. Horretarako, Habacucek gau batean, bi umeren laguntzaz, kaletik txakur gaixo bat hartu eta goseak eta egarriak hil arte utzi zuen, astebetez, soka batez lotuta. Hori jende aurrean erakusteko intentzioarekin, artelan gisa.

Nire iritziz, lotsagarria da gaur egungo artea horrekin lotzea, animalien eskubideen aurka baitoaz mota horretako artelanak. Argi dago albiste honen inguruan ezinezkoa dela aldeko argudiorik ematea, baina aurkako argudio gisa esan dezakedana ondorengoa da: artista horrek ez zuen inolako eskubiderik astakeria hori egiteko babesik gabeko ugaztun bati. Gaur egun, hainbatetan -nahi baino gehiagotan, dena esan beharra dago- entzuten dugu animaliak izugarrizko tratu txarrak jasotzen dituztela, bai bere jabeengandik eta baita kaleko jendearengandik ere. Zerbait egin behar da tratu txar horiekin bukatu ahal izateko.

Honetaz aparte ere, gustatuko litzaidake jakitea erakustoki hartako ikusleak beraien muturren aurrean zakur bat erdi hilik ikustean nola erreakzionatu zuten; izan ere, horrela jarraitzen badugu, gaur egungo arteak etikaren mugak hautsiko baititu.

2006ko abuztuan Bienal Centroamericana de arte izeneko erakustokian ipinitako artelan hori dela eta, nik museo, galeria eta mota guztietako erakustokietako zuzendariei zera proposatu nahi diet: euren erakustokira joan nahi duten artista guztiei beraien eskulturak egiteko garaian muga batzuk ipintzea, ez baitago bizidun bat hainbesteko sufrimendua merezi duenik, ezta txakurra izanda ere. Baina proposamen hau onartuta ere, Guillermo Vargas bezalako artista batek ez zien kasurik egingo mugei; izan ere, behin erakusketara camisETA lema zuen niki bat jantzita agertu baitzen. Niri artista honek ekintza hauekin atentzioa deitzea gustatzen zaiola erakusten dit.

Comments { 5 }

Highway to hell

http://noticias.coches.com orrialdetik ateratako argazkia

Nori ez zaio gustatzen esnatu eta bere kafetxoa hartzen ari den bitartean egunkaria irakurtzea? Nik begirada azkar bat ematen badiot ere, egunero irakurtzen ditut, behintzat, berri garrantzitsuenak. Eta azkenaldi honetan gero eta gehiago ari naiz kezkatzen kezkagarria izan behar ez lukeen arazo batez: auto istripuak. Azken bolada honetan, ia egunero begiztatzen dut egunkarian mota honetako berri tamalgarriren bat, eta denek dute antzekotasun handia euren emaitzan: ez dakit zenbat hildako eta hainbat zauritu. Oso penagarria iruditzen zait auto istripu baten ondorioz pertsona batek bere bizia galtzea, baina are penagarriagoa pertsona baten edo pertsona talde baten arduragabetasunagatik beste hainbatek larriki ordaintzea. Arrazoi hori dela eta idazten dut gaurko honetan artikulu xume hau, ez baitut inondik inora onartzen gidari axolagabeen jarrera lotsagarri eta guztiz berekoia.

Lehenik eta behin, eta ezer esan aurretik, datu bat eman nahi nizueke: 2009an Espainiako errepideetan hildakoen kopurua 1.897 pertsonekoa izan zen, 2003an ia 4.000koa izanik. Ezbairik gabe, jaitsiera hau oso datu positiboa da, hildakoak erdira murriztu baitira 6 urtetan. Baina, hala eta guztiz ere, ez zaizue gehiegi iruditzen, orokorrean Espainiak duen errepide sarea egokia izanda, dauden radar sistema modernoak egonda… ia 2.000 hildako suertatzea errepideetan? Zaila egiten zait ulertzea nola egon daitekeen hainbeste istripu gaur egun dagoen segurtasun maila egonda. Eta arazoa zertxobait gehiago ulertzeko geure burua epaitzea beste irtenbiderik ez dagoela badakit, gu baikara ezbehar horietako askoren eragile bakarrak.

Izan ere, zenbat aldiz hartu ote dugu gizakiok autoa gainean pare bat kopa gehiago eramanda? Ez dut imaginatu ere egin nahi zenbat pertsonak egin ote duen axolagabekeria galant hori. Baina arazoa ez da pertsona horrek sekulako arriskua daramala gidatzen ari den bitartean, beste gidariek dutela bere ekintzen arduragabetasuna ordaintzeko boleto guztiak baizik. Eta ez pentsa hori dela arazorik tamalena alkoholaren kasuan, ez. Gure gobernuak du, nire uste apalean, erruaren zati handi bat. Zergatik? Hasteko, DGTren lema “Bolantean, alkoholik ez” bada, nola da posible alkoholemia tasa 0 (gramo litroko) izan beharrean, 0,3koa izatea? Ulertezina egiten zait hori. Zer demontre!

http://blog.encooche.com orrialdetik ateratako argazkiaAlkoholaren erruz istripuak gertatzea nahi ez badute, jaitsi dezatela tasa hori zerora. Gainera, neurri hau errespetatu ez eta edan eta gero kotxea hartzen dutenentzat zer dauka pentsatuta gobernuak harrapatuz gero? Munduan gizakiak ikusi duen asmakuntzarik onena: puntuak kentzea. Mesedez, goiko alde horretan dauden horiek ez dira konturatzen oraindik zer arrisku dagoen mozkor batek autoa hartzen duenean. Lehengoan irakurri nuen pertsona batek auto istripua izan zuela, bikote bat euren seme-alabekin zihoan kotxe baten aurka talka eginez. Zorionez, ez zen hildakorik egon, baina bai zaurituak. Notiziaren amaieran jartzen zuenez, errudunaren alkoholemia tasa 0.61ekoa zen. Eta zer da egin ziotena? 4 puntu kendu eta 500€ inguruko isuna jarri. Konturatuko zinetenez, familia errugabe horren bizitzak gidabaimeneko 4 puntu ziztrin eta diru kantitate xume bat besterik ez zuen balio izan kasu horretan. Egia esan, horrelako lotsagabeekin zer egin beharko litzatekeen esateko eskubidea edo aukera izango banu, bat baino gehiago kartzelan egongo litzateke denbora luzez honezkero. Nire iritziz, alkohola, gidatzeko orduan, bai kantitate handi edo baita txikian ere, delitu larria baita.

Alkoholaren gaia alde batera utzi eta arduragabetasunaren beste adar bat aipatu nahi nuke: gehiegizko abiadura eramatearena. Badirudi, gaur egun badagoela hainbat gidari abiadurarekin maiteminduta dagoena. Pilotu hauek euren bizia baino gehiago maite dute besteen artean nabarmentzea eta begirada guztiak erakartzea; izan ere, eurek pentsatzen duten modura, azkarrago joateagatik besteak baino hobeak edo talentuz jositako gidariak baitira. Niri, egia esan, bost axola zait pertsona zoro hauen bizitza, baina hauen erruz arrisku bizian dauden beste gidariena inporta zait, eta ezin dut onartu 10 urteko pentsamendua duten pertsona batzuk beste jende baten bizitza kontuan ez hartzea euren txorakeriekin. Hori dela eta, DGTk radar sistema moderno baten instalazioa hasi du herrialdean zehar. Tresna hauek bolantean lege-hausteak egiten dituzten axolagabeak “in fraganti” harrapatzeko balio dute, eta oraingoz badirudi nahiko emaitza onak ematen ari direla, Barne Ministeritzako presidente den Alfredo Perez Rubalcabak adierazi duen modura. Orain, arazo bakarra radar horiek non dauden adierazten duten aparatu berri horiek desagertaraztea da, azkenaldi honetan, modan jartzen ari diren GPS ilegalak baitira horietako asko. Abiaduraren maitaleentzat, ordea, XXI. mendeko asmakuntza bihurtu da.

Hau guztia dela eta, argi utzi nahi nuke artikuluaren hasieran esan dudan bezala, gu geu garela akzidenteen eta hauen erruz hainbat pertsonaren heriotzaren errudun garbienak. Horregatik, gaur egungo gidari guztiei fabore bat eskatu nahi nieke denon hobebeharrez: errepideetan hildako gehiago ez gertatzeko edo, behintzat, heriotza kopurua murrizteko, errespeta dezatela ondoko gidaria, hark bera errespetatzea nahi lukeen bezalaxe. Horrela, behin edo behin, lortuko dugu tolerantziaz beteriko errepideetan zehar lasai eta gustura bidaiatzea buruan kezkarik izan gabe.

Azkenaldi honetan asko ikusi den bideoa: gazte bati Guardia Zibilak egindako alkoholemia kontrola.

Comments { 0 }
-->