Tag Archives | krisia

¡Que hay crisis!

By on 2009(e)ko azaroak 7 in arazoak, gizartea

Marka zuriakGaur egungo gizartean denok ezagutu eta pairatzen dugun fenomenoa dugu krisi ekonomikoa. Orain dela urte batzuk inork ez zuen espero gure gizarte kapitalista hau pikutara joango zenik, ezta gerrikoa estutu beharko genuenik ere. Orain, ordea, dena aldatu da, ez da lehengo berdina; izan ere, krisiak kolpe gogorra eman du, ondorio asko eta larriak ekarriz. Horietako bat marken arteko “gerra” da. Hau esatean, marka zuri eta marka lider edo jatorrizko marken artean benetako konpetentzia sortu dela esan nahi dut. Azter dezagun auzia.

Hasteko, marka zuri edo produktu zuriak hipermerkatuaren izenpean doazen produktuak dira. Hauek jatorrizko markek produzitzen dituzten ekoizkinak dira eta, publizitatearen beharrik ez dutenez, merkeagoak izaten dira. Hori dela eta, produktu hauek sekulako ospea hartu dute azken urte hauetan, krisia aurrera eramateko laguntza handia eskaintzen baitute. Adituek diotenez, produktu hauek merkatuan izan duten eboluzioa aparta da. 1996. urtean, %12,1ek erosten zituen eta urtez urte handituz joan da: 2006an, %25,5ek eskuratzen zituen; 2009an, aldiz, %40k erosten ditu jada. Azken urtean hartu dute batez ere sekulako indarra.

Dena dela, erosleek sarritan izan ohi dituzte produktu hauekiko mesfidantza eta beldurra. Kalitatea ona izango ote da? Ez al gara hainbatetan dudatan egon zein produktu erosiko? Gainera, produktuek egiten dituzten enpresak egun batetik bestera alda daitezkeenez, produktuen zapore edo kalitatean ere aldaketak egon daitezke. Komeni da jakitea, guk hala uste ez badugu ere, produktu hauek marka liderren berdinak direla, nahiz eta ezin ziurta daitekeen jatorrizko markek prozedura eta produktu berdinak erabiltzen dituztela. Beti egongo da ezberdintasunen bat.

Esanak esan, eta egon daitezkeen ezberdintasunak gorabehera, aipatutako markak kontsumitzea egokia dela iruditzen zait, bizi dugun krisiaren aurrean merkeago erosteko aukeraz baliatzeari egokia baiteritzot. Izan ere, jatorrizko markek eta hipermerkatuek ez dute galtzen, ezta guk ere. Gainera, ¡…que hay crisis!.

Gehiago jakiteko:

Listado de marcas blancas [pdf]

Comments { 1 }

Zinemaldia, krisia, etorkizuna…

By on 2009(e)ko urriak 17 in zinema

Zinemaldia09_saridunakDudarik gabe, urtero irailaren bigarren hamabostaldian Euskal Herriko Donostia hirian antolatzen den Zinemaldia zine-jaialdirik garrantzitsuena da estatu mailan, eta Europan ere sona eta antzinatasun gehien duenetarikoa. Bere lehen ekitaldia 1953ko irailaren 21ean izan zen. Azken urteotan, egoitza nagusia Kursaal elkargunean izan du; halere, pasa berri den Zinemaldia 2009ko zenbait ekitaldi garantzitsu Victoria Eugenia antzokian ere egin da.

Zinemaldiak irauten duen bitartean, hiria zinemazale, kritikari, komunikabideetako langile, aktore, zuzendari, ekoizle eta ikuslez betetzen da, Donostia zinemaren gune bilakatuz egun horietan. Aurtengo Zinemaldiak, ordea, beste urteetan baino egun bat gutxiago iraun du: Zinemaldiaren 57. edizioa irailaren 18an hasi eta 26an amaitu da. Finantza krisia dela eta hartutako neurria da hori. Hartu den beste neurrietako bat izan da amaierako gala, azken egunean sari banaketa egiteko antolatzen den ekitaldia, pitt_zinemaldianmurriztea. Aurreko edizioetan, sariak banatu ondoren, festa bat egiten zen; eta bertan, janari, edari… ugari egon ohi zen. Aurten, gala garesti samar ateratzen zela kontuan hartuta, sari banaketarekin amaiera ematea besterik ez zaie geratu. Zinemaldiaren aurrekontu estuak ekarritako beste ondorioetako bat Donostiara etorri den izar kopurua mugatzea izan da. Halere, ekonomia krisia eta aurrekontu murrizketa jasan arren, zinema-jaialdiak arrakasta izan du; zan ere, aurtego edizioko 9 egunetan, 180.000 biztanleko hirian, 178.000 ikusle zenbatu dira, 200 film baino gehiago ikusteko aukera izan da, eta 500 proiekziotik gora eskaini dira.

Garbi dago ikusleak funtsezko elementu direla nazioarteko zine-erakusketa honetan. Gainera, aurten ere, aurreko edizioetan gertatu izan den bezela, ikusleen eta epaimahaiaren iritzia ez da bat etorri. Hau dela eta, gero eta gehiago dira sari nagusia ikusleengandik etortzea eskatzen hasi direnak. Hauek zine-jaialdiaren zati garrantzitsu bat izanda, beraien iritzia azaltzea gustatuko litzaiekeela adierazi dute.

Orain balantzea egiteko garaia da. Dena bikain joan da, baina elementu nagusia krisia izan da. Egoera hori azpimarratu du Eusko Jaurlaritzak Donostiako Zinemadia zoriontzeko garaian:

Balantzea egiteko garaia da, eta datorren urteko edizioan pentsatzekoa. Hori dela eta, Kultura Sailean egiaztatu nahi dugu krisiaren ondorioz proposatutako diru-doikuntzak bat datozela benetan zinemaldiaren egiazko garrantziarekin. Alde horretatik, ezin dugu ahaztu Donostiako Zinemaldiaren errentagarritasuna ekonomia alor hutsetik harago doala. Hiria ekonomia aldetik suspertzeko akuilua ez ezik, Donostia eta Euskal Herria munduan sustatzeko tresna ezin baliagarriagoa dugu Zinemaldia, zeharka etekin positiboak dakarzkiena gainerako kultura-zereginei. Horregatik, Eusko Jaurlaritzak apustu tinkoa egin nahi du ekitaldi honen alde, bultzatzen jarraitu behar dugun herri-eredu gisa, eta aztertzen ari gara finantzaketan parte hartzen duten erakunde guztiekin bilera bat deitzeko aukera, Donostiako Zinemaldiaren etorkizuna zalantza jar dezakeen egoera ekonomikoa aztertzeko.

Ni Zinemaldiaren aldekoa naiz, baita krisi egoeran egonda ere. Pertsonalki ez naiz zinezale amorratu horietakoa, baina egun horietan Donostian sortzen den giroa oso atsegin dut. Bestalde telebistan, irratian, egunkarietan…hiria azaltzea ere oso garrantzitsua iruditzen zait. Krisiak irauten badu eta Euskal Jaurlaritzak ezinezko badu hainbeste diruz lagundu Zinemaldia, beste erakunde batzuen laguntza bilatu beharko dela uste dut. Ezin dugu Zinemaldia galdu!

Comments { 3 }

Krisia, denon arazoa

By on 2009(e)ko martxoak 12 in orokorra

jendea-erostenKrisiarena aurten gehiegi entzuten ari garen gaia irudituko zaio askori; niri, ordea, ez. Nahiz eta milaka artikulu gehiago idatzi krisiari buruz, gauza gutxi konpontzea lortuko dugula uste dut. Edonola ere, gertatzen ari denari buruz informatzea gustatuko litzaidake; izan ere, kontuan izan behar dugu denei eragiten digun gaia dela. Norena da, baina, krisiaren errua?

Ez da batere erraza errua norbaiti leporatzea, baina askoren ustean krisiaren jatorria Estatu Batuetan dago. Arrazoi potoloena diruaren erabilera okerra izan da, eta badirudi hori esanda dena konponduta dagoela; pentsatzen hasita, ordea, konturatuko gara erru osoa gizartean dagoela. Estatu Batuetan garrantzi gehiena diruak dauka, eta nahiz eta duten diru kopuru hori txikia izan, denek gastatu egiten dute; hau da, gorde beharrean gastatu egiten dute. Arazoa kulturala da, eta kontuan izaten badugu Estatu Batuak mundu osoan zehar duen eragina itzela dela, kultura hori toki guztietara zabaldu dela esan dezakegu. Dirua = gastatu. Pertsona askok ez dute behar adina diru; hala ere, erosteko behar hori sentitzen dute eta biderik errazenera jotzen dute hau konpontzeko: dirua bankuari eskatu.

Horra hor krisiaren eragile handi bat: bankuak. La crisis Ninja artikuluan irakur dezakegunez, bankuek edonori utzi diote dirua eta edozein kantitatetan; alabaina, horietako zenbait pertsonak ezin dute diru hori bueltatu. Horrela sortzen da krisiaren zatirik handiena: hainbat banku edo fintza etxek itxi behar izan du bertan dirurik ez dagoelako. Gertatzen ari dena ongi ulertzeko, adibide erraz bat ipiniko dizuet. Imajina ezazue etxea ordaintzen ari den familia batek kreditu bat eskatzen diola bankuari auto bat erosteko eta beste bat oporretara joateko. Pentsa ezazue familia horrek dituen diru-sarrerekin doi-doi iristen dela hilabete bukaerara. Honi bankuari bueltatu behar dion diru guztia batzen badiogu, argi geratzen da ezin grafikoaizango duela dirua itzuli, ez baitauka. Gerta liteke errua bankuarena izatea kreditua eman baino lehen familiaren bizi baldintzak ez dituelako oso ondo begiratu; hala eta guztiz ere, errua bankuei bota beharrean, zergatik ez dugu gure albora begiratzen? Zenbatek ez ditu eskatzen kredituak oporretara joateko edota auto bat erosteko, jakinda ezingo duela diru hori bueltatu? Galdetu diezaiogun gure buruari ea hori benetan beharrezkoa den. Bankuek ez dituzte begiratuko familien bizi-baldintzak, baina guk behinik behin begiratuko beharko genituzke mailegu bat eskatzera joan aurretik…

Eta orain beste galdera bat: zeintzuk izaten ari dira krisi honen ondorioak? Erantzun garbiena eta benetan sufritzen ari garena langabezia da. Tasa oso handia da eta izugarri igotzen ari da azkenaldi honetan. Espainian, % 6 inguruan ibili ohi bada, aurten % 12,1eraino igo da; datuak ikaragarriak dira, benetan beldurgarriak. Hainbat arlo izan dira kaltetuak, baina etxegintzarena izan da kolpe handiena jaso duena; izan ere, sektore hau langabeziak gogor astintzeaz gain, etxeen salneurriek behera egin dute krisiarengatik. Burtsa ere ondorio larriak jasotzen ari da: egunak joan egunak etorri, milaka pertsonek ezin dute ezertxo ere egin beraien akzioak balioa galtzen ari diren bitartean. Eta zer egiten dute boterea dutenek hau konpontzeko? Bada, milaka dolar injektatu bankuei! Oraindik ere soluzio horren emaitzen zain gaude. Hori gutxi balitz, neurri honen ondorio larria diruak bere balioa galtzea izan daiteke. Batek daki noraino irits gaitezkeen!

wall-streetEdonola ere, ez da krisi izugarria jasaten dugun lehengo aldia. Atzera egiten badugu, 1929ko krisiarekin egingo dugu topo. Garai hartan, gaur egun bezala, krisia Estatu Batuetan sortu zen, eta ondoren mundu guztira zabaldu zen. Nola izan zen, bada, krisi honen hasiera? 1929ko krisia Wall Streeten hasi zen, burtsak krak egin ondoren Ostegun Beltza delakoan. Lehen Mundu Gerraren ostean gertatu zen. Hasiera batean, ekonomia gora egiten hasi zen eta honekin batera burtsa ere bai. Orduan, jendea maileguak eskatzen hasi zen burtsan inbertitzeko. Halako batean, urriaren 24an, burtsak krak egin zuen, utzitako kapitala itzulitakoa baino handiagoa zelako. Jendeak ezin zuen dirua itzuli eta bankuek behea jo zuten.

Aurreko guztia irakurri ondoren, konturatuko zarete gizartea ez dela horrenbeste aldatu: lehengo akats berberak egiten jarraitzen dugu. 1929ko krisia eta egun pairatzen ari garenaren artean ez dago alde handirik. Ulergaitza da, jasan zuten guztia jasan ondoren, gaur egungo gizarte aurreratuak gauza berdinetan erori izana. Argi dago beste krisi batzuetatik irteteko gai izan baziren, gu ez garela gutxiago izango. Agian, denon artean lortu beharko genuke irtenbide bat, denoi galdetuz eta noreberak bere harri korkorrak jarriz. Garbi dago gobernuek ezarritako neurriek orain arte ez dutela emaitza positiborik eman, oraingoz ez da intebinde garbirik aurkitu krisi honi amaiera emateko. Nire uste apalean, zulotik ateratzeko lehenengo pausoa eta zailena gizartea aldatzea da, gure pentsakera aldatzea. Agian, hortik hasita urrats bat emango genuke krisia desagertzeko.

Comments { 1 }
-->