Tag Archives | solasean

Igor Anton: “Beso bat apurtu nuen, baina okerragoa izan zitekeen”

By on 2011(e)ko urtarrilak 26 in elkarrizketak, solasean, Txirrindularitza

Astearte guztiak bezalaxe, ingeleseko klasea amaituta historiakoa zetorren, baina astearte hartan ez nuen betiko errutinaz jardungo; izan ere, ingeleseko klasea amaitu bezain laster, etxerantz abiatu nintzen aipaturiko historiako eta biologiako klaseak galduz. Nolanahi ere, hutsegite honek pisuzko arrazoi bat zuen, Igor Anton txirrindulariari euskaljakintzarentzat egingo nion elkarrizketa gauzatzera bainindoan. Aurkezpen moduko lanak, hau da, jendaurrean hitz egitea suposatzen duten lanak, ez ditut inoiz gustuko izan; halere, oraingo hau ezberdina zen, Igor Anton ezagutzeko aukera izango bainuen. Beraz, inoiz baino gogo biziagoz egin nion aurre lanari.

Etxera ailegatzean, familiarekin batera bazkaldu eta Galdakaorantz abiatu ginen anaia eta biok, zein baino zein urduriago. Bidean uste baino ustekabe gehiago izan genituen eta bidaia zertxobait luzatu zitzaigun, hitzartutako orduan iritsi ginen arren. Orduan, Igorrek berak mezuan azpimarraturiko “elkarrizketa ez oso luzea” hitzak burura etorri zitzaizkidan eta aurretik nuen urduritasuna areagotu. Bertara ailegatu eta bere etxe azpian itxaron genuen minutu batzuez, azkenik txirrina jo eta azaldu zen arte. Elkarrizketa handik gertu zegoen parke batean gauzatuko genuela adostu eta solasean aritu ginen hara iritsi arte. Solasaldi honek nire urduritasun guztiak baretzeko balio izan zuen.

Igor Anton Hernandez, 1983ko martxoaren 3an, Galdakaon jaiotako txirrindulari euskalduna da. 2005ean profesional mailara pasa zenetik, Euskaltel-Euskadi taldean dihardu. Txirrindulari eskalatzailetzat har dezakegu, bere saio onenak lasterketa menditsuetan egin baititu. Kontuan hartzekoa da, profesional mailan irabazi dituen lasterketa guztiak mendi gora batean amaitzen zirela, besteak beste Romandiako, Suitzako,Gaztela eta Leongo edota Espainiako itzulietan lorturiko etapa garaipenak. Hau gutxi balitz, azken honetan 2010. urtean egun batzuez lidergoa ere lortu zuen, eroriko batengatik itzulia bertan behera utzi behar izan zuen arte.

1. etapa. Gaur egun, tontorraren gorenean dagoen txirrindulari profesionala zara, baina honaino iritsi aurretik ikasle izan zara. Ikasle ona al zinen? Bueno, normala. Ez nituen oso nota altuak ateratzen, baina beti gainditzen nituen kurtsoak. Unibertsitatera joateko gogoz gelditu nintzen, bizikletarekin buru-belarri nenbilelako; hala ere, goi-mailako ziklo bat egin nuen.
2. etapa. Zergatik txirrindularitza eta ez esku-pilota edo beste ezer? Agian, oso mugitua nintzelako, eta txirrindularitzak kaloria edo nerbio hori erretzea posible egiten zidalako. Txirrindularitzak askatasun hori eman zidan.
3. etapa. Zein izan zen zure lehen bizikleta eta zein ezberdintasun aurki ditzakegu gaur egun duzunarekin alderatuta? Nire lehenengo bizikleta “mountain bike” bat izan zen… Bueno, denon antzera triziklo batekin hasi nintzen, baina nire lehenengo bizikleta “mountain bikea” izan zen. Errepideko lehen bizikleta, aldiz, “Fuji” markako bizikleta bat izan zen, gaur egun nire ezizena dena. Aldaketei dagokienez, oso handiak izan dira: beti pentsatu izan ohi dugu bizikleta sinplea dela, baina beti hobetzen doa eta orain, adibidez, kanbio elektronikoa dugu.
4. etapa. Espainiako Itzuliko 4. etapan garaipena lortu zenuen. Gaztetako zein garaipen gogoratzen duzu gehien? Gazte nintzela? Bada, Gernika dut gogoan, 10 urte nituen eta nire lehengo garaipena izan zen. Momentu polita izan zen. Azkenean, txikitan irabaztea gehiago gustatzen zaizu, ezta? Gero, profesionaletan, lan bezala hartzen duzu eta, oraindik ere oso polita eta hunkigarria den arren, txikitan beti motibazioa ematen dizu irabazteak.
5. etapa. Nolakoa izan zen zure jubenil eta afizionatu mailako ibilbidea? Urte haiek garrantzitsuak dira, baina ez dira errazak, gogorrak baizik. Urte haietan bizikleta utzi behar izan zuten lagun batzuk ezagutzen ditut. Gauza asko alde batera utzi behar dituzu, festak adibidez; halere, niri gehiegi gustatzen zitzaidala gogoratzen dut. Hobby bat da, baina hori baino gehiago afizio bat. Urte haietatik urte politak gogoratzen ditut, baita gogorrak ere. Gero, jada, profesionaletara ailegatzen zarenean, zaila egiten da; dena den, errazagoa alde horretatik, ez daukazu burua beste gauza batzuetan.
6. etapa. 2004an azkenik, proba modura, Etorkizuneko Tourrean estreinatu zinen Euskaltel-Euskadirekin. Zer-nolako esperientzia izan zen hura? 2004. urtea oso polita izan zen. Afizionatu mailan nire hirugarren urtea zen eta segituan joan nintzen Europako Txapelketetara. Ondoren,Etorkizuneko Tourrean egon nintzen Euskaltelekin, eta hura opari bat izan zen niretzat. Gainera, horrez gain, Munduko Txapelketak ere jokatu nituen urte hartan eta han, jada, hurrengo urtean profesional mailara pasako nintzela esan zidaten. Hilabete pare haiek oso politak izan ziren.
7. etapa. 2005ean, berriz, ordurako ofizialki profesionala zinela, etapa bidezko lehen itzuli handian hartu zenuen parte, Italiako Giroan hain zuzen... Esperientzia gogorrena, politena eta intentsuena izan zen. Nire profesional mailako lehenengo urtean eta hain gaztea izanik, Italiako Girobatean parte hartzeak nire pentsamoldea aldatu zuen eta kirol hau zein gogorra eta, aldi berean, zein polita den ikustera eraman ninduen. Abentura bat bezalakoa izan zen Giro hura.
8. etapa. Itzuliekin bueltaka gabiltza, baina aste honetan (elkarrizketa egin zen uneari egiten dio erreferentzia) Munduko txapelketak jokatu dira Australian… Zuk itzuliak ala egun bateko lasterketak nahiago? Itzuliak. Normalean, egunez eguneko esfortzuarekin hobeto sentitzen naiz. Egun bateko probak ere ez itzuliak bezainbeste, baina gustatzen zaizkit. Aurten, Liège-Bastogne-Liège,Flecha Valona… probetan aritu naiz eta oso politak dira. Lonbardia, hemendik gutxira dagoen egun bateko proba ere, oso polita da; halere, niri benetan gustatzen zaidana hiru asteetako itzulietan parte hartzea da. Oso gogorrak dira, baina niri gehiago gustatzen zaizkit.
9. etapa. Urtean 20.000-30.000 km inguru egiten dituzu bizikleta gainean, nolakoa da zure entrenamendu egun bat? Denetarik dago, ez dira beti berdinak izaten. Jendeak askotan esaten dit: “Joe, zelako gogorra den hau!”. Baina, ez, ez da momenturo sufritzen egon behar. Egun politak ere badaude, adibidez, urteko lehenengo kilometroak. Lehen kilometro hauek pixkanaka egin behar dira martxa hartzeko, ez da beti motorra martxan eraman behar. Hala ere, badaude egun batzuk oso luzeak direnak. Nik, normalean, ez ditut sei ordu baino gehiagoko entrenamenduak egiten, baina noizbehinka egin behar dira.
ATSEDEN ETAPA. Etapa askotako itzulietan, ohikoa da atseden egunak izatea. Zu noiz iritsiko ote diren zain egoten zara ala bizikleta gainean gusturago? (Barre egiten du) Batzuetan zain egoten naiz. Egoera fisiko eta mentalaren araberakoa izaten da. Batzuetan egun horiek edatea bezain beharrezkoak izaten dituzu: hainbeste egun kanpoan, egunero esfortzu handi bat eginez… Honelako egunetan, siestak eta masaje onak behar izaten dituzu.
10. etapa. Berriro ere bizikleta gainean. Egun euritsuak, egun beroak, egun haizetsuak… Zeintzuk dira hobekien eramaten dituzunak eta zeintzuk jasaten ez dituzunak? Horretan nire gorputzak ezusteko bat eman dit. Nik betidanik esan dut egun txarrekin edo bustiekin ez nintzela ondo sentitzen; halere, oker nengoela konturatu naiz, hobeto eta guzti aritzen naizela hain zuzen ere. Nire garaipen askotan eguraldi oso txarra egin du. Romandiako Itzuliko etapa batean, esaterako, egun euritsua egin zuen, ia-ia elurra ari zuen, eta garaipena lortu nuen. Azken Espainiako Itzulian ere bero handia egin du eta ondo aritu naiz. Azkenean, gustura egon behar duzu. Nolanahi ere, gustukoena 20ºC eta erritmo lasaian joatea izango litzateke, baina hori ezin da (barre egiten du).

11. etapa. Espainiako Itzulian, zure bigarren etapa garaipena. Oraintxe aipatu duzu zure lehen garaipena Calar Alton izan zela, baina hori al da garaipenik garrantzitsuena edo badago besteren bat? Bai, nik beti esan dut nire Calar Altoko lehen garaipena dela garrantzitsuena, gaztetan izan zelako eta, batez ere, Espainiako Itzuliko etapa nagusienean lortu nuelako. Hori izango da beti niretzat garrantzitsuena. Agian, denborarekin, garaipen garrantzitsuagoak lortuko ditut, Frantziako Tour batean alegia; dena den, oraindaino nire garaipenik garrantzitsuena Calar Alton lortu nuena da. Beste garaipenak beste arlo batean dute garrantzia.
12. etapa. Eskuak altxatuta iritsi ez zarenen artean, zein garaipenekin amesten duzu? Denek diote Frantziako Tour batean garaipena lortzea dela dagoen handiena. Hala ere, badaude beste garaipen mota batzuk, Samuel Sanchezek olinpiar jokoetan lortu zuena, adibidez, edota munduko txapelketa bera. Nire eskuetan daudenen artean, berriz, Frantziako Tourreko etapa menditsuren bat edota Flecha Valona edo bestelako klasika garrantzitsuren bat izango litzateke egokiena.
13. etapa. Garaipen hauetan guztietan, zenbateko portzentaia da norberaren meritu propioa, eta zenbatekoa talde-lanarena? Zer da zuretzat zure taldea? Bada, handia izaten da. Esaterako, aurten Espainiako Itzulian, ni lider nindoala, nire taldearengatik izan ez balitz, ez nuen lidergoa mantentzea lortuko. Honelakoetan %100 taldearena da; beste batzuetan, aldiz, zuk egin behar duzu esfortzu hori. Horietan ere, halere, garrantzitsua da talde-lana.

14. etapa. Erorketa famatua! Norainoko eragina izan dezake zorteak honelako proba batean? Urte osoko lana une batetik bestera joaten ikusi zenuenean, zer pasatu zitzaizun burutik?Horrela da, bai; gure lana ez da beti entrenamendua eta dedikazioa. Baditugu beste gauza asko hain onak ez direnak, eta horien artean daude erorketak edo arrisku hori, behintzat. Etapak irabazi nituenean, trankil mantendu nintzen, erraza ez dela ohartuz, baina beti lasaitasunez. Jausi nintzenean, berdin. Azkenean, aurrera begiratu behar da. Beso bat apurtu nuen, baina okerragoa izan zitekeen; beraz, pozik alde batetik, eta, bestetik, amorratuta.
Zuretzat Itzulia hementxe amaitu zen arren, guk ez dugu elkarrizketa hemen utziko, Itzulia amaitu ez zen bezala. Beraz…
15. etapa. Erorketaren ondorengo eguna. Hortik aurrera, geratzen den aukera bakarra da ahalik eta azkarren errekuperatzea. Zer moduz doa errehabilitazioa? Noiz ikusiko zaitugu berriro ere bizikleta gainean? Ni bizikletaren gainean banago, baina nire etxean (barre egiten du). Arrabolarekin aritzen naiz pixkanaka, gorputza pixka bat mugitzeko behintzat… Eta errehabilitazioa, ondo doa. Ukondoa tolesteko mugimendu osoa egiteko ez zait asko falta. Horretan sei egun daramatzat eta orokorrean ondo doa. (Elkarrizketa urrian egindakoa da).
16. etapa. Mikel Nievek taldearen 17. garaipena lortu zuen etapa honetan, eta zuri eskaini zizun. Urte hasieran taldeko zuzendariak ezarritako helburuak betetzen ari al zarete? Bai, bai! Esan dezakegu Euskaltel-Euskadiren denboraldirik onenetariko bat izan dela aurtengo hau. Azkenean, 17 garaipen lortu ditugu, baina 8 txirrindulari ezberdinen artean. 8 txirrindulari ezberdin, 17 garaipen ezberdin. Samuel Sanchezek Frantziako Tourrean 3. egingo balu eta nik Espainiako Itzuli hau irabazi edo, behintzat, podiumean egon izan banintz, izugarria izango zen. Planifikazioa oso ona izan da. Lehen Italiako Giroa egiten genuen, eta aurten, hura kenduta, hobeto atera zaizkigu gauzak. Etxeko lasterketetan, adibidez, oso ondo aritu gara.
ATSEDEN ETAPA. Beste lasaitasunerako egun bat. Zure gurasoak ikusi genituen han. Egun hauek familiarekin gozatzeko aprobetxatzen dituzu? Gaur egun txirrindularia izango zinateke euren sostengua izan ez bazenu? Zer dira gurasoak zuretzat? Beraien esfortzua orain ez da ikusten. Urte asko pasa dira, baina momentu askotan zenbat goizean goiz jaikitze, zenbat desplazamendu… egin behar izan zituzten! Gogoan dut nire gurasoak Taillineraino (Estoniaraino) joan zirela ni ikusteko, eta horrek motibatu egiten zaitu. Hortaz aparte, momentu onak ere pasa izan dituzte. Aurten, adibidez, etapa garaipena eta lidergoa lortu nuen Espainiako Itzuliko Paleko etapan egon ziren, eta han nik baino gehiago disfrutatu zuten.
17. etapa. Banakako erlojupekoa, lasterketa teknikoa. Erlojupekoetan espezialista izateko txirrindulari indartsua edota zentzuduna da egokiena? Biak azken batean. Ni eskalatzailea naiz eta hori izango naiz beti. Puntu horretan hobetu egin beharra daukat. Beti egongo dira oso onak diren txirrindulari batzuk eta horiei irabaztea ezinezkoa egingo zait, edo oso zaila behintzat. Hala ere, nik ez dut inoiz ahaztu behar eskalatzailea naizela.
18. etapa. Etapa lauak, bistan konplikaziorik gabekoak, esprintean amaitzen dira asko. Ziurrenik, pendiente duzun arloa? Bai, laua edo ez laua. Tentsio hori da, haizearekin nola kolokatu… Normalean, esprintean, taldekideak eskulekua edo ukondoa sartzen dizute eta arriskua dago erorketaren bat eragiteko. Gainera, nire hankak mendiak igotzera ohituak daude, baina honelako momentuetan kostatu egiten zait eta kostatu egingo zait. Beti izango dut puntu gogor bat esprintarekin.
19. etapa. Itzuliaren amaierara ailegatzen ari gara eta nekea begibistakoa da. Etapa luzeetan zer eramaten da atzeko poltsikoan “pajara” famatuak ez izateko? Denetarik, azkenean beti barritak izatea neketsu bihurtzen da, eta, orduan, opil txikiak edo gominola antzeko batzuk eskatzen ditugu pixka bat aldatzeko. Gelak ere asko erabiltzen ditugu likidoak baitira eta erraz digeritzen baitira euren eragina azkartuz. Botellinean, berriz, uraz aparte, gatz mineralak edota karbohidratoak eramaten ditugu. Azkenean, beti betikoa izaten da, ez dago aldaketa posible askorik.

20. etapa. Munduko Bolara igo zineten egun honetan, eta honek etapa ikusgarri egiten zuen. Honelakoetan afizioak garrantzi handia izaten du. Zure ustez, non dago afiziorik onena? Hemen, Euskal Herrian, zorte handia dugu eta, afizioarengatik izango ez balitz, ez genuke Euskaltel-Euskadi edota horrelako lasterketa politik izango. Horrek guri motibazio handia ematen digu. Ikusi ditut beste afizio batzuk, Holandan eta Belgikan, kasu, baina ezberdinak dira. Han Klasikak eta galtzadarriko lasterketek dute afizio handia. Hauez gain, Alemanian ere egon da afizio ona. Hemen, Euskal Herrian, afizio aparta daukagu; zorte handikoak gara.

21. etapa. Jadanik itzulia amaituta, baina zure karrera profesionalari etapa asko geratzen zaizkio oraindik. Hurrengo urteari begira, non eta nola ikusten duzu zeure burua? Eta bizikleta uztean? Oraindik ez dakit zer egingo dudan hurrengo urtean, baina Italiako Giroa nire buruan dago. Nire ustez, derrigorrez egin beharko genukeen itzulia da. Frantziako Tourra, Italiako Giroa eta Espainiako Itzuliaren artean bi aukeratzekotan, Italiako Giroa eta Espainiako Itzulia ez lirateke aukera txarrak izango. Eta bueno, denborarekin bizikleta uzten dudanean, ez dakit, agian, mundu honetan sartuta lan egitea gustatuko litzaidake…

Kamera itzali eta bere ahotik atera ziren lehengo hitzak hauexek izan ziren: “Arin bukatu dugu, ba…” Honek nire hasierako dudak uxatu zituen eta, jarraian, argazki pare bat ateratzeko eta etxetik ekarritako beste argazki bat sinatzeko aprobetxatu genuen anaiak eta biok. Ondoren, berriro ere bere etxeranzko bidean beste solasaldi txiki bat gauzatu genuen, eta nire txirrindulari egoera goraipatu zuelarik iritsi ginen etxe atarira. Han agurtu eta bakoitza bere bidetik joan zen berriro ere.
Amaitzeko, egun ahaztezin hau posible egin duen Igorren taldekide den Gorka Izagirre ormaiztegiarrari ere eskerrak eman nahi dizkiot, hari esker izan bainuen Igor bezalako profesional batekin elkarrizketa hau gauzatzeko aukera. Eskerrik asko, beraz, zuri ere Gorka.

Igor Anton Euskaljakintzan from Maite Goñi on Vimeo.

Euskaljakintza 6ko Irene Usabiagak Igor Anton txirrindulariari egindako elkarrizketa.

Comments { 5 }

Markel Olano: “Gaur egungo gazte batek arrakasta izateko, egiten dituen gauzetan sinetsi, hizkuntzak jakin eta kanpora irteteko prest egon behar du”

By on 2011(e)ko urtarrilak 17 in elkarrizketak, solasean

Urriaren 26a zen, asteartea. Nire ikaskide eta lehengusu den Iñigo eta biok trena hartu eta Donostiarantz abiatu ginen egun eguzkitsu hartan. Elkarrizketarako bostetan geldituta geunden Markel Olanorekin, eta pixka bat lehenago iritsi ginen bueltatxo bat emateko asmoz. Paseatzen ari ginela, Gipuzkoa plaza zeharkatu eta Foru Aldundiari begira geratu nintzen memento batez. Barrura begiratzean, nire barnean izugarrizko urduritasuna igarri nuen, bertan geldituta baikeuden Gipuzkoako Ahaldun Nagusiarekin. Ordu laurdena besterik ez zen geratzen elkarrizketari hasiera emateko; beraz, barrura sartzea erabaki genuen. Sartu eta nahiko galduta genbiltzanez, segurtasuneko batengana jo eta gure bisitaren asmoa azaldu genion. Jarraian, polizia-kontrola pasatu eta Markel Olanoren idazkariaren bila hasi ginen. Ederki kostata, baina aurkitu genuen. Ahaldun nagusia pare bat minutura etorriko zela aipatu zigun. Orduan, Iñigo eta biok bertan zeuden eserleku batzuetan eseri eta, denbora gutxira, Markel gurekin zen elkarrizketari ekiteko prest.

Markel Olano Arrese 1965ean Beasainen jaiotako politikaria da. EAJko kide da hemezortzi urte zituenetik eta hainbat kargu izan ditu politikaren munduan. 2007 geroztik Gipuzkoako Ahaldun Nagusia da.

Lehenik eta behin, eskerrik asko tartetxo bat eskaini izanagatik euskaljakintzari, badakit oso lanpeturik zaudela eta. Elkarrizketari hasiera emateko, ondo baderitzozu, denboran atzera egingo dugu. Hamabost urterekin politikan sartzea erabaki zenuen, EGIn (Euzko Gaztedi Indarra) hain zuzen ere. Nola liteke hain gazte izanda, horren argi izatea politikan parte hartu nahi zenuela? Ez da bat-bateko gauza bat, ez zara bat-batean sartzen buru-belarri politikan. Lagun talde batekin hasten zara. Kasu honetan, gure herriko batzokian bazegoen jada mugimendu bat garai hartan, esan dezakegu izan zitekeela 1980–1981. Garai hartan, gure herria irakiten zegoen. Franco hil ondoren, transizioa hasi zen eta orduntxe hasi ziren antolatzen estruktura guztiak: Eusko Jaurlaritza, Lege Biltzarra, Estatutua… Orduan politika kalean zegoen eta, agian, zuentzako oso urruti geldituko den gauza bat da, baina gure garaian, nola edo hala, oso gertutik bizi genuen hori guztia. Adin horretan hasten zara politikoki kokatzen; zuek pasatu berri duzuen adinean, esaterako. Gainera, ez baduzu zure burua politikoki kokatzen garai horretan, malo. Hori heldutasun falta da. Nire ustez, bakoitzak bere balioak hartzen ditu, eta balio horien artean ere hartzen da balio politikoa.

Hain gazte izanik, agian, etxekoek trabarik jarriko zizuten… Zure familia ados al zegoen politikan sartzeko erabakiarekin? Bai, gure familian tradizio abertzalea zegoen aitona-amonengandik hasita. Gurasoak ere abertzaleak ziren eta niretzat, tradizioarekin jarraituz, ildo bati jarraitzea izan zen. Ez dezagun ahaztu, gure aitona-amonak Gerra zibila bizi izan dutela eta denentzat trauma oso handia izan zela. Euskal familia askotan tradizioa mantendu da, eta horrek eragin handia izan du gauza askotan: ikastolen sorreran, adibidez. Mugimendu bat egon da, eta ni mugimendu horren fruitu ere banaiz.

Ikasteaz gain, 18 urterekin EAJren alderdikide egin zinen. Noizbat pentsatu al zenuen Gipuzkoako ahaldun nagusia izatera iritsiko zinenik? Egia esan, burutik pasatu ere ez. Gauza hauek ez dira izaten zuk pentsatzen dituzulako edo nahi dituzulako, bizitzak -ikusiko duzuen bezala aurrerantzean- buelta asko ematen dituelako baizik. Konturatzen zareneako saltsa batean zaude, eta konpromiso askok eramaten zaituzte bide batetik ala bestetik. Halere, sendotasuna eduki behar da esateko hau da memento honetan tokatzen zaidana, hau da nire papera eta horri aurre egin behar zaio. Hamabost urterekin beste motatako gauzak dituzu buruan eta, azken finean, hemezortzirekin ere bai.

EAJn hainbat kargu ezberdin izan dituzu. Hasteko, Gipuzko Buru Batzarreko kide izan zinen. Ondoren, EAJko Euzkadi Buru Batzarreko partaide eta gaur egun, berriz, Gipuzkoako ahaldun nagusia. Zein ekarpen egin dizu lan honek eta zein dira, zure ustez, politikaren alde baikorrak eta ezkorrak? Azken finean, intentsitate handiko lan batek edo jarduera batek zure burua heltzea ekartzen dizu: zuk dituzun trabakuntzak, kapazidade batzuk… garai batean zenituenekin ez dute zerikusirik. Esaterako, ni betidanik pertsona oso lotsatia naiz, eta, aurreko batean, irailaren azkeneko igandean, Forondan, agian berrogeita hamar mila pertsona aurrean hitz egin behar izan nuen. Ni lotsatia nintzen baita tabernan pote bat eskatzeko ere. Orduan, pentsa zein aldaketa dagoen. Ondorioz, pertsona oso malgua dela ohartzen zara eta, gainera, kapazidadea duela, lan eginez gero eta tokatuz gero, horrelako egoera baten aurrean adaptatzeko eta jarduteko. Beraz, nik uste dut bizitzak hainbat arlotan hazteko aukera eman didala.

Euskaljakintzako kide batzuk Xabier Arzalluzi ea noizbait euskal estaturik izango dugun galdetzean, besteak beste, ez dakiela noiz, baina independentzia etorriko dela erantzun zuen. Zuk zer diozu gai honi buruz? Nik uste dudana da politikoki baditugula balditzak horretarako. Zeintzuk dira baldintzak? Memento honetan herri batek demokratikoki eredu bat erabakitzen badu, kasu honetan independentzia edota estatu propio bat edukitzea, garai batean nazioarteko mailan topa zitzakeen oztopoak ez lituzke izango seguruenik. Jada aurrekari ezberdinak egon dira, baina, hori bai, nazioarte mailan estatu bati, adibidez Europan, ez liokete onartuko espainiar estatuari zapaltzea edo horrelako ekimenik egitea. Hor aldaketa bat egon da eta, gainera, onerako. Gertatzen dena da aukera hori gero aprobetxatu egin behar dela, eta hori aprobetxatzen da gizarteak nahi duenean eta gizarte osoa aktibatuta. Orduan, guk aukera bat izan dezakegu, baina ez baduzu barnean indarrik hori aprobetxatzeko, pot egingo duzu.

Zure baimenarekin gaur egungo arazoez hitz egitea gustatuko litzaidake. Nola ikusten duzu Gipuzkoa ekonomikoki beste probintziekin alderatuta? Eta zure iritziz, zer egin beharko genuke krisi honetatik ateratzeko? Iparraldeak beste egitura ekonomiko bat du, gehienbat turismoari eta nekazaritzari lotua, baina hegoaldean industriak pisu handia dauka eta, azken finean, lurralde bakoitzak bere ezaugarriak ditu. Nik esango nuke bai Nafarroak, bai Arabak eta bai Bizkaiak enpresa handien eredua dutela; Gipuzkoan, aldiz, enpresak txikiagoak dira. Orduan, malgutasuna daukagu. Nazioarteari begira ere asko irteten gara, eta gero eta gehiago. Hori ona da. Orduan, badaukagu ahalmena krisialditik irteteko; halere, badauzkagu jarduera batzuk beranduago dabiltzan zikloak direnak. Seguruenez, makina bat erosteko erabakia krisia jada gainditua dagoenean hartzen da; ondorioz, makinak saltzen dituztenak zailtasunak dituzte eta kosta egiten zaie aurrera ateratzea memento honetan. Beraz, alde batetik aukerak dauzkagu gure egiturarengatik; bestalde, baina, zailtasunak ere baditugu. Borroka latza da egin behar duguna.

Gipuzkoako gaiarekin jarraituz, nola ikusten edota irudikatzen duzu Gipuzkoa etorkizunean? Nire ustez, badauzkagu hiru edo lau osagarri oso garrantzitsuak direnak. Lehenik, bakean dagoen Gipuzkoa bat ikusten dut. Nire aburuz, epe ertainera -eta epe laburrera balitz hobeto- bortizkeria desagertu egingo da gure lurraldetik, eta horrek ikaragarrizko arnasa emango digu. Bestalde, hizkuntza ikuspegitik euskara normalizatua egongo den lurralde bat irudikatzen dut, eta hori da gure erronka. Alegia, bai gaztelania eta bai euskara kalean baldintza berdinetan egongo direla espero dut eta, gainera, jendeak hizkuntza bat zein bestea erabiltzeko askatasuna izango duela; orain ez daukagun egoera. Gero, iruditzen zait ezagutza arloan -zientzian, teknologian…- azpimarragarria den lurralde bat edukiko dugula; beraz, lurralde oso lehiakorra izango da ezagutza ikuspegitik. Ondorioz, eta hau azkeneko puntua izango litzateke, ekonomikoki indartsua den lurraldea izango da. Horrek gizarte solidario bat ere izateko aukera emango digu; izan ere, azkenean, aberastasuna banatu nahi baduzu, lehenengo sortu egin behar duzu eta, sortzeko, guk industriak ditugu.

Bestalde, askok diotenez gaur egun gazteok lanarekiko ditugun balioak ez dira egokienak. Zure aburuz, nolakoak izan beharko genuke gazteok etorkizunean arrakasta izateko? Garbi daukadana da bizitzan behar den lehenengo gauza motibazioa dela. Orduan, zuk aukeratu behar dituzun ikasketak, lana… sinesten duzunaren arabera hautatu behar dituzu, eta ez besteek esaten dizutenaren arabera. Hori oso garrantzitsua da benetan barnean motibazioa izateko. Gero, nire ustez, bi edo hiru arlo daude ezinbestekoak direnak gaur egun. Bata, hizkuntzen ahalmena, hizkuntzak menderatzeko kapazidadea edukitzea. Alor horretan zenbat eta gehiago jakin, orduan eta hobeto. Euskara eta gaztelaniaz aparte, ingelesa ondo menderatzea aurrerantzean ezinbestekoa izango da. Orduan, hori zuen paketean automatikoki dihoala esango nuke. Bestea, nire iritziz, prest egon beharra daukazue kanpora ateratzeko. Enpresetan, gero eta gehiago gainera, kanpora joateko prest dagoen jendea behar dute, Txinara zein Brasilera adibidez. Horretarako, gogoa beharrezkoa da. Enpresek horrelako jendea aurkitzea kostatu egiten zaiela aipatzen dute. Azkenean, gaur egun gazte batek behar duen profila hori da: sinestea egiten dituen gauzetan, hizkuntza trebekuntza eta kanpora ateratzeko bildurrik ez izatea.

Aurten gure ikastolako ibilbidea amaituko dugu eta denak nahiko urduri gaude, askok oraindik ez baitugu oso argi zein ikasketa hautatu. Nolatan hartu zenuen zuk Filosofia ikasteko erabakia? Aholkuren bat emango al zeniguke erabakiaren aurrean? Ni hamabost-hamasei urterekin, esaten den bezala, pixka bat rara avis nintzen: asko irakurtzen nuen mutiko bat nintzen, eta nire profila letratan zegoen oso. Beraz, nik argi eta garbi neukan hartuko nituen ikasketak letren inguruan izango zirela, batik bat hori nuelako barruan, hori zelako nire zaletasuna, eta nire bizitza hori zela ikusten nuelako. Esan nahi dudana da nork zertan den trebea aztertu behar duela eta hor nork bere buruarekin oso zintzoa izan behar du. Bakoitzak zertarako balio duen jakin behar du eta, gero, unibertsitatea edota lanbide heziketaren arabera, bere burua kokatu. Gainera, askotan konplexu asko dauzkagu lanbide heziketaren inguruan eta, nire ustez, gure lurraldean dugun lanbide heziketa oso-oso potentea da. Orduan, bakoitzak bere burua kokatu behar du dauden sistemen arabera. Behin kokatu ondoren, hemendik hurrengo urteetara begira, zein arlo izan daitekeen lan ikuspegitik aukera gehien dituena aztertu behar da. Segur aski, orain arteko belaunaldiek ez dute arazo hori eduki; halere, zuek egoera murriztuagoa edukiko duzue. Nik hori uste dut behintzat. Zuek, agian, ez (hemendik bost urtera); baina mementu honetan karrera bukatzen ari direnak, bai.

Nire ustez, oso garrantzitsua da ikustea zein behar izango dituen gizarte honek etorkizunean, eta horren arabera ere kokatu zuen mundua. Edozein kasutan, nik beti ematen diot garrantzi handia lehen esan dizudan horri: benetan identifikatuta egotea ikasketa edota lanbide horrekin, eta motibazioa edukitzea horretarako. Bestela, hau nire ikuspegi oso pertsonala izango litzateke, bizitzari buruzko dugun ikuspegia oso materialista da. Esaterako, askotan diruaren bila goaz, ea zerk ematen digun diru gehien eta, azkenean, gurpil zoro batean sartzen gara, non dirua garrantzitsuena bilakatzen den. Nire ustez, baina, ez duzu lana bizi izateko, bizi zarela lan egiteko baizik. Gazte jendeak, gehienbat, arrisku hori daukala uste dut. Nik ezagutzen ditudan gazteek, behintzat, arazo hori dute: askotan gauza materialek euren atentzioa lortzen dute eta horrekin nik ez dakit zer lortuko dutela uste dute. Horiek beti dira tresnak eta ez dira helburuak, eta askotan guk helburu bihurtzen ditugu. Hemen ikus dezakezu filosofoa naizela, kristoren txapa bota dizut! (barreak).

Ez dakit ezagutzen duzun gure gunea: euskaljakintza. Orain ezagutuko dut.

Bada, Batxilergo 2. mailan, Euskal Hizkuntza eta Literatura beste ikuspuntu batetik lantzen saiatzen gara. Edukiak sortzen ditugu eta denon eskura ipintzen, teknologia berriek horretarako eskaintzen dizkiguten aukerez baliatuz. Gure helburuetako bat euskararen presentzia sarean hedatzea da. Zer uste duzu zuk egin daitekeela euskararen erabilera gehiago hedatzeko sarean? Bi gauza egin behar direla uste dut. Lehenengo, dauden edukiak sareratu, eta hori da niretzat ezinbestekoa. Guk ere Diputazioan badaukagu programa bat, Gipuzkoa 2.0, hori egiten saiatzen dena. Dituzun eduki guztiak -audioak izan daitezke, bideoak edo testuak, askotan formatu digitalean daudenak gainera- sarean ipini behar dira. Nik garbi daukadana da gaur egun kontuan hartu behar direla sare sozialak, ikaragarri errazten baitigute edukien eratzea. Adibide bat jartzeagatik, Faceebooken bertan bazabiltza -zuek agian Tuentin gehiago ibiliko zarete-, zuk zure argazkiak kokatzeko, zure testua jartzeko, zure linkak jartzeko… izugarrizko erraztasunak ematen dizkizute eta, gainera, ez bakarrik edukiak sortzeko, gero elkarbanatzeko ere bai. Azkenean, ondorio batera -eta nik hori barneratuta daukat- iritsi gara: edukiak hedatzeko, erraztasunak dauzkagu; eta, beraz, giltza edota giltzarria edukietan dago, edukiak sortu egin behar dira. Nire ustez, edukien ikuspegitik, euskal kulturak kontsumitzeko modukoak izango diren edukiak sortu behar ditu. Askotan daukagun tendentzia da elite bati eskaintzea konteniduak, eta hori, seguruenez, kalidadearen mesedetan egiten dugu. Adibide batzuk jartzeagatik, ez dakit ikusi duzuen youtuben “Charlieren bideoa“, non haur batek bere anaiari hozka egiten dion behatzean. Bideo horrek gutxi gorabehera 250 milioi klik izan ditu youtuben, ikaragarria benetan. Bestela, munduko puntu guztietan dantzan jarduten duen pertsona baten bideo bat ere badago eta, horri kopia eginez, “Dancing in the basque country“, Euskal Herrian dantzan, bideoa egin du euskaldun batek. Bertan, Euskal Herriko puntu askotako irudiak azaltzen dira, non hura dantzan agertzen den, eta horrek ere ehun mila klik izan ditu gutxi gorabehera. Azkenean, jendeak kontsumitzen dituen edukietara egokitu beharra daukagu eta, batez ere, kanpotik ikastea komeni zaigu. Esaten nizun bezala, seguruenez ez da kriterio bakarra izango, baina bolumenaren kontu hori eta arrakasta edukitzea elementu oso garrantzitsuak dira. Jendeak kontsumitu egin behar ditu zure edukiak eta guk, askotan, hori ez daukagu oso barneratuta.

Amaitzeko, gaia guztiz aldatuz, jakin badakit irakurtzea, mendia eta argazkilaritza oso gustuko dituzula. Nolakoa da Markel Olano lagunartean eta zer egin ohi duzu zure aisialdian? Nolakoa naizen nire lagunek esan beharko lukete, baina nire aitarengandik jaso dut adarra jotzeko joera. Esaterako, ni nahiko “baziloia” naiz: bromak egitea eta adarra jotzea gustatzen zait. Nik uste dut horrek lagunen artean oso giro ona jartzen duela, baina beti ere pasatu gabe. Bestalde, garrantzi handia ematen diot, adibidez, ariketa fisikoari. Tentsio handiko lan bat daukazunean, ezinbestekoa iruditzen zait ariketa fisikoa. Esaten nizun bezala, ni lotsatia izanda eta nire ofizioaren zati handi bat komunikatzea izanda, neke eta tentsio handia sortzen dit lanak. Hori gainditzeko, niretzat oso garrantzitsua da kirola egitea eta, lehen esaten zenuen bezala, nik ahal dudan guztietan, astean behin gutxienez, mendi buelta on bat egitera joaten naiz. Horrek asko lasaitzen nau. Gainera, nire ustez, tonu fisiko ona izatea garrantzitsua da. Gero, denok gustuko ditugun gauzak egitea gustatzen zait: pelikula on bat ikusi, musika entzun, eta abar. Horrez gain, argazkilaritza hobby polita dela uste dut, eta, mendira edo beste edozein lekutara joaten naizenean, gustuko dut argazkiak ateratzea. Azkenean, afizio pila bat ditut, denok bezala; denbora gutxi, baina, seguruenez. Halere, esaten nizun bezala, ordu gehien mediari eskaintzen dizkiot.

Besterik gabe, mila esker berriro ere, Markel, euskaljakintzari tarte hau eskaini eta harrera goxoa egiteagatik.

Markel Olano euskaljakintzan from Maite Goñi on Vimeo.

Euskaljakintza 6ko Jone Auzmendik Gipuzkoako Ahaldun Nagusia den Markel Olanori egindako elkarrizketa.

Informazio gehigarria:

Markel Olanok sarean dituen argazkiak ikusteko helbideak:

Comments { 13 }

Javier Elzo: “Gaur egungo gazteak ez dira beste garai batekoak baino bortitzagoak” (I)

By on 2010(e)ko urriak 16 in elkarrizketak, solasean

Maiatzaren 8an abiatu nintzen Donostia aldera, nire laguna Irune eta amarekin, Javier Elzo soziologoari elkarrizketa egiteko asmoz. Bigarren elkarrizketa zenez, urduritasun beldurgarri hori alde batera uzteko gai izango nintzela uste nuen, baina kotxetik atera bezain pronto, etxeko atariaren parean nengoela, hotzikara batek astindu ninduen. Amak zorte ona opa ondoren, “Emakume langilearen eguna” zela eta seinale ona izan litzatekeela errepikatu nion neure buruari, lasaitzeko asmoz. Hala ere, Javierrek bere etxeko ateak zabal-zabalik jarri zizkigun, eta harrera bero batez agurtu gintuztenean -hark eta haren emazteak-, zertxobait lasaitu nintzen. Egia esan, zorte handia nuen aukera hori izateaz, eta ez nuen alferrik galtzeko gogorik. Etxeko bistak mirestu ondoren, itsasoaren edertasuna aurrean baikenuen, Irunek kamara piztu eta elkarrizketari hasiera eman genion.

Hasteko, eskerrak eman nahi dizkizut, jakin badakit eta bidaia batean egon zarela, eta laster berriro irteteko asmoa duzula. Hauxe da nire bizitza, alde batetik bestera. Hori bai, gustura.

Ekarrizketari ekingo diogu, ondo baderitzozu. Orokorrean, nola uste duzu lagundu diezaieketela zure lanek gizarteari? Hasteko, hauek ezagutuz, irakurriz eta kritikatuz; izan ere, horrela, eztabaida antzeko bat sortzen baita nik ikustea lortzen dudanarekin. Halere, kritika gehiagoren falta sumatzen dut, zuhurtasunez egindakoa: ea datuak zuzenak ala okerrak diren eta zergatik. Kritikek ez dute zertan negatiboak izan beti.

Iaz beste sari bat lortu zenuen: “Eusko Ikaskuntza“. Aurretik ere “Daniel Innerarity”, “Gregorio Monreal”eta beste hainbatek jasotako errekonozimendua da. Nola jaso zenuen? Sari bat beti jasotzen da gustura. Aurkakoa esatea apaltasun faltsua izango litzateke, eta are gehiago, epaimahaian, Euskal Herriko unibertsitate guztietako errektoreak egonda; beraz, errektoreen edo hauen ordezkarien eskutik saria jasotzea jaso dezakedan saririk handiena da niretzat; izan ere, ni unibertsitarioa bainaiz.

Egin dituzun ikerketa ezberdinak azpimarratu nahi nituzke. Idatzitako “La voz de los adolescentes” liburuan, 16-18 urteko komunitate ezberdinetako gazteak aztertu zenituen. Bertan sexualitateari buruz mintzo zinen, eta hastapen-adina izugarri aurreratu dela esan ere bai. Zein faktoreren ondorio izan daitekeela uste duzu? Izugarri aurreratu ez, aurreratu soilik. Zergatik? Argi dago gizarteak aldaketa sakona pairatu duela sexualitate arloan. Ni gazte nintzenean, morbo handiko gaia zen, ez genuen hitzik esaten eta ezkutuan eramaten genuen, zentzu negatiboa baitzuen. Nire ikuspuntutik, aurkako muturrera pasatu gara, eta bizitza erotizazio konstante bihurtu dugu. Gaur emakume langilearen eguna da. Bada, nik atzo egunkarien astekariak irakurri nituen eta pentsatu nuen: “Baina zer da hau?”. Toki guztietan emakume ederrak, minigona daramatenak, jarrera iradokitzaileak… Beraz, ikuspuntu zeharo ezberdina dago. Orain dela urte gutxi, mutilei begiak ateratzen zitzaizkigun emakume bat bikinia jantzita ikusten genuen bakoitzean; orain, ordea, ez dago emakume bat osorik jantzita ikusterik. Paco Umbralek azaltzen zuen bezala, orain emakumea oheratzera joango balitz bezala janzten da. Hori da gakoa, mutur batetik bestera pasatu garela.

Bestalde, asko ikaratu ninduen gazteriak diziplina gehiago eskatzen duela baieztatu zenuenean. Ez al da kontraesana gazteok askotan gure kasa ibilita, muga batzuen beharra sumatzea? Egia esan, honek ustekabean harrapatu zuen lehenengoa ni izan nintzen. Hau ikusi nuenean -ez baita iritzia, ikerketa baten ondorio baizik; oker ez banago, Katalunian egindako ikerketa batekoa-, bada, pentsatu nuen: “Kontxo, ze gaztedi mota da hau!”. Ni 68ko maiatza pasatutako gizona naiz, eta gazteriak hori eskatzeak txundituta utzi ninduen. Zer gertatzen ari da hemen? Iruditzen zait gazteriaren zati handi batek nik “portaera-baliza” deiotzen diodanaren beharra sumatzen duela, arau multzo baten beharra alegia. Traineruekin gertatzen den bezala, gazteek ere baliza batzuen beharra dute elkarrekin topo ez egiteko; horrela, indartsuena eta iaioena garaile izateko, baina balizaje baten barnean. Halere, hiru gazte mota daudela esan dezaket: beharrezkoa duten diziplina dutela uste dutenak (ez gehiago, ezta gutxiago ere); diziplina gehiegi dutela sentitzen dutenak; eta, ugarienak, gehiago izatea gustatuko litzaiekeenak. Zertarako zehazki? Aipatutako bizitzaren balizaje horretan jarduteko.

Horretaz gain, nire arreta piztu zuen neskak droga, alkohola eta sexu kontuetan “maskulinoagoak” garela dioen baieztapen batek. Heziketaren emari dela uste duzu? Posible da hori nire neura bat baino ez izatea. Horrekin zera esan nahi dut: maiz emakumeari buruz dugun irudia, sexualitate arloan esate baterako, ez dela guztiz erreala. Gizona beti izan da bipilagoa, bere helburu guztia emakumearekin ligatzea zen –aquí te pillo, aquí te mato-; emakumea, aldiz, lotsatia, otzana… Bada, hau egia da, baina erdizka. Aldaketa ugari eman da. Horretaz besaulki horretan ohartu nintzen lehengo aldiz, “Nuevo Vale”, “Loka Magazine”… hamabost urteko gazteen aldizkariak ikusi nituenean. Irakurtzen hasi bezain pronto, edukierak txundituta utzi ninduen. Hauek nesken aldizkariak dira; izan ere, mutilek kirol, bideojoko eta horrelakoei buruzko aldizkariak irakurtzen baitituzte. Bat-batean morbo femenino izugarria nuela aurrean jabetu nintzen. Nire neura hori hortik datorrela esan dezaket.

Beste kontu batekin jarraituz, asko izutu ninduen, ehunekoek azaltzen dutenez, nork bere buruaz beste egitea zilegi edo justifikagarria ikusten duten gazteen kopurua handitu egin dela ikusteak. Zein arrazoi egon daiteke datu hauen atzean? Suizidioaren gaia oso azaletik landu dut, garrantzi handiko gaia iruditzaen baitzait. Honi buruz kapitulu bat egin nahi izan nuen “La voz de los adolescentes” liburuan, baina gaiak gainezka egin zidan eta ez nintzen ausartu; izan ere, alderdi ugari ulergaitz egin zitzaizkidan: bat-batean bizitzaren xarma galtzen duten pertsonak, egoera baten aurrean aurrera egiten ez dakiten gizabanakoak… Buru-hilketa mementu honetan garrantzi handiko kontua da, bigarren hilkortasun kausa baita gazteen artean, ez bada dagoeneko lehenengora izatera irtsi. Burura etortzen zaizun lehenengo burutapena zera da: sakontasun handiko akatsen bat dago bertan, atsekabe bat, huts sakon bat… azkenean beraien buruaz beste egitera eramaten dituena. Hau, batez ere gaztetxoenen artean gertatzen dela esango nuke, mutilen artean zehatzago esanda kasu gehienetan, negoziatzeko gaitasun txikiagoa erakusten baitute. Hori izan zen nire lehenengo ondorioa. Dena den, ez zitzaidanez taxuzkoa iruditzen, alde batera utzi nuen. Halere, aurrerago sakonago aztertzea pentsatzen dut. Argi dagoena zera da: pertsona batek ez badu egitura psikologiko, animiko edo espiritual (ez du zertan erlijiosoa izan) sendoa, suizidatzeko tentazioa oso handia izango da beti.

Sarritan familikoak, adituak… gazteriari buruz kexatzen entzuten ditugu, erdeinuz esanez: “Gaur egungo belaunaldiek…” . Aurreko belaunaldiekin alderatuz, gazteok hainbeste aldatu garela uste duzu? Nik garbi dudana da gizartea dela aldatu dena, eta honekin batera gazteak; kontrakoa esatea oker ibiltzea da. Ezinezkoa da orain dela 50-60 urteko gazteak oraingoekin alderatzea. Nire iritziz, aldaketa nabarmenena ez da oraingo gazteen artean eman, hauen gurasoen belaunaldian baizik. Ez naiz bakarra iritzi honekin bat datorrena. Gaur egungo gazteen jokabide asko euren gurasoek, 60ko hamarkadaren erdialdetik 70eko bukaerara transizioa egin zuten horiek, jasan zuten aldaketa latzetik dator. Zuek horren oinordeko zarete.

Gaiarekin jarraituz, gaur egun eztabaida ikaragarria sortzen duen gai bat gazteen artean ematen den biolentzia da, ikasgeletan, kaleetan… islatzen den biolentzia. Areagotzen ari dela uste duzu? Ez, garbi ez. Gaur egun ditugun datuek ez dute inoiz gaur egungo gazteriaren arteko biolentziaren areagotzea erakutsi beste garai batekiko. Adibide bat jartzearren nire pasadizo bat azalduko dizut. Ni Beasainen jaiotakoa naiz, eta atezain postuan jokatzen nuen bertako taldearekin. Ordiziaren aurka jolasten genuenean, Aranako futbol-zelaian, neskak atearen atzean jartzen ziren niri harri koskorrak jaurtitzeko. Gauzak horrela, bizitzan dudan nahigabe handienetako bat da Villafrancaren aurka 1-0 irabazten ari ginela -horrela deitzen baitzen aspaldi-, azkeneko bost minutuetan 3 gol sartu zizkigutela. Negar batean joan ginen aldageletara… Gainera, auzo ezberdinekoen artean gerrak egiten genituen: estaziokoek porteria auzokoen” aurka… Gaur egun hori pentsaezina da. Alabaina, egun, biolentzia ikaragarriko gertakizun puntualak ematen dira: kutxazain batean gazte batzuek eskale bat hiltzea, edo 17 urteko neskak beste batzuei bularrak arrailtzea… Fenomeno puntualak ematen dira, eta maiz hauen zergatia aztertzen saiatu naiz. Ez da erraza azalpen orokor bat aurkitzea, eta kontu handiz hitz egin behar da, zenbaitzuetan gaizki ulertzen baitzait, baina labur horrela esan dezaket: garai batean, biolentzia maila jasangarri bat zegoen, gazteen kartsutasunaren seinale. Gaur egun, hori ezabatu egin izan nahi da, gazte guztiak oso “moñoñoak”, jatorrak eta arazorik ematen ez duten horietakoak nahi ditugu. Eta, bat-batean, psikologikoki ahulagoa den gazte bat, delako arrazoiarengatik -mutil baldar samar bat adibidez, neskak kasurik egiten ez diozuen horietako bat- otoz otoan biolentzia leherketa bat izaten du, askotan droga edo alkoholismo faktoreak atzean daudela. Honen ondorioz, horrelako biolentzia gertakizun puntualak ematen dira. Gainera, azaldu berri den ezaugarri bat dugu: teknologia. Egun, gertaera hauek areagotu egiten dira, ondoren Internetera igo ditzakezulako eta mundu osoari zeren gauza zaren erakutsi. Halere, ezin da esan gaurko gazteak aurrekoak baino bortitzagoak direnik, ezta telebistak biolentzia eragiten duenik ere, nahiz eta biolentzia barra-barra egon telebistan. Baina zer irakurtzen genuen guk geure garaian? “Hazañas bélicas”, “El Capitan Coraje”, “El guerrero del Antifaz”… Denak gerlarien kontakizunak!

Ez zaizu iruditzen, beraz, komunikabideak errudunak direla neurri handi batean… Horixe baietz, baina aurreakoak ere bai, ez bakarrik oraingoak. Istorio mota hauek beti saldu izan dute gehiago. Esate baterako, zeintzuk izan dira Oscar sariak irabazi dituzten bi film nagusiak? Bata Irakeko gerrari buruz eta bestea Avatar. Beste mota batzuetako filmek ez dute hainbeste saltzen…

Eragingarria den beste faktore bat familian dagoen komunikazio falta izan daiteke. Honi buruz ere mintzo izan zara. Gure gizartean eman den aldaketa nagusietako bat dela uste duzu? Aldaketa gertatu bada, onerako izan dela esango nuke nik. Askok esaten dutenaren aurka, gaur egun gehiago hitz egiten da gurasoekin. Hala eta guztiz ere, onartu behar da, gaur egungo erlazioa gurasoekin zailagoa dela, lehiakide gehiago dituzte, bakarrik daude… Eskakizun handiagoa dago egun, bai gizartearen aldetik, eta baita zuen aldetik ere. Nik behin baino gehiagotan errepikatu dudan bezala, nire datuetan oinarrituz, zuek gurasoei asko eskatzen diezuela badakizue, eta maiz bidegabe jokatzen duzuela onartzen duzue. Guri ez zitzaizkigun horrelakorik bururatzen. Hasteko, 5 anai-arreba ginelako etxean, eta lehengusu mordoa… Ez geunden horretarako. Pentsatzen jarriz gero, zenbat begirale, denbora libreko hezitzaile, pedagogo psikosozial eta sexual… Zergatik hainbesteren beharra? Gizartea bere osotasunean hartu behar da hori ulertzeko, bat-batean alde batera utzi duelako hezkuntzaren ardura. Nire lagunak, Jose Antonio Molinak, dio tribu osoa dela hezitzen duena. Bai, baina kontuz! Zuzentasunez egin dezala, diot nik. Hori guztia desagertu egin da egun, bakoitzak bere bidea egiten du, eta familiari, eskolei…ematen zaie heziketaren ardura.

Gurasoen irudian zentratuz, beste lanketa batean, guraso mota ezberdinak ikertu zenituen eta, honekin erlazionaturik, bakoitzaren inplikazioa seme-alaben hezkuntzan. Nire harreta piztu zuen irakurtzeak guraso progresistak, jantziak, kanpoan lan egiten dutenak… direla heziketa alde batera gehien uzten dutenak. Nik bi lanketa egin ditut: lehenengoa 2002. urtean Espainia mailan, eta bestea Katalunian. Guraso progresista mota honek -nik ez nuen termino hau erabili nahi, baina harreta pizteko beharrezkoa zela azaldu zidaten-, ezagutza maila altuarekin… etxetik kanpo egon ohi da. Guraso hauek kontzertu eta antzezlanetara joaten dira sarritan, kirol ariketa ugari egiten dituzte…; ondorioz, beraien seme-alaben hezkuntza zentruari edo beraien seme-alaben begirale moduan kontratatuta duten pertsonari uzten diote. Honek ez du esan nahi progresista guztiak horrelakoak direnik; horrelakoak direnak progresistak direla baizik.

Comments { 0 }
-->