Tag Archives | telebista

Dibertsioa osasunaren kalte

Nork ez du noizbait pantaila baten aurrean denbora gehiegi ematea txarra dela pentsatu? Nor ez dute behinola kontsola edota telebistarik gabe zigortu, hauen aurrean denbora gehiegi galtzeagatik? Gurasoek askotan esan eta egin dizkigute horrelakoak, baina guk beti pentsatu izan dugu mito hutsa dela. Hala ere, frogatuta dago telebistak nahiz bideo-jokoek gure izaera eta osasunarengan duten eragina uste baino handiagoa dela.

Lehenik eta behin, azpimarratzekoa da azkenaldi honetan biolentzia bideo-jokoek haur eta gazteen jokabidearengan duten eraginari ematen ari zaion garrantzia. Zenbait joko, hezigarriak ez ezik, aspergarriak ere izan daitezke, eta, ondorioz, hauek ez dira ume eta nerabeei gehien gustatzen zaizkienak. Beraz, mota hauetakoak baztertu, eta modakoak direnak hautatzen dituzte gaur egungo gaztetxoek, askotan biolentzia eta balio negatiboz beterikoak. Aukeraketa hau egitean, eta bideo-joko dibertigarri hauekin denbora luzez ibili eta gero, portaera erasokor eta bortitzak azaleratzen dira haurrengan, askotan eskolako kideekin duten harremana oztopatu eta gelako portaerak okerrera eginez. Hona hemen gai honi buruzko artikulu interesgarri bat.

Hariarekin jarraituz, telebista eta kontsolak geure bizitza-kalitatea murriztearen kausa izan daitezke askotan; izan ere, pantaila aurrean egunero ordu asko igarotzeak gure ahozko gaitasunean eta ikasketa-errendimenduan eragin zuzena baitauka. Aparailu hauekin denbora gehiegi pasatzeak memoria okertzea, gelako arreta gutxitzea, kontzentrazio falta handitzea eta, ondorioz, eskola-porrota areagotzea ekar ditzake. Consumer webgunean irakurri dudan artikulu baten arabera, Pediatrics aldizkarian argitaratutako bideo-jokoei buruzko ikerketa bateko emaitzek argi utzi zuten hauek geure kontzentrazio-gaitasunean zerikusi handia dutela. Ikerketa honetan, adin ezberdinetako 1.500 pertsona inguruk parte hartu zuten, eta galdeketa bat egin zitzaien egunero pantaila aurrean ematen zituzten orduak kontuan hartuta. Hamahiru hilabeteko jarraipen bat egin eta gero, egunean bi ordu baino gehiago bideo-jokotan ematen zituztenek besteek baino %67ko kontzentrazio gabezia handiagoa zutela islatu zen emaitzetan. Hala ere, atentzio faltaren kausa ez dira bideo-jokoak soilik, gurasoek haurrei emandako heziketak ere badu erlaziorik.

Edonola ere, ezin diegu kontsolei eta telebistari bota eskola-porrota edota portaera okerraren erru osoa; lehen aipatu bezala, hezigarriak ere izan daitezkeelako eta gurasoek umeak hezteko dituzten metodoek ere garrantzia handia dutelako. Consumer aldizkariko artikulu berean adierazten denaren arabera, Huelvako Unibertsitateko ikertzaile batzuek argitaratutako lan batean azaltzen da bideo-jokoak gizarte-zientziak irakasteko bide onenetako bat direla, irakaskuntzaren prozesua hobetzeaz gain, ikasleengan gauza berriak ikasteko grina areagotzen dutelako.

Aurretik esandako arazo hauek guztiak desagertu edota murrizten saiatzeko, behar-beharrezkoa da adin guztietako haur eta gazteei gaur egun aisialdian dibertitzeko erabiltzen diren tresnekin igaro behar den denbora mugatzea. Adituen ustez, egunero gehienez bi ordu eman ditzake pertsona batek pantaila aurrean, honengan izan ditzakeen ondorio negatiboak ekiditeko.

Informazio gehigarria

Comments { 5 }

Sálvate tv

Gran Hermano, La Noria, Sálvame, Supervivientes… reality show eta talk showez gainezka dago Espainiako telebista programazioa. Garai batean gizarteak ontzat jotzen zuen zerbait egin behar zen pantailan agertu ahal izateko; gaur egun, aldiz, pare bat birao bota eta zeure burua barregarri uzteko prest egonez gero, ziurtatuta duzu lekua telebista pribatuko edozein katen. Lotsagarria deritzot honi. Normala al da, bada, telesaio batek urliaren ipurdiaz, sandiaren alabaz edo berendiaren adarrez hitz egin besterik ez egitea? Normala al da bi gizon plato erdian elkarri joka hastea?

Hasteko, ez dut ulertzen nola den posible pertsonari bere duintasuna eta pribatutasuna ebasten dizkion rolak betetzean oinarritzen diren lanbideak -azken batean hortik bizi baitira- existitzea. Legezkoa izango da, baina morala… Bai, egia da Karmele, Kiko edo dena delakoa bere borondatez joaten dela platora, eta diru sari interesgarri bat lortzen duela trukean, baina benetako etekina ateratzen duena katea bera da, pertsona hauek bere nahiera erabiltzen dituena eta hauei esker sekulako irabaziak dituena.

Bestalde, esaerak dioen bezala, ikusten dugunak eragin egiten digu; zer ikusi, hura ikasi. Azaltzen duten errespetu eta balore ezak, beraz, ikusle guztiogan uzten ditu zantzuak. Honek denoi egiten digu kalte, baina bereziki gazteenei -kontuan izan behar da haurren ordutegian emititzen direla gehienak-. Haurrek maiz heroiak behar dituzte, eta telebista kalea bezain baliogarria da rol-model iturri gisa. Ondorioz, ez da harritzekoa telebistan ikusten duten norbait eredutzat hartzea. Imagina ezazue zeuen semeak Kiko Hernándezbezalakoa izan nahi balu edo alabak Belén Estebanen posterra jarriko balu gelan. Nahiago nuke telebistarik ez eduki.

Halaber, programa hauek protagonismo oro bertako pertsonaiei ematen diete, informazioa edo diotena bigarren planuan utziz; azken finean, eduki mailan hutsik daude. Honela informazio zehazgabea egiatzat erabiltzen dute, zer dioten ere ez dakitela (garrantzitsuena nola dioten baita, ahal den era baldar eta polemikoenean). Informazio zehatza emateko arreta urria eta iturrien fidagarritasunaren frogaketa eskasa Wyoming eta Intereconomia ren arteko liskarrean, edo Cristianok Sálvame programari egin dion salaketan agerian geratu dira.

Hori bai, ez da ahaztu behar telebista potentzial handiko komunikabidea dela. Gezurra dirudien arren, kultura eta informaziorako bide ezin hobea da -nahiz, ikusitakoak ikusita, denbora-pasa merkerako mugatua dirudien-. Errazagoa da eta aurrekontu txikiagoa behar da, noski, showak emateko; ahatik, telebistaren ahalmenaz baliatu ordez, hain erabilera kaskarra ematea tresna erabat mespretxatzea dela iruditzen zait.

Ezin da ukatu, azken finean, ikusleak garela saio batek iraun dezan edo ken dezaten egiten dugunak, eta saio mota honek Espainian daukan ikusleria ikaragarria denez, guk ere erruaren zati bat dugula esan liteke. Nolanahi ere, eskainitako programazioa ikusita, aukera gutxi ditu ikusleak morboari lasa ematea baino. Gehienok, denok ezpada, morboa daukagu. Baina baditugu beste interes eta kuriositate hobeak; gauza da telebistan lehenengoa garatzeko aukera edo baliabide gehiago eskaintzen zaikigula bigarrena baino. Eta hor dago, nire ustez, telebista pribatuaren errorea. Euren interesa kultura eta gizartearen gainetik jartzea.

Hori dela eta, demagogia besterik ez duen “telezaborra” gutxiago ikustea ideia ona izan liteke, programa merke hauek audientzia galdu eta desagertzeak ez bailioke inori kalterik egingo, eta, beste gauza askoren artean, etorkizuneko generazioak bestelako baloreez heztea ahalbideratuko bailuke.

Comments { 2 }

Aurreiritzi eta epaiketa azkarrez

susan_boyleJakina denez, duela gutxi emakume eskoziar bat, Susan Boyle, Ingalaterran oso ospetsu den programa batean, Britain´s Got Talent, parte hartzera aurkeztu zen. Susanek 47 urte ditu, langabezian dago, ez du zorte handirik izan bizitzan eta, gainera, ez da oso itxura onekoa. Baina hau guztia alde batera utzi, eta emakume honek duen dohainari erreparatzea komeni da: bere ahotsa izugarrizkoa da. Has gaitezen, baina, hasieratik. Boyleri ideia ona iruditu zitzaion bere herrialdeko programa honetan parte hartzea eta halaxe egin zuen. Nire ustez, bertara aurkeztu zen, alde batetik, duen gaitasuna erakusteko eta, bestetik, dirua irabazteko. Kontuan izan behar da horrelako programetan irabazleari diru dezente ematen diotela, eta, esan bezala Susan langabezian dago.

Bere txanda iritsi zitzaion. Susan bere burua aurkezten hasi zen. Epaileak eta publikoa harrituta geratu ziren emakume hau platoan sartzean. Ez hori bakarrik, barrez ere hasi ziren, baliteke bere itxuragatik edota bere adinagatik. Baina nork esan du abesteko, dantzatzeko… edozein gaitasun edukitzeko gaztea eta fisikoki polita izan behar denik? Hori guztia gizarteak egin du, guk egin dugu… Itxura ona izateaz gain, jakintsuak eta perfektuak izan behar dugu onartuak izateko? Ez dut uste hori horrela izan behar denik.

Susanek bere burua aurkeztu ondoren, abesten hasi zen eta denak txundituta geratu ziren; izan ere, emakumearen ahotsa ikaragarria da. Honela, emakumea Ingalaterrako pertsonarik famatuenetako bat bihurtu da. Hori gutxi balitz, mundu osoan zeharreko jende ugarik ikusi du Youtuben zintzilikatuta dauden bideoak. Booma hainbestekoa izan da, non bere bideoak ikusienen artean baitaude.

Hasieran errespetu falta pitin bat dagoela iruditu zitzaidan bideoa ikusi nuenean. Emakumeak duen gaitasuna erakutsi besterik ez du nahi. Boyle abesten hasi aurretik denak barrez daude, imintzio adarjotzaileak eginez; abesten hasi orduko, ordea, jarrera hori bat-batean aldatzen dute, zutitu eta txaloka hasten dira. Honekin adierazi nahi dudana zera da, maiz, aldez aurretik epaitzen dugula jendea, itxuragatik eta ezagutu gabe. Noiz aldatu behar ditugu jarrera horiek?

Egin klik estekaren gainean, zertaz ari garen ikusteko:

Susan Boyle – Singer – Britains Got Talent 2009 (With Lyrics)

Comments { 0 }
-->