Tag Archives | zoriontasuna

“Zoriontasuna da galdurik ez gaudela jakitea” (Jorge Bucay)

By on 2011(e)ko maiatzak 16 in zoriona

Behin baino gehiagotan, erantzun zailak dituzten galderak etortzen zaizkit burura. Aurreko batean, zoriontasuna zer izango ote zen pentsatzen aritu nintzen, non aurkitu nezakeen, zein gauzarekin izan gaitezkeen zoriontsu… Buruari ehunka bira ematen ari nintzela, historian zehar zoriontasunari buruzko esaldiak bilatzeari ekin nion:

  • ” Zoriontasuna ez da nahi duguna egitea, egiten duguna maitatzea baizik.” Jean Paul Sartre
  • ” Besteak zoriontsu garela sinisteaz gehiago arduratzen gara, gu geu zoriontsu izateaz baino.” François de la Rochefoucauld
  • ” Munduko gizonik zoriontsuenak, besteen merezimenduak aitortu eta haien zoriontasunaz eurena izango balitz bezala pozten dira.” Johann Wolfgang Goethe
  • ” Une onak egoten dira; baina ez izutu, ez dute irauten.” Jules Renard
  • ” Gure bizitza atsegina izan dadin, besteena atseginagoa egitean datza.” Albert Guinon
  • ” Gizakiaren zoriontasuna ez da gutxitan gertatzen diren zorte handiekin lortzen, egunero gertatzen diren gauza txikiekin baizik.” Benjamin Franklin
  • ” Ez da guk daukaguna, gu geu garena baizik.” Henry Van Dyke

Harluxet Hiztegi Entziklopedikora ere jo nuen, zer edo zer desberdina aurkitu nahian, baina ez nuen ezer ezberdina aurkitu:

Zoriontasuna: iz. 1. Pozezko edo atseginezko egoera. 2. Pertsonak dituen nahiak betetzearen eta bizitza berak nahi duen eran gertatzearen ondoriozko egoera gogobetegarria.

Beharbada, buruari buelta gehiegi eman nizkion hainbeste esaldiren esanahiaren bila; azkenean, baina, iritsi nintzen zoriontasunari buruzko galdera zail haren erantzunera: zoriontasuna tximeleta bat bezelakoa da, zenbat eta harengana gehiago hurbildu nahi izan, orduan eta gehiago urrunduko da zugandik; lasaitasun osoz beste zereginetan bazabiltza, ordea, halako batean zugana etorriko da. Hori da, bai, zoriontasuna! Guztiz ados nago lehen aipaturiko esaldiekin; hala eta guztiz ere, zoriona edukitzea bakoitzaren esku ez dagoela uste dut, baina bai zoriontasuna merezi izatea. Egia esan, gutxi dira zoriontsu izateko aukera ez dutenak, eta are gutxiago, aukera hori aprobetxatzen dutenak. Agian, zoriontasuna gehiago balioetsiko bagenu, dena desberdina izango litzateke; hori, ordea, ez da gertatzen; izan ere, zenbat eta zoriontsuagoa izan, orduan eta gutxiago hartzen baitugu aintzat.

Claudio de Otaeguik zoriontasunari buruz idatzitako olerkiaren zatitxo honek beste ikuspuntu bat ematen du:

¡Aek amets gozoak! ai zer oroimenak,
Inchaur ta gereizpean pasa giñuzenak!
Zorigaiztoan egiñ giñien agurrak,
Bizitutzeko emen egiñaz negarrak!
Ez bezaio iñori eman konsejurik
Datorrela onera euskaldun gazterik:
Baleki zeñen ogi miña jan dedan nik…!
Ez luke sinistuko…. nagoan isillik!
Gisa onetan dira geienak mintzatzen
Urez beste aldera diradenak juaten.
Zulatzean beatza dirade oroitzen,
Ez dala arantz gabeko larrosik arkitzen:
Ez dutela izango iñon atsedenik,
Saleche, borda eta baserrian baizik;
Ezta ere sekula mundu ontan onik,
Euskal-erri zorora itzuli gaberik.
Mundurik ez dezuten gazteak, begira;
Ez juan atsegin billa, iñondik iñora,
Mendi zoragarriak utzita kanpora;
Bada emengo doiak zerutarrak dira.

Bakoitzak zoriontsu izateko uneak izango ditu; dena den, bilatzen saiatzean, okertu egiten dira gauzak. Ondorioz, besteak zoriontsu izateko gure esku dagoen guztia egitea da gelditzen zaigun egiteko bakarra. Baina hori egitean, ez al zaigu zoriona gure barnean pizten?

Zoriontasuna bizi izan ditugun une onak gogoratzean ere aurki dezakegu. Jarraian duzuen bideo honetan, Lauraren hitzek haren ikaskide eta lagunei zoriontasuna igortzen saiatu ziren. Baita seguruenik lortu ere!

Informazio gehigarria:

Comments { 0 }

Diruak zoriona dakar?

By on 2010(e)ko azaroak 12 in arazoak, gizartea

Jende asko dirua eta zoriona sinonimoak direlakoan dago, hau da, diruak zoriona ekartzen duela uste du; nire iritziz, ordea, hori ez da horrela. Izan ere, munduan dirurik ez duen jende zoriontsua bizi da, eta, alderantziz, diru asko duen jende ez zoriontsua. Pasa gaitezen, bada, gaia aztertzera.

Hasteko, diruak, zoriontasuna baino gehiago, erraztasunak ekartzen dituelakoan nago. Diruarekin nahi bezainbeste eros dezakezu, baina horrek ez du esan nahi, gura adina gauza izateagatik, zoriontsuagoa izango zarenik. Izan zaitezke, baina, azkenerako, desiratutako gauza guztiak erosiko dituzu, eta, orduan, ez duzunez zer erosirik izango, ez zara zoriontsu izango. Beraz, zorion mota hori artifiziala dela iruditzen zait.

Bigarrenik, dirua edo aberastasunak izatean, besteenganako konfiantza galtzen da. Ez dakizu zure inguruko jendea diruagatik dabilen ala ez, eta, azkenerako, beraiengandik urruntzen joan zaitezke, hauek zuretaz aprobetxatuko diren beldurrez. Eta zure bizitzako momentu batean bakarrik sentituko zara, zoriontasunetik oso urrun.

Gainera, munduan dirurik gabe edo diru gutxirekin bizi den jende zoriontsua badago. Hauek zoriona adiskideengan, konfiantzan, maitasunean… topatzen dute eta dirudun asko baino zoriontsuago dira, behar duten guztia alboan baitute.

Hala ere, badago diruak zoriontsu egiten duen jendea. Jende xume askok loteria erosten du diru kantitate izugarria irabazteko itxaropenaz. Hauetako batzuk, halako diru kantitatea irabaztean, munduko pertsona zoriontsuenak direla uste dute. Halaxe da, zoriontsu dira. Ez hori bakarrik, badago diruduna den jendea, duten diruagatik zoriontsuak direnak. Halere, oso jende kopuru txikia da. Hauek beraiek lortu dutela zoriontasuna konturatzen dira, eta ez euren diruak.

Aurreko guztia laburbilduz, zera esan daiteke: dirua eta zoriona oso kontzeptu ezberdinak dira. Batzuetan jendeak, nahastuta, biak elkartzen ditu, erlazioa izango balute bezala. Apika, kasu batzuetan izan daiteke, baina hori ez da errealitatea.

Comments { 7 }

Denok berdin pentsatzen al dugu?

By on 2010(e)ko azaroak 10 in arazoak, gizartea

Goizean goiz, Platonen gogoetak eginahalak egiten ibili ziren geure pentsamenduez jabe zitezen, pitinka-pitinka logalea arbuiatuz. Irakasleak, aurreko gauean irrikatutako amets bitxi eta itzel hartara bueltatzera bultzatu izan arren, moral hitza aipatzeak nire arreta piztu zuen. Nork esango lidake hitz batek halako burutapenak sorraraziko zizkidala, edota ikasgelan hainbesteko anabasa sor zezakeela! Gelan zegoen zarata hain zen handia, non bakoitzak plazaratzen zituen buruhausteak ezin ziren inola ere entzun.

Halako batean, nire besoa zerurantz jaso zela ohartu nintzen, berandu zela ere bai; izan ere, jabetu nintzenerako,  irakaslea nire erantzunaren zain baitzegoen. Ezelako beldurrik gabe, nire lehen iritzia agertu nuen. Moral unibertsala? Eta zergatik ez? Ez nuen uste honek halako eztabaida ekarriko zuenik! Gai guztietan ez, baina, agian, gairen batean denok berdin pentsa genezakeela aipatu, eta berehala neuzkan ikaskide guztiak gainean. Ikasgelaren gehiengoa ez zetorren bat nik azaldutakoarekin, eta euren desadostasuna adierazi zidaten; hori bai, bakoitzak bere erara. Platonen hitzei jaramon handirik egin gabe ametsetan jarraitzen zuten batzuk ere bazeuden iskanbila honen erdian. Nire hausnarketa indartzeko, hilketaren adibidea aipatu nuen. Norentzat legoke ondo norbait hiltzea? Ekintza hori egitean, hark dituen eskubide guztiak zapaltzen ari gara. Argi dago edozertarako prest dagoen gaizkile mordoa dabilela munduan zehar, euren bizitzari garrantzirik eman gabe, eta, ondorioz, haien heriotzak ez luke inongo zoriontasunik ekarriko. Horregatik, gizabanako horiek zuzentzeko beste modu bat aurkitu beharko litzateke, eta, nire ustez, eurak sufriaraztea izango litzateke erarik onuragarriena.

Nahiz eta ikaslagun batzuk hilketaren adibidearekin ados egon, gehiengoak oraindik ezezkoan zebiltzan; eta horrek, hausnartzera eraman ninduen: moral unibertsalik ez dago. Hala izango al da? Ezin izan nintzen era hartara geratu, eta pentsa eta pentsa aritu nintzen. Hasieran, ez zitzaidan ezer bururatzen, minutuak pasa eta berdinean jarraitzen nuen, norbaitek azalduko zidanaren zain. Polvoestelar izeneko blog batean, moralari buruzko artikulu bat irakurri nuen. Hark zioenez, ezinezkoa da morala ez duen gizakirik aurkitzea, baina oraindik zailagoa, kanpotik inongo eraginik izan ez duen morala duen pertsona topatzea. Esaldi honekin bat nentorren, ia ezinezkoa baita inongo eraginik ez jasotzea; bai erlijioak, baita familiak ere izugarrizko eragina izan ohi baitute guregan.

Hala ere, nahiz eta esakune honekin bat etorri, denok berdin pentsatzen dugun arlo bat egon beharra zeukala iruditzen zitzaidan. Baina zein izango zen? Zaila egin zitzaidan; azkenean, baina, lortu nuen aurkitzea: zoriontasuna! Hori zen denbora luzez burura etortzen ez zitzaidan hitza. Lehen betikaratik aurrera, zoriontasuna bilatzen ibiltzen gara, hori baita bizitzak daukan helburua. Bistakoa da gizabanakoak guztiz desberdinak garela geure artean, eta, ondorioz, zoriontasuna ez dela denontzat berdina, ezta hara iristeko bidea ere. Batzuek bizitzan zehar izango duten guztia balioetsiko dute; beste batzuek, aldiz, diruarekin erlazionatuko dute. Jean Paul Sartreren ustez, esaterako, zoriontasuna ez zen batek nahi edo gogoko zuen guztia lortzea, egiten zuena maitatzea baizik. Sartrek azaltzen duenarekin bat nator, oso garrantzitsua iruditzen zait egiten duzuna maitatzea, oinarrizkoa da zoriontasuna aurkitu nahi baduzu. Egia da zoriontasunarekin ezin dezakezula nahi duzun unean topo egin; izan ere, tximeletarekin gertatzen den antzera, harrapatu nahi denean ez da lortzen, ustekabean agertzen den zerbait baita.

Gelako lau muturretatik, futbol partida bakoitzaren amaieran entzuten den soinua entzun zen, txirrinaren hotsa alegia. Irakaslea mahaitik altxatu baino lehen, ikaskide guztiek euren liburuak itxiak zeuzkaten; nik ez, ordea. Hain gustura nengoenez, ez zitzaidan inolaz ere hura burutik joan. A zer nolako klasea! Zenbat burutapen! Baina orain zer? Hori izan zen irakasleak gela utzi aurretik nik neure buruari eginiko azken galdera. Nire zoriontasunaren bila jarraitzeko asmoa daukat, halako batean iritsiko zitzaidalakoan bainago.

Jarraian datorren bideoa, Juan Luis Navasena da. Morala nondik datorren eta moral unibertsal berri bat sortzea egokia dela azaltzen du bertan.

Informazio gehigarria:

Moralari buruzko bi artikulu interesgarri agertzen dira webgune hauetan:

Foro batean, moral unibertsalari buruz hitz egiten dute. Norbaitek zerbait esan nahi badu,  hemen jartzen dut helbidea:

Comments { 10 }
-->