Gaurko hitza

Updates from urtarrila, 2017 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:26 pm on 2017/01/23 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gabi 

  1 iz. Mailu moduko tresna handia, oletan agoa lantzeko erabiltzen zena. Ez dantzut oletan gabi hotsik. Gabi astuna. Gabi ardatza. || Esr. zah.: Azeriak buztana jaso ezin, eta bai gabia. Gabi arotz berriak galbaheaz ura. 2 iz. Mailu handia, bereziki zurezkoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [oletako mailu handia]: igun, matxino (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. mazo o martillo grande; martinete (2) iz. (Teknol.) martillo pilón
  fr iz. maillet, masse; martinet
  en iz. mallet; hammer
  port iz. maço; martinete

  Azeriak buztana jaso ezin, eta bai gabia.  [Esaera zaharra]
  

  

  gabi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:32 pm on 2017/01/22 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  matxetin 

  iz. Liskarra.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  matxetin. “Matxetiñ (G-to), camorra, gresca” A.

  Sinonimoak: iz. Gip.

  [liskarra]: ahakar, anabasa, birrinbili-barranbala, demanda, errieta, errietaldi, etiketa, gorabehera, iskanbila, istilu, kimera, lipizta, liskar, liskarraldi, mokoka, mokokaldi, tirabira, tirabirako, zalaparta, zaparrasta, aharra Ipar., eskatima Ipar., karmañola Ipar., kasaila Ipar., tarrapata Ipar., xaribari Ipar., astrapala Bizk., baraila Bizk., droga Bizk., lazka Bizk., ardaila Gip., sesio G-N, kalapita Ipar./Naf., bilaxka Zub., armonia beh., desditxa beh., matrikula beh., atarrapuzka g.e., ausiabartza g.e., liskarreria g.e., zirriparra g.e., ahaka zah., ateleka zah., matraka Bizk. beh., okasio Gip. beh., haparka Ipar. g.e., despita Gip. g.e., biahore Ipar. zah., debadio Ipar. zah., disputa Ipar. zah., atralaka Bizk. zah., bilaka Zub. zah., arroitu Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (G) riña, camorra, gresca, reyerta
  fr combat, altercation, bagarre
  en quarrel, row; argument, dispute
  port rixa, contenda, enfrentamento

  Matxetinaren ondoren, poliki-poliki adiskidetu egin ziren. 

  

  matxetin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 7:00 pm on 2017/01/21 Permalink | Reply
  Tags: J ( 83 )   

  jes 

  interj. Harridura edo ezustea adierazteko erabiltzen den hitza. Ik. jesus. Jes!, zein laster egin duzun itzulia! (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  jes (Lh). (Interj. de asombro, sorpresa o contrariedad). Jes! Zakhur horrek hurbilxko dabila haragi horietarik muthurra. EskLAlm 1911, 54 (ap. DRA). Jes, alditxartzera noak. Ox 48. Jes-eta… zer zitaken, banoa lasterka, denak utzirik. Lf Murtuts 52. –Ikustokia leporaño betea omen zegonan… nexkato gaztez. –Yes! Or QA 103. v. tbn. Barb Sup 89. Larz Senper 110. Othoizlari 1960, 308.

  Sinonimoak: interj.
  [jes] : jesus!; ene, bada!
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es interj. interjección de asombro, sorpresa o contrariedad
  fr Oh mon dieu!
  en Good heavens!
  port ai Meu Deus (do Céu)!

  Jes!, zein laster egin duzun itzulia! (Hiztegi Batua)

  

  jes (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 8:47 pm on 2017/01/20 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  milurteko 

  iz. Mila urteko epea, zero urtetik zenbatzen hasita; mila urteko epea edo denbora-bitartea. Zenbat eztabaida ez ote diren izan gure otorduetan mendearen eta milurtekoaren amaiera noiz izan den benetan jakin nahian. Haren koroatzearen milurtekoa bete den urte honetan.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  milurteko. Milenio. Kristo aitzineko milurtekoa baino goizikago. Mde Pr 216.

  Sinonimoak: iz.

      [mila urteko denbora-tartea]: milenio (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es milenio
  fr millénaire
  en millennium
  port milênio

  “Milurteko berri baten hasiera da hau. Biharko teknologia sortuko den milurtekoa. Beltzak, marroiak edo zuriak izan denok dugu odol bera, herri hau sortu zutenen odola. Denok ditugu askatasun berak, eta denok gurtzen dugu bandera bera, amerikarra. (Donald Trump)

  [Kargu hartze ekitaldia, minutuz minutu, Arantxa Elizegi Egilegor (Berria.eus, 2017-01-20)]
  

  

  milurteko (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 12:01 am on 2017/01/20 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  ipurtestu 

  Atzealde gutxiko abere bati erreferentzia egiteko erabiltzen da.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ipurtestu. “Se dice de un ganado de poca trasera” Iz ArOñ (s.v. atzigarr).

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Google translate):

  es Se dice de un ganado de poca trasera
  fr On dit d’un arrière gagné peu
  en It is said of a cattle of little back
  port Se dice de um ganado de poca trasera

  Boteretsuak badaki etsaiez inguratuta dagoela, badaki bere inguruko lausengarien artean dagoela traizionatuko duen Judas, bere aulkia berotu nahi duen ipurtestua. [Kontsolamendua, Anjel Lertxundi (Berria, 2017-01-19 )]
  

  

  ipurtestu (gaurko hitza, domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 11:43 pm on 2017/01/18 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hormagarri 

  adj. Hormatzen edo izozten duena. Hotz hormagarria. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  hormagarri (Urt IV 78, H). Gélido. “1. […] Hotz hormagarria; 2. […] Hartze hormagarria, accueil glaçant” H. Ez baginu ihardesten hoinbertze amodiori ez axolatasun hormagarri batez baizen. MarIl 199.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. que hace helarse, glacial, helador, -a
  fr glacial
  en icy, freezing, bitterly cold, (glacier) glacial
  port glacial

  Hotz hormagarriak kalean harrapatu gaitu.

  

  hormagarri (Gaurko hitza, domeinu publikoa)

   
• 

  Maite 6:05 pm on 2017/01/17 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kilikatu 

  1. du ad. Kilika egin, kilimatu. 2. da/du ad. Gorputzaren edo gogoaren zernahi ahalmenen susperraldi bat eragin; eragin horren ondoriozko egoeran gertatu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [kilika egin]: kilika egin, kili-kili egin, kili egin Bizk., kilimatu Gip.

      [kitzikatu]: akuilatu, haizatu, hots eman, kinatu, narritatu, tarritatu, tentatu, zirikatu, aholkatu Ipar., huiatu Ipar., kitzikatu Ipar., xaxatu Heg., zitatu Bizk., atitxatu Zub., axekatu g.e., narrikatu g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. hacer cosquillas, cosquillear (2) da/du ad. excitar(se), incitar, estimular; tentar
  fr (1) du ad. faire des chatouilles, chatouiller (2) da/du ad. (s’)exciter, inciter, pousser, stimuler
  en (1) du ad. to tickle (2) da/du ad. to excite, to stimulate, to incite, to drive
  port (1) du ad. fazer cócegas (2) da/du ad. incitar, estimular; tentar

  Gasteizko IKAren leloa, aurten, “el euskera me kilika da”. Leloa erabilita, haien ikasleek Facebook-en #eleuskeramekilika bideo txapelketan parte hartu dute. Gaur izango da sari banaketa.

  

  kilikatu