ahomen

iz. 1 iz. Omena, ospea. 2 iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, ahomen-ek euskara idatzian ‘ahamena’ adieran izan duen erabilera kontuan harturik, forma hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. ahamen]. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

1 ahomen (Gc ap. A; ao- Aizk, Dv, H), agomen, aumen (V ap. A). Cf. ahamen.

1. Fama, renombre. “Gloire, renom” Dv. “Renom” H. v. omen, ospe. Guztiz ezagunak eta txit aomen andikoak beti izan dira Gipuzkoako menastak. Izt C 60. Ainbesterañoko aomena ta jasoa artu dute Azpeitiaren mugapeko arriak. Ib. 55. Portu aomen andiko oni. Ib. 119. Aomen andiko Maisu Don Manuel Carreraren buruz. Ib. 57. Santidadearen aomenarekin ill zan. Ib. 492. Gaur da gure aomenaren azkeneko eguna. Camp REusk 1878, 11 (ap. Dv). Ez beza nai Jaungoikoak […] nere aomena kutsutu dezadala billaukeri orrekin. EE 1883b, 520. Sendagille aomen aundikoakin alegiñ asko egin ondorean. Zab Gabon 102. Prantziako zaldun eta agintari aomen aundienekoak. Ib. 94. Zabaldu ziran aomen andian ta moldizkiratu ziran Euskal-Erriko paperetan Iziar-en egin ziran jai eder ta ekusgarriak. Ag EE 1895b, 169. Hispalis zarra, Toledo, Burgos / Escorial ta Granada: / Espaiñiaren ots ta agomena / betikotu bear bada, / motel ditugu orren izenak, / dantzugun beste dunbada. Azc RIEV 1909, 158. Eta ez dirudi, [Tolosa] diabeta zakabanatuba bakarrik zanean, Iturisak bezelako aomen edo ots aundiya zubanik. BPrad EEs 1913, 217. –Azpeiti-Azkoitiyak eta goian izentatu diraden beste erriyak ots aundikoak al dirade? –Bai, txit aomen aundikoak dirade. IPrad EEs 1915, 104. Osoro lantegitsuba da erri au ere [Arrasate], sarrallakintzako olandi ospatsubakin aomen aundiya artu dubana. Id. ib. 105. Orduko, Yesus oso ezaguna ta aipatua zan bazterretan, bere aomena alde guztietara zabaldua zegon. Ir YKBiz 193n.

Fama, noticia, rumor. Orregatik zabaldu zan anaien artean ikasle ura ilko etzalako aomena. Ir YKBiz 540. Gure-tartean zabaltzenagotzen ari dan aomenak dionez. Zait Sof 116. Goitxoagotik asiko dut ordea iardun au, sortogean bertan (gertari onen) aomena iasoaz. Ibiñ Virgil 113.

“(Hb), objet de médisance” Lh.

2. Alabanza. Azkoitiko gauzak biotz mamiñean erabilten ebazan, da aomen guztiak gitxi zirean bere erri maitea apainduteko. Ag Ezale 1897, 247a.

3. (V-m ap. A), aumen (V-m ap. A). “Lenguaje, conversación. Euskaldun batek alako aomen txarrekoak izan bear dabela! Ikusita be ez siñiztutekoa da” A. “Lenguaje. Aumen oneko gizona” Ib.

2. ahomen. v. ahamen.

Sinonimoak: iz.

    [omena]: aipabide, aipu, entzute, fama, hots, izen, omen, ospe, erreputazio zah., kreditu zah., sona Gip. beh., herots Ipar. zah., kleitu Bizk. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. fama, renombre || 1. iz. (Ipar.) bocado 2. iz. (Ipar.) (ezezko testuinguruetan) nada, ni pizca de
fr (1) iz. renommée || 1. iz. bouchée 2. iz. (ezezko testuinguruetan) rien
en (1) iz. fame, renown n || iz. mouthful; bite
port (1) iz. renome, fama, reputação || 1. iz. (Ipar.) bocado iz. (Ipar.) (ezezko testuinguruetan) nada

Ahomen handiko emakumea da. 

ahomen (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)