Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:44 pm on 2016/05/08 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  biribil 

    1. izond. Puntu edo lerro bat ardatz baten inguruan biratuz lortzen den irudiaren itxurakoa; zirkulu edo esfera baten itxurakoa. Begi biribilak. 200 kiloko harri biribila hogei aldiz jaso zuen. 2. izond. (hed.) Akatsik, hutsik gabea. Bertso biribila. 3. iz. eta izond. Zalantzarik gabea, eztabaidarako biderik uzten ez duena; erabatekoa. Ezezko biribila. Egia biribila. Vinsonek biribilak bota zituen euskaldunen kontra. 4. izond. Kopuruei buruz, maila jakin batetik behera zeroz osatua dena; zenbaki bat biribildu ondoren geratzen den zenbakia. 5. iz. MUS. Lau aldiko konpas osoa betetzen duen nota-irudia. Biribil batek bi zuri edo lau beltz balio ditu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  izond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [akatsik gabea]: betegin jas., eskasgabe g.e., perfektu zah.

      [osoa]: erabateko, guztizko, oso, osozko, peto-peto, total, konpli Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. redondo, -a, esférico, -a, circular (2) izond. (hed.) redondo, -a, perfecto, -a, completo, -a, íntegro, -a (3) izond. (hed.) rotundo, -a, que no deja lugar a dudas; concluyente (4) iz./izond. (Mus.) [nota] redonda (5) iz. bola, esfera, circunferencia; redondel
  fr (1) izond. rond, -e ; arrondi, -e ; circulaire, sphérique (2) izond. (hed.) parfait, -e ; total, -e (3) izond. catégorique, concluant, -e ; pur, -e (4) iz./izond. (Mus.) ronde
  en (1) izond. round, spherical; circular (2) izond. [ezezkoa, egia] flat; definite; unequivocal, unambiguous (3) izond. [negozioa; bertsoa; lana] complete; excellent; perfect; exact, accurate (4) iz./izond. (Mus.) semibreve
  port (1) izond. redondo,-a, esférico,-a   (2) izond. perfeito,-a, acabado,-a (3) izond.  (hed.) rotundo, -a

  Bi zulotxo biribil zeuden errezel bakoitzean, bidaldietan paisajea ikusi ahal izateko eginak. [Arima hilak, Nikolai Gogol / Jose Morales (Ibaizabal, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  biribil (FlickrCC, Dabid Martinez)

  Ikusi “biribil” hitza Dabid Martinezen #27hizki27irudi egitasmoaren blogean.

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 9:32 am on 2016/05/07 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  berote 

  iz. Eguraldi beroko aldia. Euskalduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzututakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  berote (Dv -> A; Hb ap. Lh, H). Temporada de calor. “Temps chaud, série de jours chauds” Dv. “Saison de chaleur, chaleurs continues. Berote handia, luzea” H. Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikakoa. ES 108.

  Sinonimoak: iz.
  [berote] : beroaldi (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):

  es temporada de calor
  fr temps chaud, série de jours chauds
  en hot season
  port período de calor

  Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikkakoa. [Eskuararen hatsapenak (c. 1718), Joanes Etxeberri (Euskal Klasikoen Corpusa)]
  

  

  berote (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 9:10 am on 2016/05/06 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hotzete 

   iz. Hotz egiten duen denbora. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [hotzete] : hotzaldi, izozte (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. tiempo, época de frío
  fr saison de froide
  en cold season
  port período de frio

  Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikkakoa. [Eskuararen hatsapenak (c. 1718),  Joanes Etxeberri (Euskal Klasikoen Corpusa)]
  

  

  hotzete (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 10:05 am on 2016/05/05 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  itzalaldi 

    iz. 1. Zerbait itzaltzen den denbora edo aldietako bakoitza. 2. Ik. eklipse. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Elhuyar eta Adorez sinonimoen hiztegiak)
  

  [itzalaldi] : ilunaldi
  [itzalaldi] : eklipse

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. momento de oscuridad; apagón; interrupción, corte (2) iz. periodo de ocaso/decadencia/oscuridad (3) iz. eclipse
  fr (1) iz. coupure de courant, panne d’électricité (2) iz. éclipse
  en iz. darkness; [elektrizitateaz] blackout, power cut
  port iz. blecaute

  EITBk gaur itzaliko du ETBren seinalea Nafarorroan. Itzalaldiak hautsak harrotu ditu!

  

  itzalaldi (Pixabay, CC0 Public Domain )

   
• 

  Maite 11:41 pm on 2016/05/04 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  uko 

    iz. 1. Ukatzea, ezetza. Ukoan egon. 2. Zerbait edo norbaitekiko atxikimendua haustea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [ukatzea]: ez, ezetz, ezezko, ukamen, ukapen, ukatze, ukazio, errefus Ipar., ukaera g.e., arnegu Ipar. g.e., arnegamendu Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. negación, negativa (2) iz. renuncia (3) iz. no, negativa
  fr (1) iz. négation, négative (2) iz. renoncement (3) iz. refus, négative
  en (1) iz. denial, refusal, negation (2) iz. resignation (3) iz. denial, no
  port (1) iz. negação (2) renúncia (3) nãoo

  Danteren bertso-lerro bat aipatzean, (che fece per viltade il gran rifiuto: hau da, «koldarkeriaz uko handia eman zuena»), Kavafisek per viltade ezabatu zuen. [Uko handia, anjel Erro (Jira, 2016-05-04 )] (Berria.eus)

  

  uko (http://snappypixels.com)

   
• 

  Maite 11:46 pm on 2016/05/03 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  beto 

    iz. 1. Erroman, senatuaren dekretu bati aurka egiteko plebeko tribunoek erabiltzen zuten formula. 2. Beste batzuk proposatzen duten lege edo akordio baten onarpena indargabe uzteko eskubidea. NBEko Segurtasun-Kontseiluko bost partaide iraunkorrek beto-eskubidea dute. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [beto] : debeku (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Zuz.) veto
  fr iz. (Zuz.) veto
  en iz. veto
  port iz. veto, proibição

  Beto moduko bat izan da erakundeen aldetik, eta egun ere indarrean da jarrera hori”. [Itoiz, porlanezko gezurra, Edurne Elizondo (Txalaparta, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  beto (Pixabay, CC0 Public Domain )

   
• 

  Maite 9:00 am on 2016/05/02 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hotzikara 

  iz. 1. Hotz-sentsazioarekin batera gertatzen den ikara, eta batez ere sukarrak edo giro hotzak eragina. Leher eginak, bustiak eta hotzikarak hartuak. 2. Sukarrak eraginik ezpain edo sudurrean sortutako erupzioa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [hozkirria] hozkirri Bizk., hozkirritu Bizk. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) escalofrío, tiritón, estremecimiento (2) pupa, calentura, erupción de los labios
  fr frisson, fièvre
  en (de fiebre, frío) shiver; (de horror) shudder
  port calafrio

  Hotzikara batek dardaratu zuen Nora, ordu arte bela zuriak nagi-nagi astintzen aritutako aire epel-maxkala hotzera hasita baitzegoen. [Azkenaz beste, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Pettik Antzoki Zaharrean eskainiko du Hotzikarak disko berriaren aurreneko emanaldia.(donostiakultura.com)

  

  “Hotzikarak” disko berriaren aurkezpena (Argazkia: Petti)