Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:04 pm on 2015/01/30 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  truxu 

  iz. Euri-erauntsia, euri-jasa.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  truxu, truju, truixu (V ap. A; truiju Mg PAbVoc), truizu.  “Tempestad de lluvia” Mg PAbVoc. “Onek dira euri-truixu ederrak! (V-ger)” A. En Iztueta (C 235) aparece, en una lista de fenómenos naturales, truina, seguramente errata o mala lectura de truiua.  Nos bait jazoten jakee eguraldi euritsu, ta truju gogorrak artuta, etortia ona gaba igarotera. Mg PAb 105. Irrintzaka irradan itxas truju latza. AB AmaE 434. Oñeztu, trumoi, trujuak. Ib. 365. Truizu edo tenpestade <tes-> iños ezagutu ez dirian languak. Canala Jesucristo 90. Truizu edo erauntsi edo zaparrada ederra. A Ezale 1899, 88a. Aizearen atzetik etorri zan truxuak. Ag Kr 195. Truxuaren zaparrada entzun ezkero. Ag G 133. Euri-truixuak botaten ekin eutsan pare bat orduan. Erkiag Arran 164.

  Sinonimoak: iz. Bizk.

  [euri-jasa]: euri-erauntsi, euri-jasa, jasa, uhar Ipar., euri-truxu Bizk., indriska Bizk., idola g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es lluvia fuerte, chaparrón
  fr averse
  en (heavy) downpour
  port aguaceiro, pé-d’água

  Entzun:
  

  Eguraldi euritsu eta truxu gogorrak hartu ditugu. [Hemos tenido tiempos lluviosos y torrenciales.] (5000 Adorez hiztegia)

  Truxuaren zaratak esnatu nau. [Me ha despertado el ruido del chaparrón.] (5000 Adorez hiztegia)

  Bai truxuak egin dituela bart! [¡Vaya chubasco el de esta noche!] (5000 Adorez hiztegia)

  

  truxu (Geograph, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:46 am on 2015/01/29 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txintxirrin 

  iz. Haurrentzako jostailua, eragitean txintxarri edo kaskabiloaren antzeko hotsa ateratzen duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘arranbera’)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  txintxirrin (V-ger-m, G, AN-gip, BN-ad ap. A; Zam Voc).

  1. “1.º sonajero; 2.º (BN-ad), cascabel” A. Cf. zintzarri. Umearen txintxirriña paparretik dingilizka baeuko. A BeinB 46. Aurrentzako txintxirrin-iostailua ere berak asmatu omen zuen. Zait Plat 15.

  2. Objeto que tintinea. Gezur-pitxi ta txintxirrin disdiratsuak ere bai ugari: erestun, eskuturreko, belarritako, zintzurreko… Alt LB 80s.

  Sinonimoak: iz.

  [bularreko haurrak jostarazteko gauzakia]: arranbera (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es sonajero
  fr hochet
  en (baby’s) rattle
  port cascabeleira, guizo

  Entzun:
  

  Txintxirrin txiki bat oparitu nion umea jaio zenean.

  

  txintxirrin (Irudia: adworks.pk)

   
• 

  Maite 7:32 am on 2015/01/28 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  deboiladura 

  iz. (Ipar.) 1. Nahastea. 2. Hondamena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [suntsitzea]: Ipar.desegintza, desegite, suntsidura, suntsiketa, suntsipen, suntsitze, sakailaketa Ipar., errauste g.e.

  [nahastea]: anabasa, nahasketa, nahaste, nahasteka, bokata Ipar.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) trastorno (2) iz. (Ipar.) ruina
  fr (1) (alteración) bouleversement (2) ruine
  en (1) disruption, inconvenience, upset  (2) ruin
  port (1) trastorno  (2) ruína

  Entzun:
  

  Donapaleuko “natura gela” obretan da. Bainuontzi borobila ezarria da, eta gainerakoan “logela baten parekoa izanen da, giroaren ez batere deboilatzeko“, zehaztu du Hurmicek. [Donapaleuko ospitalea haur ukaite fisiologikoari buruz, Ainize Madariaga (Ipar Euskal Herriko Hitza, 2015-01-30)]
  

  Etxe deboilatu bat aurkitu nuen eskuinean, beste deboiladura bat ezkerrean, beste bat gero, hiru edo lau aitzinago, sagarrondo baso ttipi baten ondoan, eta ezustean herritik urrats gutira aurkitu nintzen. [Idi orgaren karranka, Victor Hugo / Koldo Izagirre (Elkar, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)
  

  -Zuri diru guti.
  –Deboiladura lar udali!
  -Obeditu guri diruz.

  (eu>es)
  -A ti poco dinero.
  -¡Ruina para demasiados ayuntamientos!
  -Obedécenos con dinero.

  [Palindromoak, Markos Gimeno (zerojasoa.com, 15-01-25)]
  

  

  deboiladura (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:45 am on 2015/01/27 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  biska 

  iz. 1. Txoriak harrapatzeko erabiltzen den lika. 2. (hed). Engainatzeko edo zerbaitera erakartzeko amarrua. Zeure ibilera, hitzegite eta jantziarekin bekaturako biska ipini duzu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [lika]: goma, lika, lekeda Ipar./Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) [txoriak ehizatzeko] liga, liria (2) (hed.) señuelo, reclamo
  fr glu
  en birdlime

  Entzun:
  

  Ez dut ezagutu futbol-entrenatzaile askorik. Profesionalen artean, bakarra, Alberto Ormaetxea. Txori kantariak harrapatzen zituen erreklamuarekin: txoriren bat biskan noiz eroriko entretenitzen zen, hark erlajatzen omen zuen gehien futbolaren inguruak sortzen zion estresetik. [Biska, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2015-01-24)] (Berria.eus)

  

  biska (Argazkia: blog.lubans.org)

   
• 

  Maite 6:06 pm on 2015/01/26 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  sanja 

  iz. 1. Ordena edo hierarkia baten arabera, norbaiti nahiz zerbaiti zerbaiterako dagokion unea. 2. Aldatzeko ekintza eta horren ondorioa.

  Sinonimoak: sanja iz. Ipar. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [txanda]: aldi, txanda

  [aldaketa]: aldaketa, aldakuntza, aldatze, aldagailu Ipar., aldaira Ipar., kanbiamendu Ipar., mudantza Ipar., alda g.e., aldaera g.e., aldarte zah., kanbio Ipar. g.e., aldamen Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) turno, vez, tanda
  fr tour
  en turn
  port turno, vez

  Entzun:
  

  Orain zuen sanja da!

  

  sanja (Wikimedia Commons + Gaurko Hitza CC)

  Euskalki talking V (sainjia) | Aixebe & Abante is discussing. Toggle Comments

   
• 

  Maite 8:11 am on 2015/01/25 Permalink | Reply
  Tags: O ( 147 )   

  odolustu 

  1. du ad. Gaixo bati zaina ireki odol–kopuru jakin bat ateratzeko, odol-ateratzea egin. 2. da/du ad. Pertsona edo abere bati odol asko atera. Biharamunean odolusturik aurkitu zuten. 3. da/du ad. (hed.) Hustu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Hiztegi Batuan:

  odolustu 1, odoluts, odolusten. da/du ad.

  odolustu 2 iz. ‘odolustea’

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  ad. [odol-ateratzea egin]: sangratu

  ad. [odolgabetu]: odolgabetu g.e.

  iz. [odolustea]: odoluste, sangria Heg.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) ad. desangrar(se) (2) iz. desangramiento
  fr (1) ad. saigner, saigner abondamment (2) iz. dessangramento
  en (1) ad. bleed; lose a lot of blood v expr  (2) iz. bleeding
  port (1) ad. dessangrar-se (2) iz. dessangramento

  Entzun:
  

  BEGIRADA ODOLUSTEN ARI ZAIZU

  

  odolustu (DevianArtCC, Asator Arise)

  iltze gori bat
  Rene D’Aubry erritmoan
  zuregana hurbildu eta
  zure bozkario herrena
  bahitzeko intentzio oro
  mailukatzen

  utzi etorkizun itxurak egiteari
  hoztasun kanporakoi
  zure azalarekin nahasia
  burdin sasi al dentez
  malko absentez
  hanpatua

  begirada odolusten ari zaizu
  zure eguna isiltasunean
  hornitzen

  hobe desioa laurdenkatu
  zure keinuen mamigunean
  ezerezko bala hura
  ekintza gogoangarri hau
  bere senetik aterata
  balioen besterentze honetan
  bere istorioa nola hasi ez dakiena

  arima hornitzen dizun
  oinazearen hutsaltze hori
  izango ote da

  nahia pazienteki
  irensten dizuna

  [Begirada odolusten ari zaizu, © cc-by-sa Jule Goikoetxea (Tractatus, 2014)] (Susa Poesia)

   
• 

  Maite 8:44 pm on 2015/01/24 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  sareko etiketa 

  Banaketa-zerrendetara, berri-taldeetara eta oro har lineako zerbitzuetara mezuak bidaltzean bete beharreko jendetasunezko arauak edo manerak, esate baterako, mezu iraingarririk ez bidaltzea, formatu soilak erabiltzea irakurleek ikusteko arazorik izan ez dezaten…  (Euskalterm)

  Sinonimoak: iz.
  [sareko etiketa] : netiketa  (Wikipedia)

  Wikipedian:

  [netiketa] Interneteko eztabaidetan, eta bereziki, posta elektronikoa edo posta zerrendetan^[1] erabiltzerakoan zaindu beharreko arauak dira netiketa. Ingelesez netiquette esaten zaio eta net (sare) eta etiketa berbak batzetik sortzen da

  Hona, zenbait erreferentzia lanetan aipatzen diren netiketa arauetako batzuk, Jabi Zabalak ^[2] eta Joxe Aranzabalek ^[3] bilduak.

  1. Baimena eskatu, inor gehitu aurretik posta-zerrenda batean. Talde bat antolatzen baduzu zeure mezuak bidaltzeko, egokiena duzu aurrez galdetzea taldean sartu nahi dituzunak. Zuk uste baino jende gehiagok ez du nahi horrelako zerrendetan egotea. Horregatik, baten batek ezetz esaten badizu, ez gaizki hartu.
  2. Zaindu bidaltzen dituzun artxibo erantsien neurria. Pertsona guztiek ez dute banda zabalera erosoa beren konexioan, eta Mb 1etik gorako gauzak jaistea oso astuna bihur dakieke. Era berean, postontzi elektronikoa ere gainezka jar dakieke pertsona horiei.
  3. RTF formatu unibertsala erabili testu dokumentuak bidaltzeko, baldin eta testu hori atxikita igorri behar baldin baduzu. .doc atzizkia duten dokumentuak Word-ek bakarrik ireki ahal ditu. RTF atzizkia dutenak, berriz, testu prozesadore ia guztiekin ireki daitezke. Aintzat hartu Word erabiltzen ez dutenak ere.
  4. Identifikatu dokumentu atxikiak. Bidaltzen diozunean baten bati dokumentu bat atxikita, esaiozu zer nolako dokumentua den, hartzaileak jakin dezan zer programa beharko duen dokumentua irekitzeko. “Josune, honekin batera dokumentu bat bidaltzen dizut RTF formatuan. Beraz, ez duzu oztoporik izango Wordekin irekitzeko”.
  5. Ez idatzi LETRA LARRIZ. Honela idaztea ez dago ondo ikusia Interneten, adierazten baitu garrasika zabiltzala.
  6. Ez iraindu inor sarean. Eta, are gutxiago, ez ezkutatu anonimatuan beste inor iraintzeko. Salaketaren bat egiten baduzu inoren kontra, saiatu berau frogatzen, eta, beti, sinatu artikulu hori.
  7. Garbitu mezuen zerrenda amaigabeak. Atzera eragiten dute mezu horiek, non goialdea dozenaka (edo ehunka) izen eta helbiderekin datorren. Horrelako bat jasota erabakitzen baduzu beste norbaiti bidaltzea, aurretik, mesedez, kendu iezaiozu zabor hori guztia, mezua jasotzen duenak erraz irakur dezan han zer esaten den.
  8. Ezkutatu taldeetako helbideak. Bidaltzen diozunean mezu bat talde bati, ari zara mezu horretako irakurle bakoitzari agerian ipintzen taldeko guztien helbide elektronikoak, eta hori jende askori ez zaio bat ere gustatzen.
  9. Pertsonalizatu mezua. Inoiz erabakitzen baduzu lagun bati bidaltzea mezu bat, zabor hutsa, baina zuri gustatu zaizuna, ondo legoke ohartxo bat idaztea: “Aupa, Ander. Pentsatu dut barre apur bat egingo zenukeela hau ikusita”.
  10. Ez sinetsi hortik zehar dabiltzan gezurrak. Jasotzen duzunean izuak eragindako mezu apokaliptiko horietako bat, non ohartarazten zaituen halako birus ikaragarritik, kontuz ibili, seguruenik gezur hutsa izango da-eta, ingelesez hoax deitzen den horietakoa.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es etiqueta de la red, ciberurbanidad, ciberetiqueta
  fr nétiquette
  en netiquette
  port (1) cume, cume (2) terraço

  Entzun:
  
  

  Posta-zerrendako jarduna errespeta dezaten, sareko etiketa edo netiketa arauak ipintzea erabaki zuten.

  

  sareko etiketa edo netiketa (Irudia: baw2012.pbworks.com)