barrabas

iz. 1 adj. Oso bihurria. Ik. barraban. Gizon barrabasa. Mutil barrabas batzuk alde guztietara begira zebiltzan, ukondoaz elkar jota. 2 (Izen gisa). Barrabas ederra egina zegoen “postaria”. barrabas belar, barrabas-belar Hirustaren antzeko belar landarea, lurpean erraboil ugari izaten duena, eta baratze eta soroetan belar txartzat hartzen dena (Oxalis latifolia). Barrabas-belarrek irentsita daude ia bazter guztiak. Hobe zela barrabas-belarra bilatu, eta zuztar-zuztarretik ateratzea, artoa galtzen ikusi, eta negar egitea baino. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegia

barrabas.

1. Barrabás, persona díscola. “Querelleur” (S) Lh Eusk 1919-1920 (I), 82. “(S), impétueux” Lh. Cf. Elex Berg: “Barrabas, norbaiti okerra dela esateko konparazio gisa erabilia. Ola baten bati esaten jakonian okerra ero zera danian: “Barrabas baiño okerraua aiz i”. Mutiko barrabasa eta horrelakorik nekez entzuten da”. Gaztetxoak egiten dituzte biraoak edo alkarri, edo artu aoan ta aserrez izen deabru, demonio edo barrabasena. Mg CC 162. Kasik egunian egunian, ta askotan egun bakotxian sarri esan deutseezu zeure umiai: plagiaren izena, barrabasa, arraijua, diabruba, bizirik etorriko ez al dala, itoko al dala. fB Ic I app. 14. Pregunta, busca y le halla / bedar iaten gogoz / y con fisga le dice / barrabasa!, or zagoooz? / le descarga cien palos / erruki bakoak / ella echa juramentos / ta uzkarrak astoak. Azc PB 181. Askotan aditzen dira presuna batzu, alegia jende xeheaz arras hartuak; populua moldegaitz eta barrabas daukate. Herr 16-4-1959, 1.

2. Juramento, reniego. Asi zan esaten barrabasak eta deminuak da olako berbak. (V-ger). Holmer ASJU 1969, 188.

Sinonimoak: izond.

    [oso bihurria]: arnes, frikun Ipar., barraban Bizk., kokin Ipar./Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es izond. barrabás, travieso, -a || barrabas-belar: (Bot.) aleluya (Oxalis latifolia)
fr izond. démon, espiègle
en izond. naughty, mischievous
port izond. diabinho, cão

Haren irribarrea gustatzen zitzaidan batez ere; halako bihurri, barrabas itxura bat ematen zion. [Anne Franken egunkaria, Anne Frank / Josu Zabaleta (Erein, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

barrabas (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

Barrabas belarrek irentsita daude ia bazter guztiak, Lekeitio belarra ere deitzen diote izurrite horri zenbait lekutan. [Mutuaren hitzak, Hasier Etxeberria (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

barrabas-belar (Argazkia: Urtzi Odriozola)