berdotz

adj. 1 adj. Pertsonez mintzatuz, ezusteko bategatik, hotzagatik edo edateagatik zurbildu dena, edo berez zurbila dena. 2 adj. Eguraldiaz mintzatuz, hotza eta euritsua. Ekarriko zuela, alegia, apirilean eguraldi berdotza eta hotza. 3 adj. Fruituez-eta mintzatuz, berdea, heldugabea. Sagarra berdotza dago. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

berdotz (Lar).

1. “Cosa a medio asar” Lar. Cf. berdoldu.

2. (VocB), berdox (G ap. A), berdotxa (G ap. A). Verdoso. “Verduzco” A. v. berdats. Lau arri labain berdotzez. Zendoia 181.

Pálido, cetrino (referido a personas). “Berdotz (Gc), verduzco. Se dice hablando de personas” A. Jaungoikoaren amorioaren sugar bizietan alañ irazekia, non berez berdotz eta gaxokorra zalarik, biotza sututzen zion amorioaren indarrez sua bezela argitsu sarritan ikusten zan. Arr Bearg 260. Izatez serioa, kolorez berdotza, lepo-motza, gorputz igarka. Zendoia 95.

(V-gip), berdotx (V-gip). “Berdotx, berdótxa daó, está muy verde (la manzana); berdótza, (la cosa) sin madurar” Iz ArOñ. Leenago berdotz utzi ditugun gari-soroak ezin ditugu aaztu; arto-loreetarako burutu eta elduak bait dira. Zendoia 193.

3. +berdots (AN-gip). (Tiempo) desapacible, lluvioso. “Egualdi berdotsa da (txarra) (AN-gip)” Gte Erd 85. Urtaldiz, giro berdotza dala, / lan onek zenbat amorru! “Verduzco”. Or Eus 296.

4. “Berdotza (G), medio achispado” Aizk app.

Sinonimoak (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

[zurbila]: zurbil.
[heldugabea]: berde, heldugabe

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar hiztegia, Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):

es izond. (1)  (referido a personas) pálido, -a, cetrino (2)  (referido a personas) izond. achispado, -a; alegre, algo ebrio (3) (Tiempo) desapacible, lluvioso (4) (Fruta) verde, sin madurar
fr izond. (1)  (referido a personas) pâle, olivâtre, jaunâtre (2)  (referido a personas) izond. éméché (3) (Tiempo) éméché, pluvieux  (4) (Fruta) pas mûr loc, vert
en izond. (1) (referido a personas) pallid, pale (2) (referido a personas) izond. drunk, intoxicated, inebriated (3) (Tiempo) inclement, rainy (4) (Fruta) green, unripe
port izond. (1)  (referido a personas) pálido(a), azeitonado(a) (2)  (referido a personas) izond. alegre, algo ébrio(a), embriagado(a) (3) (Tiempo) adj desagradável, desaprazível (4) (Fruta) verde, sem madurar

Nola ekarri ordea hitzetara, gaindegian nik lizar hotsa atera ordu behorrek behetik egiten zuten irrintziak bihotzondoan eragiten zidan birbirrekoa! [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

berdotz (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)