besarka

besarka1 adb. Ipar. eta Naf. Besarkatuz. Lehenbiziko egunean besarka, hurrengoan kolpeka. Atzo besarka, egun atzaparka|| besarka2 iz. Besarkada. Besarka bat eman. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

besarka. Etim. De beso + har + -ka, litm. ‘tomando en brazos’.

1. (L, Sal, R, S; Urt III 399, H). Ref.: A; Lrq. Abrazando; tomando en brazos. “Besarka norbaiti lotzea, embrasser, jeter les bras autour du cou de quelqu’un” H. Cf. Lar s.v. besar: “Besarka, echar los brazos para abrazar”. Tr. Documentado en autores septentrionales desde comienzos del s. XVII; al Sur lo hallamos en Lizarraga de Elcano, y modernamente en Orixe y Alkain.

(Fig.). Naturalezari on zaio alfer egoitea, eta maite du gorputzeko pausua. Grazia ezin dagoke zerbait egin gabe, eta lanari lotzen zaio besarka. SP Imit III 54, 3. A brazos, en los brazos. [Iratzea] besarka ekartzeko orde, ene Moiua-ri egin nakon trapu tzar batzuekilan kolier bat. Etchebarne 26.

2. (gral. ap. A; SP, Aq 848 (AN), Añ, VocBN, Hb, Dv, H). Abrazo. “Musu besarkak, les baisers et embrassements” H. v. besarkada. Tr. Documentado en textos septentrionales y meridionales a partir del comienzos del s. XVII.

(Alativo en función de participio). Oraino solhastatzeaz eta behatzeaz beraz ere, kilikatzen da, orhoitzen da. Zer izanen da bada, ukitzera eta musu besarketara dadinean? Ax 418 (V 271). Beso (con abrazo). “Action de […] baiser” Hb. Ellegatu zékio [Judas] Jesus onái préso inarastekó, emánzio besárka, baize señalea mostratzekó nori bear ziren eutxi. LE Urt (ms.) 138v bis (tbn. besarka en la ed. de 1846, 390). [Traidoreak] eman ziakozun besarka. Samper Mt 26, 49 (Lç, Ip, SalabBN pot, He, TB, Dv, Ur, Echn, Leon, Or, IBk, IBe musu, Ur (V) mosu, Hual bixiko, Ol muin, Ker laztan).

BESARKA-DANTZA.Baile agarrado” BeraLzM.

BESARKAN HARTU. Abrazar. “Almuda besarkan artu ta egiten du lo (AN-5vill), burkoa besarkan artuta lo egiten du (AN-gip-5vill)” Gte Erd 57.

Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

adond. Ipar./Naf. [besarkatuz]: besataraka Ipar./Naf., besarkadaka g.e.

iz. [besarkada]: besarkada, laztan, besarkaldi Ipar., orakada Bizk.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) adb. (GN/Ipar.) abrazando, echando los brazos para abrazar (2) iz. abrazo
fr (1) adb. (Ipar.) en embrassant (2) iz. embrassade, accolade
en (1) adb. (GN/Ipar.) hugging (2) iz. hug, embrace
port (1) adb. (GN/Ipar.) abraçando (2) iz. abraço

Testuinguruan

Besarka bat eman dio.