bisigu

iz. Sparidae familiako arraina, haragi zurikoa, sukaldaritzan oso aintzat hartua (Pagellus centrodontus). Ik. arrosel. Hiru librako bisigua. Bisigua erreta. Bisigu-saltzaileak. || bisigutan adb. Bisiguak harrapatzen. Bisigutan genbiltzala. || bisigutara adb. Bisiguak harrapatzera. Bisigutara joan. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

bisigu. (V-gip; Arzdi Peces), bixigu (V-gip, G-azp-bet), besigu (V-m), besegu (V-ger), bitxigu, besugo. Ref.: Iz ArOñ ; FauMar 74; AEF 1960, 20; Etxba Eib ; Holmer ApuntV (besegu); Gte Erd 287. Besugo. ” Bi tonelada bixigu ekarri dituzte Donibane-Lohizunera (G-azp)” Gte Erd 287. v. arrosel. Tr. Documentado sólo en la tradición meridional. En DFrec hay 16 ejs. de bixigu y uno de besigu . Bisigu errien axur[r]ak. DurPl 124. Nai besigu, nai legatz. Ib. 60. Manutxu itxi izu / mollan bitxiguba. Echag 28. Besigua zala uste al / zenduten balia? Arrantz 13. Bixigu baten ezurrian txirristatu ta erori in dek. Sor Gabon 25. Bixigu saltzalliak. Ib. 29. Iñaxi ari zan bixiguak garbitzen. Zab Gabon 33. Jesus! Maritxu ze besigua, / orain dakazun errerik. Azc PB 93. Berze adexkide batek oiltu zaun besugo puxka bat. Mdg 132. Besigu ta atun tatoakaz azi ta loditu ninduen. Ag Kr 88. Bakallaoa saltsa gorrian, besiguak erreta. Ag G 228. Arrandeira joanda bixigua kapapian ekartzen. Iraola 26. Okela zati, bixigu-erre […] ta beste onelango gauzakaz. Kk Ab I 11. Ez dauku bixigurik, / Ez oriorik. Enb 97. Gustatutzen al zaizu / zuri bixigua? Tx B 225. Bisigu denpora danean. Canc pop. in Or Eus 111. Berrogei arratz besigu dakaz / txalupa andiak egiñak. Erkiag Arran 46. Ez eutsan ba berak jan, oriotan prestuta, besigu presku-preskua? Bilbao IpuiB 43. Bixigu bat erreta ekartzeko. And AUzta 48. San Anton, bixigua on? NEtx LBB 155. Bateko legatz eta / besteko bisigu. Uzt Sas 309. Amaika bider aitatutako / txakolin eta bixigu. Ib. 142. Naikoa diru emoten eban arraiña ei zan besigua. Etxabu Kontu 117. Lenengo bixigua ta gero txuleta bana. TxGarm BordaB 134. Osaba Pedrok berak erretzen zuan bixigua. JAzpiroz 134.

Sinonimoak: iz.

[arrosela]: aligot, arrosel (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (Zool.) besugo (Pagellus bogaraveo)
fr iz. (Zool.) dorade rose
en iz. blackspot seabream, red seabream
port iz. goraz

Testuinguruan

Sudurmotza, oso argala, konkortu samarra, gaixo-itxurakoa zen, bizarrean azafrai-koloreko ile batzuk, eta bisigu-begiak zituena. [Jakintzaren arbola, Pio Baroja / Josu Zabaleta (Alberdania-Elkar, 2006)]