Updates from abuztua, 2017 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 7:58 pm on 2017/08/14 Permalink | Reply
    Tags:   

    abordatze 

    iz.  Ontzi bat beste batera hurbiltzea, bereziki erasotzeko asmoz. Hemen, abordatzea saihestu behar, han, igarobide batera sartu behar. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.
    [abordatze] : eraso, keinada (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es abordaje
    fr abordage
    en boarding
    port abordagem

    Enbata arriskuagatik, kaian bertan egin dute piratek abordatzea eta ez dira Kontxaraino joan baltsetan. Hala ere, iragarpena ez da bete, eta arazorik gabe eta giro onean egin dute ekitaldia. [Kaitik atera gabe egin dute abordatzea piratek, Beñat Torres Lete (Berria.eus, 2017-08-14)]

    abordatze

     
  • Maite 11:09 pm on 2017/08/05 Permalink | Reply
    Tags:   

    alafede 

    interj. Esaten dena indartzeko erabiltzen den hitza. Ez zekiat, alafede, zertaz ari haizen. Haren gauzak ongi direla, alafede. Bai, alafede. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    alafede (AN-gip; Lar, Añ, Izt, H), alafedea (-ia AN-ulz), alafere. Ref.: Garbiz Lezo 213; Iz Ulz (oñetákuak).

    Etim. En vista de cast. ant. a la he cabe sospechar si el vasc. alafede ‘a fe’ no será íntegramente un préstamo, a pesar de vasc. ala ‘así’, ‘de aquella manera’, alajainko, etc. Cf. A. Legarda BAP 1951, 44n: “Tan exacta se le antojaba la equivalencia al P. Larramendi que llegó a afirmar en su Dicc., s.v. fe, que “a la fe se tomó del vascuence alá fedé””.

    A fe, ciertamente (usado a menudo como exclam.). “(Donoso) cuento por cierto, kontu polita ala fede” Lar. “Badira izketa batzuek sarritan auan ekartzen diranak, egin dezagun kontu: Nere konzienzian; nere animan, nola naizan Kristaua, nola naizan Pedro, ala fede, eta batzuek bear bada juramentutzat artzen ditue” AA II 29s. “(A) fe de” Añ. “(Sí) por cierto [ponderando], bafedea. En Guipúzcoa, bai ala fede” Izt. “Par ma foi” H. “Alafede, […] atenuación del juramento Ala Jainkoa” Garbiz Lezo 213. “Ongi pastuek óngi konta. Ala fédia!” Iz Ulz 445. Cf. E 223: “Ixil endin nahi nikek, ala ene fedia!”; cf. tbn. TAV 3.2.6, 153 (Esparza de Galar, 1557): “Prometatzen drautzut zu bizi zaren artean eta ni bizi naizen artean ez berze emazterik egiteko, ala ene fedea, ala ene fedea, ala ene fedea”. v. alamiafede.

    (…)

    Sinonimoak: interj.

        [alajaina]: ala, alajaina, alajainetan, alajainkoa, ene fedea g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es interj. ciertamente, en verdad, por cierto
    fr interj. bien sûr !, parbleu !
    en interj. certainly, definitely, Goodness me!
    port interj. certamente, em verdade, na verdade

    Ez zekiat, alafede, zertaz ari haizen. (Hiztegi Batua)

    alafede (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 10:57 pm on 2017/08/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    alaen 

    lok. Gaitzespenezko izenondo baten eskuinean, indargarri gisa, ezartzen den hitza. Ik. halako 6. Gezurti alaena! Nik erakutsiko diat, nik, gaizto alaena! Zozo alaen haiek. || (Izenondoak -a artikulua hartzen duela). Alferra alaena! (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: lokuz.

        [halakoa]: ez bestea, ez bestena, halako (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (izenondoaren ondoan) so, maldito, -a
    fr (izenondoaren ondoan) achevé, -ée, sacré, -ée ; espèce de
    en (izenondoaren ondoan) damned; old
    port (izenondoaren ondoan) maldito, -a

    Alferra alaena!  (Hiztegi Batua)

    alaen (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:43 pm on 2017/07/29 Permalink | Reply
    Tags:   

    argilona 

    iz. Estolda.

    Sinonimoak: iz.
    [argilona] : estolda

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es alcantarilla
    fr (desagüe) égoût || (hueco al borde de la acera) caniveau
    en (desagüe) sewer, sewage system; culvert, conduit || (hueco al borde de la acera) drain, gutter
    port esgoto, cloaca, bueiro

    Katua argilonaren gainean etzanda zegoen. 

    argilona (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 9:34 am on 2017/07/28 Permalink | Reply
    Tags:   

    argilo 

    iz. Beranduko loa.  

    Orotariko Euskal Hiztegian

    argilo. “Presumido, fantástico” ZMoso 70.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. sueño tardío [el que se hace por la mañana después de salir el sol]
    fr iz. sommeil tardif [le sommeil se fait le matin après le lever du soleil]
    en iz. late sleep
    port iz. sono tardio

    Gauez parrandan dabilenak argilo egin beharko du gero. @ElhuyarHizk

    argilo (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:43 pm on 2017/06/24 Permalink | Reply
    Tags:   

    armosu 

    iz. Bizk. Beh. Gosaria. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz. Bizk. beh.

        [gosaria]: gosari, gosari-lege, askari Ipar., askarite Ipar., almortzu Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es iz. (B) (herr.) desayuno, primer alimento del día, almuerzo
    fr petit-déjeuner
    en breakfast
    port café da manhã, desjejum

    Hartuik oin armosua lasai, eta hoa auzoa ezagutzera. [Labartzari agur, Txillardegi (Elkar, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    armosu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
  • Maite 11:26 pm on 2017/06/16 Permalink | Reply
    Tags:   

    adiskidetu 

    ad. adiskidetu, adiskide/adiskidetu, adiskidetzen da/du ad. Adiskide bihurtu, bereziki haserreturik edo etsaiturik zeudenak. Adiskidetu nintzen ostatuko ugazaba andrearekin. Lehengo elkar ezinikusi guztiak utzita, biak adiskidetu ziren. Adiskidetu da bere emaztearekin. Jainkoarekin adiskidetzen gaituen grazia. (Hiztegi Batua)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    adiskidetu (S; Urt, Lar, VocS <anis->, Añ, H, VocB), adixkidetu, adiskidatu, aiskiretu (V-gip), aixkiratu (V-gip, G-azp), aizkidatu (V-gip). Ref.: Lh; Iz ArOñ (aiskiretu); Etxba Eib (aizkidatu); Elexp Berg (aixkiratu).

    Tr. Formas con final en -atu se documentan en Añibarro (GGero 128), E.M. Azcue y EY (adiskidatu), JanEd (adiskiratu) y Uztapide (aixkidatu). En DFrec hay 14 ejs. de adiskidetu.

    Sinonimoak: ad.

        [onezkoak egin]: bakeak egin, baketu, onezkoak egin, errekontziliatu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) da/du ad. hacerse amigos, -as; reconciliar(se), conciliar(se) (2) da ad. (Zuz.) conciliarse
    fr da/du ad. se réconcilier, devenir amis, se lier d’amitié
    en (1) du ad. to reconcile (2) da ad. to be reconciled
    port reconciliar-se

    Bakardadearekin adiskidetu naiz gisa batez. [Azken apeza, Piarres Aintziart (Elkar, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    adiskidetu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel