Gaurko hitza

Updates from abendua, 2018 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:46 pm on 2018/12/08 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  koratilo 

  iz. Txalekoa. 

  Orotariko Euskal Hiztegian

  koratilo (V), korotilo (AN-ulz; -illo- AN-araq). Ref.: A (koratillo); A Apend (korotilo); Lacombe (ap. DRA, korotillo). Chaleco; corpiño. Kirruzko kaltza zuri, kapela baltz biribil, koratilo txilindun (V). A EY II 272. Gorantz edo koratillo au ija okotzeragiño erabiltten dan <dau> janzkija dozu. Otx 125. Aista! kendu dezala koratilo ori (AN-ulz). A EY IV 275. “Korotilo, chaqueta de lienzo” A Aezk 295.

  Sinonimoak: z. g.e.

      [txalekoa]: barneko motz, txaleko Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (B) chaleco
  fr iz. (B) gilet
  en iz. (UK) waistcoat, (US) vest
  port iz. colete

  Gaur ere koratilo horiz jantzi da Paris.

  

  koratilo (Argazkia: Berria.eus)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:09 pm on 2018/11/20 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kraska 

  iz. Karraska. Urrats batzuen kraskak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kraska (Dv, H).

  1. Crujido. Hortzen artean errexkiago hausten da [ogi hau] eta kraska gutirekin. Dv Lab 45. Bainan adituz Eliza estalgiaren kraska, iguzkiaren berotasunak bortxatuz egiten zirenak. Prop 1899, 231. Sagu eta marmaluek zaukuten tauletarik ihardesten, kraska xehe batzuz. Larz GH 1959, 91. Noizbeit, hara… urhats batzuen kraskak. Iratz Othoizlari 1961, 343.

  2. (B ap. A; Dv). Ruptura. “Rompimiento, resquebrajadura” A.

  3. Golpe. Buruan eta lephoko zainetan zonbait kraska harturik ere. Ducq 112.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

      [karraska]: karrakada, karraska, karraskada Bizk., kraskako g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) crujido, chasquido (onomatopeya del ruido de una cosa que se rompe, que cruje, de un golpe)
  fr iz. craquement
  en iz. crack; crunch; snap
  port iz. rangido, estalo

  Egurrezko zoruak kraska hots etengabeak ateratzen zituen. [Ortzadarra sutan, Fernando Morillo (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kraska (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 8:15 pm on 2018/11/01 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  krokatu 

  ad. da/du ad. 1. Gako batez zerbaiti heldu edo lotu. 2. Bi ibilgailu, plataforma, bagoi, etab. lotu edo akoplatu. 3. Konkortu, okertu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  krokatu (SP, Lar, Añ, H, A), korkatu (H).

  1. “Krokatzea, inclinare” SP. “(Hacerse) corcobado” Lar. “Gibado” Lar y Añ. “Devenir bossu” H. “2.º jorobarse; 3.º encorvarse” A. Pouvreau, Harriet y Azkue citan a Leiçarraga. [Emaztea] zen krokatua eta neholetan ere ezin xuxent zeiten. Lç Lc 13, 11 (He, TB, Oteiza, Dv e IBk mak(h)urtua, Ol korapillotuta, Ker makur-makur eginda, Leon, IBe konkortua). “Sagarrez krokatua, chargé de pommes. Adar erlez krokatua, branche qui est courbé sous le poids d’un essaim d’abeilles” H.

  2. (O-SP 227 -> SP y A). Enganchar(se).

  3. “Korkatzea, mettre le foin que l’on séche en meules plus ou moins grandes (Villafranque). Syn. korkoinatzea” H.

  Sinonimoak: ad.

      [konkortu]: konkortu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) da/du ad. [bereziki ibilgailuak] enganchar, acoplar con un gancho (2) da/du ad. encorvar(se), jorobar(se)
  fr (1) enclencher (2) se courber, cambrer
  en (1) hook, attach (2) bend down, bend over
  port (1) engatar (2) encurvar-se

  Paparreko orratza arropan krokatu du.

  

  krokatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:55 pm on 2018/10/26 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kazetaritza 

  iz. Kazetariaren jarduera edo lanbidea. Kazetaritza lanean dihardutenak. Euskal kazetaritzaren arazoak. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kazetaritza, kasetaritza, kasetalaritza.

  Periodismo. Euskal Herri guziaren zerbitzuan kasetalaritzan. Larre ArtzainE 182. Ahantz ez dadin nundik heldu giren kasetaritzan. Ib. 187. Harrigarria da, kazetaritzan adibidez, gero eta nabariago den batasuna. In MEIG VI 42. En DFrec hay 4 ejs. de kazetaritza y uno de kasetaritza.

  Sinonimoak: iz.

      [kazetagintza]: albistaritza, kazetagintza Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. periodismo
  fr iz. journalisme
  en iz. journalism
  port iz. jornalismo

  Aurten euskarazko kazetaritzan mugarri izan diren hamar proiektu komunikatibo saritu ditu Rikardo Arregi Kazetaritza Sariak. Zorionak guztiei!

  

  kazetaritza (Argazkia: Wikimedia Commons, guregipuzkoa.eus)

   
• 

  Maite 10:24 pm on 2018/09/16 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  koxu 

  adj./iz. Bizk. Herrena. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 koxu (Aq 428 (AN)). “Trago, koxua” Aq 428 (en la ed. de Fita, coua).

  2 koxu. Negarrik ez ba, ixo, ixo, / amatxok gero / biguin koxua / emango ta egin llo-llo. (Interpr?). EA OlBe 29 (en la vers. de Txindor 97 pitxi ederra).

  3 koxu. v. kutsu.

  Sinonimoak: izond. Bizk.

      [herrena]: hanka-motz, herren, maingu, txanket, kojo Gip., zango-motz Ipar./Naf., urgun Naf., txainku Zub., hankamotz, zangomotz Ipar./Naf (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz./izond. (B) cojo, -a
  fr iz./izond. boiteux, -euse
  en iz./izond. limp
  port iz./izond. (B) coxo, -a

  Anaia koxuak lagunduta emakumearen gorpua ibaian desagerraraziko dute, baina handik gutxira ur-azalera egingo du eta poliziaren ikerketa abian jarriko da.  [House by the River, Wikipedia (Egungo Testuen Corpusa)]
  

  

  koxu (Argazkia: prettycleverfilms.com)

   
• 

  Maite 10:49 pm on 2018/09/10 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  konpontxo egin 

  iz.  Eguneroko bizitzan edo kontuetan, edo zernahi eratako harremanetan, ados etorri edo elkarri egokitu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, “konpondu”)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  KONPONTXO EGIN. Arreglarse, entenderse. Eskuko argia zuenak errezago egiten zuen neskekin konpontxo. Zendoia 44. Oilloekin konpontxo bereala egin zan [uso] ura. N. Id. Auspoa 295, 43.

  Sinonimoak: ad.
  [konpontxo egin] : konpondu, ulertu

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):

  es arreglarse, entenderse
  fr s’entendre
  en (UK, informal) get on, (US, informal) get along
  port entender-se

  Baina fakultatekoei oso desatseginak eta harmonia onaren kontrakoak zaizkie horrelako gaiak -ondo nabarmen darie boterean dagoenarekin konpontxo egiteko abildadea!  [Konpainia noblean, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  konpontxo egin (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:59 pm on 2018/08/02 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  karramarroztatu 

  ad. karramarroztatu, karramarrozta, karramarroztatzen du ad. Karramarroaz ibai edo kai hondoa garbitu. Ik. dragatu. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  karramarroztatu (T-L). Dragar. Cf. karramarro (4). Ibaia karramarroztatuz, nork daki zer atzemanen duten oraino? Zertako ez Erromanuen denborako […] tupin eder batzu? Herr 20-2-1964, 2.

  Sinonimoak: ad.

      [karramarroaz ibai-zola garbitu]: dragatu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es du ad. dragar [el río, etc.]
  fr du ad. draguer
  en du ad. dredge, drag, sweep
  port du ad. dragar

  Ibaia karramarroztatu dute. (Elhuyar hiztegia)

  

  karramarroztatu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)