irrizuri

adj. irrizuri, irri-zuri adj. Pertsonez mintzatuz, faltsua. Sobera ageri da zein irrizuria den. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

IRRI ZURI. a) (Sust. + adj.). Sonrisa. Buru gordoak ukiz, hirri zuriekin. Hb Esk 190. Eta holako milagur eta solas eder, hitz legun, irri zuri eta pereku… aintzinetik. HU Zez 99. Irri zuri batekin ihardesten dio. Barb Sup 130. Keñuka, irri-zuri batean, aditzera ematen zidala. FIr 190. Emakume santuak irrizuri baltzerana ta txera gozoa egiten eutsen erritarrai. Erkiag Arran 173. (L-côte, BN; xuri BN-baig; e- S; Foix ap. Lh). Ref.: A; Lh; Lrq (erri); Gte Erd 69. Risa burlona; sonrisa maliciosa. “Irri zuri bat egin daut (BN-arb)” Gte Erd 69. Mundutarrak izan dezala irri zuria ezpainetan, solhas gaixtoa mihian. Jnn SBi 103. Irri xuri bat ezpainetan. Barb Sup 183. Ezpain-ertzean irri xuria. Zait Plat 90. b) (Adj.). “Irri-zuri (Lc, BNc), erri-zuri (S), […] falso, litm., de risa blanca” A (s.v. zuri).

Sinonimoak: izond.

    [faltsua]: elezuri, itxuralari, itxurati, itxurazale, tolesdun, zuri, faltsu beh., azaluts jas., gezur-zuri g.e., sabelzuri g.e., filus Ipar. g.e., fazati Ipar. zah., ele-zuri (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es izond. falso, -a; embustero, -a
fr izond. faux; menteur, -euse
en izond. false
port izond. falso, -a; embusteiro, -a

Sobera ageri da zein irrizuria den. (Hiztegi Batua)

irrizuri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)