neguburu

iz. 1 Neguaren hasiera, neguko solstizioa. 2 Neguaren bukaera. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegia

neguburu (L, BN, S ap. Lh).

1. Comienzo del invierno, solsticio de invierno. “Solstice d’hiver” Lh. Negu-buruari ariotar uskurtzan beste eginkizun eta oitura batzuek dagozkio. JMB ELG 81. Uda-buru ezo ta negu buru ozkarbiak eskatu itzazu, nekazari. Ibiñ Virgil 71.

2. Final del invierno. Negu-buruan bildur giñan ta / eman genien aletik. “Final del invierno”. Or Eus 84.

3. Pleno invierno. Neguburuak naiz-eta berdin / elurrez garbiro jantzi, / elur au bean loi biurtzen da / goi ontan berriz iturri. EA OlBe 53. Txillardegi, berriz, udaberririk argienean abiatu da, negu buruan gelditzeko. MIH 301.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. solsticio de invierno
fr solstice d’hiver
en winter Solstice
port iz. solstício de inverno

Eta neguan neguburua, neguko solstizioa, gaurik luzeena, handik aurrera eguna luzatzen eta gaua laburtzen hasten zen. Eta da.  [Gaurik luzeena… neguburua!, Xegun Altolagirre (Xegun.eus, 2016-12-21)]

neguburu (Gaurko hitza, Domeinu publikoa)