orube

iz. Etxeak eraikitzeko lur eremua; etxe batek hartzen duen lur eremua. Ikastetxea eraiki zuten orubean. Prest genituen orubeak, nahitaezko genituen fabrikak eraikitzeko. Etxeak orube bat zuen aldamenean. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

orube. (V-ger-m-gip, G; Mg PAbVoc, Izt 22v, H (G)), oru (G; H (G)), erube (AN-gip), orubee (V-gip), orobe (G-to), oroi (G-goi), orue (Lar, H), oruba (H), urube (Lar, H), urue (H), urua (H (det.)). Ref.: A (orobe, oroi, oru, orube); AEF 1928, 25; Arin AEF 1928, 64; BU Arano (erube); Iz ArOñ (orubee). Solar, terreno edificable o edificado; solar, superficie de un territorio. “Sandratein onduan, etxe zarren oroia antxe dao (G-goi)” (Comunicación personal). Cf. IC III 299: “Este nombre de Orue quiere decir ‘casar y solar y palacio conocido'”.

Tr. Documentado en textos meridionales de los ss. XIX y XX. La forma mejor documentada es orube . Hay oru en Iztueta (junto a orube ), Lardizabal y Mocoroa; orue en Otxolua y oroi en Barandiarán. En DFrec hay sendos ejs. de orube y orue.

Amurrio, Oruve. (1095). Arzam 377. Orube edo suelo maitagarri onetako jostaketa agiriko guziak. Izt D 10. Gipuzkoako orubean diraden erri guzietako gorde leku bakoitzean ifiñi derilla obra beraren araude edo ejenplar bat. “Solar” . Izt, carta a JJMg 11s. Doain andi ta ederraz janzia dala Gipuzkoako orua. Izt C 509. Jerusalengo oru edo lur guzia goldez egin eta aretu zuen. Lard 546. Auñemendian dago Aitor-en ezurrak estaliko dituen orubea. Etxeg EE 1882c, 562. [Haiti ta Santo Domingo] banatu zireanean, bien artean orube edo lur-une andi bat gelditu zan. Ezale 1897, 39b. Ama Mariaren orube ta jauregitxoak ikusiko dozuz. Ag Kr 214. Ez da ze arritu eliz barru jiran sei anei (milla) kristau artzea onelako orube zabalak. Ayerb EEs 1912, 35. Gipuzkoako orube edo lurgaña. IPrad EEs 1915, 120. Orube ospetsua iñoiz, etxe aberatsa, zaldun azkarren bizilekua. Ag EEs 1917, 169. Orubiak (etxiak edo ostantzeko eregitasunen bat egiteko duin diran lurrak) etekiñik emon barik dagoz. ForuAB 149. Badakizute nola deitu oi zioten etxe bat egiteko lain zan lur soil zati bati? Oru. Orretatik zetorren esatea “oru bat lur”. Moc EEs 1929, 157. [Txabol] geienak lerro-zuzenezko oroi luzea dute. JMB ELG 69. Aberriaren oroia zopizartzen eta azterkatzen jardun degu. Ib. 9. Ikastetxea eraiki zuten orubea. Zait Plat 19. Etxeak, hirugarren edo laugarren bizitza, orue bat zuen aldamenean. MIH 131. Prest, berriz, orubeak nahi-eta-ezko genituenak eraikitzeko. MEIG VI 76.

Baliteke zuek lege izatea, baña orube txarreko legeak zerate. “No sois el Derecho.” EEs 1916, 52.

orue (Lar, H), urube (Lar, H). Corral. “(Meter las) cabras en el corral, jaroerazo, auntzak urubean sartu ” Lar. “Desacorralar, urubetik kanporatu ” Ib. Oruera urtenik, etxaguntza ganetik egaz ebillen kurrillo-talde andi bat ikusi eban. “Cortile” . Otx 155.

Sinonimoak: iz.

[orube] : lursail (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. solar
fr iz. terrain à bâtir, surface autour d’une construction
en iz. plot; building site
port iz. (porção de terra) terreno; canteiro

Etxeak orube bat zuen aldamenean. (Hiztegi Batua)

orube (gaurko hitza, CC0 Domeinu Publikoa)