Gaurko hitza

Recent Updates Page 300 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:30 pm on 2016/05/11 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bili 

  iz. Antzararen txitoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  bili (V-gip; Lcc, Lar, Lar Sup, Izt, Hb ap. Lh), bilio (V-arr-ple; Añ, Izt). Ref.: A (bilio); Etxba Eib.

  Cría de ánade; pato. “Piar el pollo, biliak ots egin” Lcc. “Gansarón, antzarkumea, bilia” Lar. “Pollo” Lar Sup. “Es pollo de pato o ganso” msOch 320. “Ganso, (c.) anzarra; sus pollos (V) bilioak” Añ. “Pollo de pato o de ganso” Izt 55r. “Pato. Bilixak azteko, ur-ondua biar da” Etxba Eib. Buka baiño lenago, leitzarrak etxera / ekaitzean dabiltzan biliak bezala. “Patos”. Or Eus 151.

  Sinonimoak: iz. g.e.

      [txitoa]: txita (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. cría de ánade; pato
  fr iz. poussin; canard, cane
  en iz. chick; duck

  Bili eder batzuk ikusi ditugu parkean.

  

  bili (Argazkia: Leire Narbaiza, CC)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:42 pm on 2016/05/10 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  balakatu 

  du ad. 1. Baretu, ematu. Itsasoa balakatu. 2. Norbaiti, harenganik zerbait lortzeko edo, balakuzko hitzak edo keinuak egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEI Sinonimoen Hiztegia)

      [baretu]: g.e.anpletu, baketu, baretu, ematu, lasaitu, naretu, deskantsatu Ipar., errexitu Ipar., jabaldu Ipar., ibitu Bizk., trankildu beh., artetu g.e., lañotu g.e., amatigatu zah., apazegatu Ipar. g.e., amondu Ipar. zah., fazegatu Ipar. zah., aplakatu Heg. zah., eregatu Bizk. zah.

      [losintxatu]: losintxatu, ferekatu Ipar., intsentsatu Ipar., lausengatu Ipar., titulikatu Ipar., eder egin Bizk., esneztatu g.e., amainatu Ipar. g.e.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) du ad. halagar, adular, agasajar, regalar; acariciar (2) du ad. aplacar, calmar, serenar
  fr ad. flatter, aduler
  en ad. to flatter
  port ad. bajular

  Rosita Brionesek eta haren amak, andre Pepitak, mimatu eta balakatu egiten zuten. [Zalakain abenturazalea, Pio Baroja / Koro Navarro (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Gau urdinak mortua eta mendi kaskoak balakatu zituen. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  balakatu (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 11:07 pm on 2016/05/09 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  politurruti 

  izond. Itsusia, polita izateko urruti dela, asko falta duela esan nahi du. Samurtasunez esaten da, ez zentzu txarrean. Haurrei esateko erabiltzen da maiz. (Leitzako hizkera adierazkorra: biraoak, Bittorio Lizarraga)

  Aldaerak:
  [politurruti] : politterruti (Leitzako hizkera adierazkorra: biraoak)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. feo, -a (cariñoso)
  fr  izond. vilain, -e ; laid, -e ; moche
  en izond. ugly
  port izond. feio, -a

  Hau politurruti! Nola hasi den dagoeneko hitz egin nahian! (Leitzako hizkera adierazkorra: biraoak, Bittorio Lizarraga)
  

  (…) sinets iezadazu, Santxo, neska “politurruti” ipurnauskari hura Dultzinea Tobosoko zen eta da, erditu zen bere ama bezain sorginduta dagoena; guk usterik guttien dugunean bere benetako itxurarekin ikusiko dugu, eta orduan, bai, aterako da Santxo bizi den gezurretik. (On Kixote Mantxako, Bigarren zatia)

  

  politurruti (FlickrCC, cjaremk)

   
• 

  Maite 7:44 pm on 2016/05/08 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  biribil 

    1. izond. Puntu edo lerro bat ardatz baten inguruan biratuz lortzen den irudiaren itxurakoa; zirkulu edo esfera baten itxurakoa. Begi biribilak. 200 kiloko harri biribila hogei aldiz jaso zuen. 2. izond. (hed.) Akatsik, hutsik gabea. Bertso biribila. 3. iz. eta izond. Zalantzarik gabea, eztabaidarako biderik uzten ez duena; erabatekoa. Ezezko biribila. Egia biribila. Vinsonek biribilak bota zituen euskaldunen kontra. 4. izond. Kopuruei buruz, maila jakin batetik behera zeroz osatua dena; zenbaki bat biribildu ondoren geratzen den zenbakia. 5. iz. MUS. Lau aldiko konpas osoa betetzen duen nota-irudia. Biribil batek bi zuri edo lau beltz balio ditu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  izond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [akatsik gabea]: betegin jas., eskasgabe g.e., perfektu zah.

      [osoa]: erabateko, guztizko, oso, osozko, peto-peto, total, konpli Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. redondo, -a, esférico, -a, circular (2) izond. (hed.) redondo, -a, perfecto, -a, completo, -a, íntegro, -a (3) izond. (hed.) rotundo, -a, que no deja lugar a dudas; concluyente (4) iz./izond. (Mus.) [nota] redonda (5) iz. bola, esfera, circunferencia; redondel
  fr (1) izond. rond, -e ; arrondi, -e ; circulaire, sphérique (2) izond. (hed.) parfait, -e ; total, -e (3) izond. catégorique, concluant, -e ; pur, -e (4) iz./izond. (Mus.) ronde
  en (1) izond. round, spherical; circular (2) izond. [ezezkoa, egia] flat; definite; unequivocal, unambiguous (3) izond. [negozioa; bertsoa; lana] complete; excellent; perfect; exact, accurate (4) iz./izond. (Mus.) semibreve
  port (1) izond. redondo,-a, esférico,-a   (2) izond. perfeito,-a, acabado,-a (3) izond.  (hed.) rotundo, -a

  Bi zulotxo biribil zeuden errezel bakoitzean, bidaldietan paisajea ikusi ahal izateko eginak. [Arima hilak, Nikolai Gogol / Jose Morales (Ibaizabal, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  biribil (FlickrCC, Dabid Martinez)

  Ikusi “biribil” hitza Dabid Martinezen #27hizki27irudi egitasmoaren blogean.

   
• 

  Maite 9:32 am on 2016/05/07 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  berote 

  iz. Eguraldi beroko aldia. Euskalduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzututakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  berote (Dv -> A; Hb ap. Lh, H). Temporada de calor. “Temps chaud, série de jours chauds” Dv. “Saison de chaleur, chaleurs continues. Berote handia, luzea” H. Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikakoa. ES 108.

  Sinonimoak: iz.
  [berote] : beroaldi (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):

  es temporada de calor
  fr temps chaud, série de jours chauds
  en hot season
  port período de calor

  Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikkakoa. [Eskuararen hatsapenak (c. 1718), Joanes Etxeberri (Euskal Klasikoen Corpusa)]
  

  

  berote (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 9:10 am on 2016/05/06 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hotzete 

   iz. Hotz egiten duen denbora. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [hotzete] : hotzaldi, izozte (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. tiempo, época de frío
  fr saison de froide
  en cold season
  port período de frio

  Eskualduna da guztien artean ez hotzetez, ez berotez, ez gosetez ezin bentzuturikkakoa. [Eskuararen hatsapenak (c. 1718),  Joanes Etxeberri (Euskal Klasikoen Corpusa)]
  

  

  hotzete (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 10:05 am on 2016/05/05 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  itzalaldi 

    iz. 1. Zerbait itzaltzen den denbora edo aldietako bakoitza. 2. Ik. eklipse. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Elhuyar eta Adorez sinonimoen hiztegiak)
  

  [itzalaldi] : ilunaldi
  [itzalaldi] : eklipse

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. momento de oscuridad; apagón; interrupción, corte (2) iz. periodo de ocaso/decadencia/oscuridad (3) iz. eclipse
  fr (1) iz. coupure de courant, panne d’électricité (2) iz. éclipse
  en iz. darkness; [elektrizitateaz] blackout, power cut
  port iz. blecaute

  EITBk gaur itzaliko du ETBren seinalea Nafarorroan. Itzalaldiak hautsak harrotu ditu!

  

  itzalaldi (Pixabay, CC0 Public Domain )