Gaurko hitza

Recent Updates Page 301 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 11:41 pm on 2016/05/04 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  uko 

    iz. 1. Ukatzea, ezetza. Ukoan egon. 2. Zerbait edo norbaitekiko atxikimendua haustea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [ukatzea]: ez, ezetz, ezezko, ukamen, ukapen, ukatze, ukazio, errefus Ipar., ukaera g.e., arnegu Ipar. g.e., arnegamendu Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. negación, negativa (2) iz. renuncia (3) iz. no, negativa
  fr (1) iz. négation, négative (2) iz. renoncement (3) iz. refus, négative
  en (1) iz. denial, refusal, negation (2) iz. resignation (3) iz. denial, no
  port (1) iz. negação (2) renúncia (3) nãoo

  Danteren bertso-lerro bat aipatzean, (che fece per viltade il gran rifiuto: hau da, «koldarkeriaz uko handia eman zuena»), Kavafisek per viltade ezabatu zuen. [Uko handia, anjel Erro (Jira, 2016-05-04 )] (Berria.eus)

  

  uko (http://snappypixels.com)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:46 pm on 2016/05/03 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  beto 

    iz. 1. Erroman, senatuaren dekretu bati aurka egiteko plebeko tribunoek erabiltzen zuten formula. 2. Beste batzuk proposatzen duten lege edo akordio baten onarpena indargabe uzteko eskubidea. NBEko Segurtasun-Kontseiluko bost partaide iraunkorrek beto-eskubidea dute. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [beto] : debeku (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Zuz.) veto
  fr iz. (Zuz.) veto
  en iz. veto
  port iz. veto, proibição

  Beto moduko bat izan da erakundeen aldetik, eta egun ere indarrean da jarrera hori”. [Itoiz, porlanezko gezurra, Edurne Elizondo (Txalaparta, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  beto (Pixabay, CC0 Public Domain )

   
• 

  Maite 9:00 am on 2016/05/02 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hotzikara 

  iz. 1. Hotz-sentsazioarekin batera gertatzen den ikara, eta batez ere sukarrak edo giro hotzak eragina. Leher eginak, bustiak eta hotzikarak hartuak. 2. Sukarrak eraginik ezpain edo sudurrean sortutako erupzioa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [hozkirria] hozkirri Bizk., hozkirritu Bizk. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) escalofrío, tiritón, estremecimiento (2) pupa, calentura, erupción de los labios
  fr frisson, fièvre
  en (de fiebre, frío) shiver; (de horror) shudder
  port calafrio

  Hotzikara batek dardaratu zuen Nora, ordu arte bela zuriak nagi-nagi astintzen aritutako aire epel-maxkala hotzera hasita baitzegoen. [Azkenaz beste, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Pettik Antzoki Zaharrean eskainiko du Hotzikarak disko berriaren aurreneko emanaldia.(donostiakultura.com)

  

  “Hotzikarak” disko berriaren aurkezpena (Argazkia: Petti)

   
• 

  Maite 1:36 pm on 2016/05/01 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  argazki 

  iz. (neol.) Fotografiaren bidez lortutako irudia. • argazki–denda. Argazkiak errebelatu eta argazkien inguruko materiala saltzen den denda. || argazki-oin. Argitalpen bateko argazki baten osagarri, gehienetan haren oinean, idazten den azalpen-testua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iz.

      [erretratua]: foto, fotografia, potret Ipar., erretratu Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. fotografía [imagen]
  fr iz. photographie ; portrait
  en iz. photograph, photo; exposure
  port iz. fotografia

  Baziren lehen planoak eta urrutikoak, baziren argazki difuminatuak, desfokatuak, Fotomaton enpresetatik ebatsiak edo diru bereiziekin ilegalki erosiak, argazki atera berriak eta baita bi hamarkada lehenago ateratakoak ere. [Pasaia blues, Harkaitz Cano (Susa, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  argazki (Dabid Martinez, #27hizki27argazki)

   
• 

  Maite 10:51 pm on 2016/04/30 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lapatin 

  iz. (Ipar.) Lapa-belarraren fruitu arantzatsua. Lapatina bezala lotzen den gauza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  lapatin (B, S (-thiñ); H), lapatina (AN-gip-araq, B, BN-arb, S (+ -ph-); Chaho (-thiña), T-L), lafatina (-ñ- Lh), lapati (Sal, R-uzt). Ref.: A (lapati, lapatiña); Lh (laphatin, lafatiña); Izeta BHizt; Gte Erd 74.

  1. “Lapathina, patience, parelle, rumex patientia” H. “Bardana (bot.). Lapatia da belar latz bat, betaren gisakoa, baia mearrago ta bastoago, zain-luzea” A. “Agrimonia, hierba de hojas anchas, medicinal para curar llagas” Ib. “Bardane, herbe aux teignes” Lh. “Gure landa dena lapatinez betea dago” Izeta BHizt. “Belar orri lapatina deitzen diote (B)” Gte Erd 74. “Lapatiña, osto-luze, zain-gorri. Azelga bezela tontortzen da. Udaberrian osto ttiki luziak, udan altu-altu” (AN-gip). Sugeak bat ausikia zuelarik, biziki erremedio huna zela lapatin hostoaren jusa. Etchebarne 60.

  2. “Lapatin (L-ain, BN-arb-baig), fruto de la bardana” A. Bainan zer zuen gizon bitxi horrek bera baino gazteago bati lapatina bezala lotzeko? “Bardane”. Ardoy SFran 105.

  3. (Dv -> A). “(Adj.), amateur de discussion, de tracasseries” Dv. “(L?, BN?), bullanguero, trapacero (Dv ms.)” A.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Ipar.) fruto de la bardana
  fr fruit de la bardane
  en fruit of the burdock

  Gure landa dena lapatinez betea dago, Izeta BHizt.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  lapatin (Pixabay, CC0 Public Domain)

   
• 

  Maite 9:26 pm on 2016/04/29 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  porrot 

  iz. 1. Norbaitek bere asmo eta helburuetan aurrez espero zitzakeen edo nahi zituen emaitzak ez lortzea. Eskola-porrota. 2. EKON. eta ZUZ. Balantzearen pasiboa (zorrak) aktiboa baino handiagoa delako obligazioei erantzun ezin dieten pertsona fisiko edo juridikoen egoera. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  1 porrot. Tr. Documentado en textos meridionales del s. XX (aunque aparece ya en el dicc. de Larramendi). Como sust. pleno no lo encontramos hasta finales de dicho siglo.

  Derrota; fracaso. Larrazabalek garbi dauka Athleticek ezin duela orain arte bezala jarraitu: horrelako porrotak oso mingarriak izaten dira. Egunk 24-10-2000, 34. Sharonen garaipena eta Baraken porrota atzo Knesseten. Egunk 29-11-2000, 29. En DFrec hay 4 ejs.

  2 porrot, porrota (S ap. A).

  1. “Porrota (Sc), pan de maíz en forma de bola” A.

  2. “Phorrot [oxítona], soupe au lait avec de la méture (pain de maïs) (S)” Lrq. Hobeki egin hio orano aurthen phorrot gathülta hun eli bat jan bahitza. J.B. Mazéris GH 1932, 505.

  Sinonimoak: iz.

      [porrot egitea eta horren ondorioa]: bankarrot Zub., toton g.e., kiebra Heg. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. quiebra, fracaso, infortunio (2) iz. (Ekon.) quiebra, bancarrota
  fr (1) iz. échec ; défaite (2) iz. (Ekon.) faillite, banqueroute ; krach
  en (1) iz. failure (2) iz. (Ekon.) bankruptcy
  port (1) iz. quebra, fracasso (2) iz. bancarrota

  Behin bi porrot eginez gero, hirugarrena ia segurua izaten baita, halaxe etorri zen hirugarrena. [Loroaren teorema, Denis Guedj / Jon Muñoz (EHU, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  porrot (Gaurko hitgza, CC)

   
• 

  Inaki Agirre 6:33 pm on 2016/04/28 Permalink | Reply
  Tags: J ( 83 )   

  jito 

  iz. 1. Itsasontzia edo itsas gainean dagoen edozein objektu haizeen, uhinen edo korronteen menpean egotea. Jitoan dago txalupa hori. 2. Ik. deriba. • kontinenteen jito. Ik. kontinente. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  jito. “(V-m), deriva, abatimiento” A.

  Sinonimoak: iz.
  [jito] : trebes (Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak):

  es (Itsas.) abatimiento, deriva
  fr  dérive
  en drift
  port deriva

  Astebete ibili da itsasontzi okertua jitoan, begi hutsez ezinezkoa ematen duen 54 graduko makurdurarekin. Zazpi / Angel Erro  (Berria, 2016-02-05)]
  

  Jitoan dago txalupa hori. (Harluxet)

  Kunduzeko khanerriko ofizial batek egiten zuen buru, eta hark, tsarraren aginduz Krasnoiarsken gertatutakoa ez berritzeko eta emirraren tropek ibaia erraz gurutzatzeko, txalupa pila bat uretaratu eta ibaian behera jitoan joaten utzi zuen. [Mikel Strogoff, Jules Verne / Karlos Zabala (Ibaizabal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  jito (FlickrCC, Shivenis)