Gaurko hitza

Recent Updates Page 339 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 1:55 pm on 2015/08/04 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kalamanka 

  izond. Alferra.

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  kalamanka (BNc, Sc ap. A; T-L).

  1. “Gandul” A. “Fainéant” T-L.

  2. Sinvergüenza (?). Ribot ministro ohi bat, ahoz eztia, bainan izaitez bi sosen ohorearentzat bere burua debruari sal lezoken kalamanka bat. HU Eskual 1-7-1898, 1.

  3. Grandullón. Jatsuar maltzurrak ere ikusia zuen bezkin kalamanka, bainan, berea gogoan, alegia eta ez ikusi egin zuen. Barb Sup 168 (cf. unas líneas más arriba: Bainan Jainkoak haundisko eginik, ez ziteken nahi bezala gorda). Angles kalamanka! Gure etxe ondo hetara hurbiltzen bahaiz sekulan! Ib. 26s. Ez zen, nahi baduzue, handi handi hetarik. Senpertarra zen Piarres, eta senpertar mota ez da baitezpada kalamanka. Barb Piar I 169.

  Sinonimoak: izond. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [alferra]: akets, alfer, antzegabe, antzekaitz, baldan, baldar, baldarrontzi, bihurri, dorpe, erlamando, kaskailu, makur, mangelo, moldakaitz, nagi, nagitsu, oker, tantar, trakets, zabar, barraka Ipar., eskalapoi Ipar., eskoil Ipar., kakola Ipar., kartalazo Ipar., laxo Ipar., malestruk Ipar., mandrain Ipar., total Ipar., trukes Ipar., alproja Heg., bagai g.e., egur g.e., aroi zah., aldrebes Heg. beh., flux Ipar. g.e., saskar Bizk. g.e., oiher Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond gandul, holgazán, -ana
  fr fam feignant(e), fainéant(e)
  en lazy, idle; slacker
  port adj & m, ƒ fam safado(a), vadio(a)

  Entzun:
  

  Kalamanka ederra eginda dago zure anaia!

  

  kalamanka (Pixabay, CC0 Public Domain)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:41 pm on 2015/08/03 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  eskegi 

  ad. zintzilikatu.

  Sinonimoak: ad. Bizk.

      [zintzilikatu]: eseki, zintzilikatu  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (B) colgar, suspender; tender
  fr pendre, suspendre
  en hang, put up; (teléfono) hang up
  port pendurar; (teléfono) desligar

  Entzun:

  Telefonoa eskegi zuen, oso poliki, eta ingurua behatu zuen, etxea kulunkatzen ari zelako inpresioarekin, Tira, listo dago, esan zuen. [Lisboako Setioaren Historia, José Saramago / Jon Alonso (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  eskegi (Irudia: youtube.com)

   
• 

  Maite 11:47 pm on 2015/08/02 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  iragarki 

  iz. 1. Alde edo leku garaia. 2. ERAIK. Azotea, zabaltza. Etxe guztian ibili ondoren gaindegira igo eta itsasoaren ikusmiran egon ginen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

      [iragarpena]: spot, erreklama Ipar., anuntzio Heg. beh.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es anuncio, aviso
  fr (1) z. annonce, avis (2) publicité ; message publicitaire ; [télévision] spot publicitaire ; [presse] encart publicitaire
  en advertisement, advert; notice; [irratian edo telebistan] commercial; ad (inf)
  port anúncio

  Entzun:

   

  

  Arrakalak, Gotzon Barandiaran

  IRAGARKIA

  Agian norbaitek izango du
  gau txiki eta estu bat
  bakarrik egoteko
  ilargirik gabe
  izarrik gabe
  sehaska kantarik gabe
  lagunik onartzen ez duen ohatze batean

  [Arrakalak, Gotzon Barandiaran (Susa poesia, 2004)]
  

   
• 

  Maite 9:08 am on 2015/07/31 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  suge 

  

  suge (Wikimedia Commons, Termininja)

  iz. ZOOL. Ofidioen subordenako narrasti eskuamatuen izen arrunta. Gorputz luzexka dute, ez dute hankarik eta herrestaka ibiltzen dira. • burubiko suge. Anfisbenidoen familiako narrasti eskuamatuen izen arrunta. Gorputz zilindrikoa dute, ez daukate hankarik eta lur azpian bizi dira. || eskailera-suge. Elaphe scalaris. || eskulapioren suge. E. longgisima. || hegoaldeko suge leun. Coronella girondica. || iparraldeko suge leun. Coronella austriaca. || kriskitin-suge. Biperidoen familiako zenbait sugeren izen arrunta. Isatsaren muturrean kaskabiloaren antzeko soinua egiten duten adarkizko eraztun batzuk izaten dituzte. Odoleko zeluletan eragina duen eta arriskutsua gerta daitekeen pozoia dute. Amerikan bizi dira, Kanadako hegoaldea eta Argentina bitartean. || lurpeko suge. 20 cm inguruko burubiko sugea, Iberiar penintsulan eta Afrikako iparraldean bizi dena (Blanus cinereus). || Montpellierko suge. Malpolon monspessulanus. || suge berde-hori. Coluber viridiflavus. || suge biperakara. Natrix maura. || suge gorbatadun. N. natrix. || suge koral. Elapidoen familiako hainbat sugeren izen arrunta. Eraztun gorri, beltz eta zuriz jantzitako gorputza dute. Oso pozoitsuak dira eta Amerika eta Asian bizi dira.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) serpiente; culebra
  fr serpent ; couleuvre
  en snake
  port serpente

  Entzun:

  Neurtu ez zezakeen une etengabe batez gizona suge erraldoiaren parean aurkitu zen, horma bezain geldo, paralesiatua. [Zeruetako erresuma, Itxaro Borda (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  udako suge (@zaldieroa)

   
• 

  Maite 10:44 am on 2015/07/30 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lerdamin 

  iz. Zenbait landaretatik ateratzen diren erretxina usaintsu eta mingotsei ematen zaien izena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  lerdamin (A DBols).

  1. Acíbar, áloe. v. aloes. Eun bat libera mirra ta lerdamin (Io 19, 39). “Mixturam myrrhae et aloes”. Or MB 375 (Or mirra ta altzibarra, BiblE mirra eta aloe).

  2. Mirra. Artu lurringai bikaiñetatik bost eun sikel lerdamin yator. “Myrrhae”. Ol Ex 30, 23 (BiblE mirra). Lerdamiña eta zumintzaz egindako nastaketea. “Mixturam myrrhae et aloes”. Arriand Io 19, 39.

  Sinonimoak: iz.

      [aloea]: aloe (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. h. aloe áloe, aloe
  fr Bot aloès m
  en (Bot) aloe; (Farm) aloes
  port m aloés m inv, áloe m

  Entzun:

  Lerdaminaren onurak, gure inguruan orain dela gutxi zabaldu diren arren, aski ezagunak dira antzina-antzinatik.

   

  

  lerdamin (FlickrCC, Biology Big Brother from Eukaryotic Cell, Organism)

   
• 

  Maite 10:39 am on 2015/07/29 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txitxi-burruntzi 

  ZOOL. Odonatuen ordenako intsektuen izen arrunta. Handiak dira eta gorputz luzea eta bi hego-pare horizontal dituzte. Begi konposatu handiak dituzte, fazeta ugariz osatuak, intsektuak hegan harrapatu ahal izateko aproposak. Larbak akuatikoak eta harrapariak dira.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘burruntzi’)

  Sinonimoak: iz.

  [burruntzia]: burruntzi, mariorratz, sorgin-orratz, mariburduntzi Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) libélula; caballito del diablo
  fr (Zool.) libellule
  en (Zool.) dragonfly
  port (Zool.) libélula

  Entzun:

  Ganbaran, jaki debekatuz beteriko txarro, garrafoi eta gainerako ontziak zeuden lekuan, argi zulo txiki biribil bat zegoen barrotezko hesi batez hornitua; kale katu bat baino gehiago geratu zen barrote punta zorrotz haietan txitxi burruntzi bihurturik. [Suite frantsesa, Irene Nemirovski / Mikel Garmendia /Jose Antonio Sarasola (Alberdania, 2011)] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  txitxi-burruntzi (Argazkia: Ander Morea, @karhobi)

   
• 

  Maite 10:39 am on 2015/07/28 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  goitiko 

  iz. 1. Gela, barrunbe, eraikin edo eraikuntza baten estalkiaren barneko aldea. 2. Ukuiluko goialdeko lastategi edo belartegia. 3. Ahosabaia. • sabel-sabai. ANAT. Ik. diafragma. • SABAIA EMAN. Eraikin bati estalkia jarri, teilatu eta sabaia biak bat direnean.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [teilatupeko solairua]: goitiko, ganbara Heg., goianengo Bizk., goitegi Bizk. g.e.

      [ganbara]: ganbara, mandio, ganer Ipar., mandiota g.e.

      [ahosabaia]: ahosabai, aho-ganga Ipar., aho-zeru g.e., ganga Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 iz. techo, tejado, techado, techumbre; [autoarena, bagoiarena] techo, cielo 2 iz. [lastategia, belartegia] pajar, granero, henil; desván, ático 3 iz. [ahosabaia] paladar, cielo de la boca 4 iz. terreno de forraje 5 iz. [ontzi batena] bombeo, comba, convexidad, panza
  fr 1 iz. plafond, toit 2 iz. [lastategia, belartegia] grenier [à foin, à paille] ; pailler 3 iz. [ahosabaia] palais
  en 1 iz. [barrukoa] ceiling; roof (kanpokoa) 2 iz. [lastategia, belartegia] hayloft 3 iz. [ahosabaia] palate, roof
  port 1 teto

  Hiriaren kanpoko aldean zihoazen, La Madeleine herrian, Errepublikaren Etorbidean. Bidea lurperatuta dago zati batean, eta autobusa zubipera sartzean gertatu zen ezbeharra. Tunelak 2,6 metroko altuera du, eta autobusak, metro bat gehiagokoa. Ez zen kabitu. Abiaduraren indarraz, aurrera jarraitu zuen metro batzuetan, sabaia hautsita. Zubipean geratu zen.  [Inputatu egin dute autobus gidaria, arduragabekeriaz jokatu zuelakoan, Garikoitz Goikoetxea (Berria.eus, 2015-07-28)]
  

  

  sabai (Argazkia: repararyarreglar.com)