Gaurko hitza

Recent Updates Page 353 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:29 am on 2015/04/24 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txintxosta 

  iz.  Elkarren artean tartekaturik lotzen den ile-multzoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘txirikorda’)

  Sinonimoak: iz. Gip.

  [txirikorda]: txirikorda (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (G) trenza del pelo
  fr tresse
  en (US) braid; (UK) plait
  port trança

  Entzun:

  Neska koskorrak lau urte ditu, panpina bat du eskuetan, amona ilea txirikordatzen ari zaio panpinari. Umearen amak zertan ari diren galdetzen die. «Txintxosta egiten!» atera zaie amona-bilobei batera. Amak ez du, ordea, hitza ezagutzen. «Gure amak hala esaten zion trentzari, ez da ondo esana egongo, baina…», desenkusatu zaio amona. Amak hiztegira jo du; han dago hitza. [Katebegiak, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2015-04-17 )] (Berria.eus)

  

  txintxosta (Wikimedia Commons)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 7:48 am on 2015/04/23 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kafe(-)zorro 

  iz. Kono-formako ehunezko kafe-iragazkia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘txano’)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  KAFE-ZORRO. “Zorro, pasador, colador. Kafezorroa, colador, pasador de café” Asp Leiz.

  Sinonimoak: iz.
  [kafe-zorroa] : kafe(-)txano

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es [kaferako iragazkia] pasador de café, zorro, colador
  fr [kaferako iragazkia] passoire
  en [kaferako iragazkia] coffee filter

  Entzun:
  

  Garai batean, etxe guztietan zegoen kafe-zorro bat kafea iragazteko.

  

  kafe(-)zorro (Argazkia: donevelio.com)

   
• 

  Maite 7:40 am on 2015/04/22 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kafe-errota 

  

  kafe-errota (Argazkia: Iraganeko Oinatzak)

  iz. Kafea ehotzeko tresna, eskuz eragiten zaiona. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  KAFE-ERROTA (V-gip, AN-gip; Hb ap. Lh). “Kafea iotzeko tresna (V-gip)” Urkia EEs 1930, 10. “Molinillo de café” BU Arano.

  Sinonimoak:iz.

  [ehogailua]: ehogailu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es molinillo de café
  fr moulin à café
  en coffee grinder, coffee mill
  port moedor de café

  Entzun:
  

  #Arrasate-ko #historia-kin lotutako donazio bat izan dugu gaur #ELMA-n #KAFE_ERROTAK @euskaljakintza #biharkohitza https://t.co/A3euKEb6E8

  — Iraganeko Oinatzak (@iraganoinatzak) April 19, 2015

   
• 

  Maite 7:03 am on 2015/04/21 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  elizante 

  iz. Parrokia bateko kidea (Bergarako Euskara)

  Sinonimoak: iz.
  [elizante] : eliztar (Bergarako Euskara)
  

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, Bergarako Euskara eta Word Reference hiztegiak):

  es feligrés, -a; parroquiano, -a
  fr paroissien, -enne
  en parishioner
  port  paroquiano(a)

  Entzun:
  

  Pulpitoko diskurtsoak neurtu. Askotan dira erridikulu samarrak eta norbere elizanteendako bakarrik… inbertitu denbora elizante ez direnekin. [Alkate izango direnei eskaerak, Iban Arantzabal (Etxebarri, 2015-03-12)]
  

  

  elizante (Argazkia: stvdep.org)

   
• 

  Maite 5:10 pm on 2015/04/20 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  berunkara 

  izond. Berunaren kolorekoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  berunkara. De color plomizo. Erriko uso zuri ta berunkarak, lagunpillo ikaragarria ikusirik, ara onaka asi ziran inguru osoan egadaka. Erkiag Arran 169.

  Sinonimoak: iz.
  [berunkara] : berun-kolore (Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference hiztegiak):

  es de color plomizo
  fr couleur plombée
  en lead-colored
  port colorido chumbo

  Entzun:
  

  Ikusi @euskaljakintza, @IbanZ-k zer hitz polita erabili duen bere tuitean: "berunkara". #GaurkoHitza-rako egokia. https://t.co/YYw7dsX1j8

  — Manex Lete (@manexlete) April 19, 2015

  
  

  Soilik zeru berunkara, grisa, artean eguzkiaren dirdaiak argitu gabea. [Pedro Páramo, Juan Rulfo / Juan Garzia (Ibaizabal, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  berunkara (FlickrCC, Jimmy Baikovicius)

   

   
• 

  Maite 12:09 pm on 2015/04/19 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txibia 

  iz. ZOOL. Dekapodoen ordenako molusku zefalopodoa. Barne-maskorra, 10 garro eta 2 hegats dituen gorputz luzexka du. Ozeano Atlantikoan eta Mediterraneoan bizi da eta arriskuan dagoenean tinta botatzen du. Oso preziatua da sukaldaritzan (Loligo vulgaris). • txibia erraldoi. Architeuthis generokoa da eta 15 m-rainokoa izatera heltzen da.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegia

  txibia (V-ger-gip; FauMar 124), txibi (V-m, AN-gip; Lar, Añ, Izt C 205, Dv (<ch->, que cita el CancB), H (<ch->), Zam Voc), tsibi, xibi, xiri (Lh). Ref.: A (txibi, txibia); AEF 1960, 21; Etxba Eib (txibixia). Etim. Préstamo románico; cf. cast. ant. xibia.

  Jibia; calamar. “Xibia, pescado” Lar y Añ. “Seiche, poisson céphalopode, calmar, encornet” H. “Jibia, pez marino parecido al calamar. Algunos (V-m) llaman así al mismo calamar” A. “Xibi, seiche” Lf GAlm1957, 31. Tanto esta última var. como xiri podrían deberse a una interpretación errónea de la grafía <ch->. Arrantzallea ta txibi bakarra. Zav Fab RIEV 1909, 34. Onetako bota dot saria? / Txibija batgaitik gaba galdu / Eta pozez ez ezer nik apaldu? Mg in Ur PoBasc 65 (v. tbn. txibia en el mismo ej. en Zav Fab RIEV 1909, 34). Tsibiari laster jaten emongo leuskioe orreik. Ag Kr 80. Txibitarako bear dan berun da orratz okertuakaz egiñiko tresnatxu polita. Ib. 103n. Txalupa geldian / txibi-arraintza. Ldi UO 32. Ni, txibia bere xaltxan baiño gozoago ibiltzen naiz orrelako gertaera artean. NEtx LBB 110.

  txibi (Lar > H (<ch->)). “Xibia, xibión, de que usan los plateros es el hueso de la jibia, txibia” Lar. “Os de la seiche” H.

  Sinonimoak: iz.

  [txipiroia]: txipiroi  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) calamar (Loligo vulgaris)
  fr (Zool.) calmar
  en squid
  port lula, calamar

  Entzun:

  BASAPIKONDO
  KRESALTSUAK

  Inoiz fruitu ondurik ematen ez duten
  itsasertzeko basapikondo kresaltsuetan
  ez dago kasik urtarorik, ezta ere ia-ia sasoirik.
  Neguan hostoak galdurik ere eder
  labarretako eremu ezinezkoetan beti
  eurei esker dira haitzik gaitzenak
  berdez janzten, eurok iluntzen dute
  arrantzaleak zelatzen duen bazterra
  txibien sasoia itzultzen den aldiro.

   [Haragizko amoreak, Omar Nabarro (Susa Poesia, 2001)]
  

  

  txibia (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 11:42 am on 2015/04/18 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  internauta 

  INFORM. internet sarearen erabiltzailea.  (Euskalterm)

  Wikipedian

  Internauta edo zibernauta Internet maiz erabiltzen duen pertsona da. Telebistako ikusleak eta irratiko entzuleak ez bezala, internautek rol aktiboagoa dute, bereziki gizarte-sare zerbitzuen eta haien inguruan Interneteko kultura izenekoa garatu da.

  Sinonimoak: ad.  (Euskalterm)

  [internauta]: zibernauta

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Inform.) internauta; cibernauta
  fr cybernaute, internaute
  en internaut, cybernaut
  port internauta

  Entzun:

  Internauta mordo bat bildu zen azken encounterren.

   

  

  internauta (Argazkia: dotdotcomdotcomcom.com)