Gaurko hitza

Recent Updates Page 49 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:40 pm on 2021/08/02 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zerrauts 

  iz. Zerratzean, zuretik ateratzen den hauts modukoa. Hondarra eta zerrautsa nahasirik. Bazter batean, palet baten gainean, zaku batzuk, zerrautsez beteak, tabernako zoruan barreiatzeko. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  zerrauts. (V, G; Lar, Añ, Hb, Zam Voc), serrauts (V-gip; Izt 110v), zerrautz, zerra-hauts (L, BN, S ap. Lh ). Ref.: A; Lh (zerra-hauts); Iz Als; Etxba Eib (serrautsa); Elexp Berg (serrauts) . Serrín. “Asserraduras” Lar. “Serradura” Izt 110v. ” Milla mesede egiten dau zerrautsak etxean, […] (V-m), el serrín presta mil servicios en la casa” A. ” Serrants [sic., sin duda errata por serrauts] (V, G), serrín; litm., polvo de sierra” Ib. ” Buruan dauka serrautsa, eta ez garunik ” Etxba Eib. . ” Serrautsa botatzen zan frontoia garbitzeko ” Elexp Berg. . v. ZERRA-ZAHI. [Igortziko da solaidua] ondarrarekin eta […] zerrautz bustitakoarekin. Aran-Bago ManMed 210. Ori buru puska, gizona! Or ez dao serra autsik! Zurekin konparatzeko zer zan Bilintx? Iraola 43. Odolgi, kortxo ta zerrautzez [nazimentuan] mendi, aitz eta bidexkak egiten. NEtx Antz 74 (112 zerrauts). Kaja batean ondarraz edo zer-autsaz nastuta eduki. Bai ondarra eta bai zer-autsa ezeak egon bear dute, ez bustiak. Munita 40 (v. tbn. 41). Lepo gañean daramakiten ganbara zerrautsez betea izango dute. Basarri ZArg 1958 (enero), 15 (ap. DRA). Motel-une oietan zerrautsa bota genduan. Albeniz 266.

  Sinonimoak: iz.

  [zerrakina]: zuhirin, zerrakin g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. serrín, aserrín
  fr iz. sciure
  en iz. sawdust
  port iz. serragem, serradura

  Testuinguruan

  Zerrauts askatu berriaren usaina dago airean. [Belarraren ahoa, Harkaitz Cano (Alberdania, 2004)]

  

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:48 pm on 2021/08/01 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pegesa 

  1 iz. Ipar. Huskeria. 50 libera zer da?, pegesa bat. 2 adj. Ipar. Hutsala. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pegesa.

  1. (BN, S; Dv, H, Foix), peges, peesa. Ref.: A; Lrq . (Sust.). Bagatela, insignificancia, cosa o asunto sin importancia, sin valor. “Chose de rien, d’aucune valeur ou portée” H. “1.º bagatelle (BN, S); 2.º très petite différence dans une dimension (S)” Lrq. Zer! dirua ere eman baitiozu? […] –Ez zitela hola kexa, gizona: zaldia igortzeraz geroz, ez ginuen pegesa batekin igortzen ahal. Lf Murtuts 42. 50 libera zer da? Pegesa bat. Herr 23-3-1961, 3. Diroienaz “Cosas de España”, pegesa dira Españulen debadioak. Herr 10-5-1962, 3. Nola asko irabazten duena samur ditake peesa bat hunkitzen duena ixil-ixila dagolarik? SoEg Herr 28-4-1966, 1.

  2. (Adj.). Sin importancia, sin valor. ” Ezta deus, gauza peges bat da, pegeseria bat da ” H (s.v. pegeseria). Xaharrak berri eta berriak xahar beti beretik ari litaken kazeta peges hau. HU Zez 143. Erdiek ez dute botzik batere eman, iduri boza zitzaiotela zerbait indarrik gabeko eskarnio pegesa. SoEg Herr 9-6-1960, 2.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

  [huskeria]: ezerezkeria, ezgauza, huskeria, txikikeria, zirtzilkeria, ezdeuskeria Ipar., fitskeria Ipar., hutsalkeria Ipar., pegeseria Ipar., xehekeria Ipar., apurkeria g.e., pitinkeria g.e., faunkeria Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) cosa sin importancia, nadería, bagatela (2)  izond. (Ipar.) efímero, -a, fugaz, de poco valor, sin importancia
  fr iz. (Ipar.) cahier
  en iz. (Ipar.) notebook
  port iz. caderno

  Testuinguruan

  Gaur egun libera pegesa bat da. (Elhuyar hiztegia)

  

   
• 

  Maite 10:24 pm on 2021/07/31 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  basaleku 

  iz. g.er. Basamortua.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  basaleku. (-kh- L, BN, S ap. Lh ). Lugar desierto. “Lieu sauvage” Lh. v. basamortu. Esaten badizuete beraz: Ara, basalekuan da, ez yoan ara; Ara etxe barrenean da, ez siñetsi. “In deserto” (Mt 24, 26). Ir YKBiz 411. Berrogei egun ta berrogei gauez basa-lekuan egon zan baseiziekin. Ib. 45. Bazter au basa-lekua da ta eguna aurreratua da onezkero. Ib. 209.

  Sinonimoak: iz.

  [basabazterra]: basabazter, basamortu, desertu, lekaro g.e., mortu g.e., otalur g.e., eremu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. páramo, yermo, lugar deshabitado, lugar desierto; desierto
  fr iz. friche, lieu inhabité, lieu désert ; désert
  en iz. wasteland, uninhabited place, deserted place; desert
  port iz. terreno baldio, lugar desabitado, lugar deserto; deserto

  Testuinguruan

  Basaleku hartan zuhaitz ihartuak ikusi genituen. #gaurkohitza

  

   
• 

  Maite 10:49 pm on 2021/07/30 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  berantzagi 

  iz. g.er. Legamia, altxagarria.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  berantzagi. (G-goi; Lar (-nz-), Hb, H (V, G)), beantzagi ( VocZeg 287; -nz- G-goi-azp), beantzai (G-goi), bentzagi (G-nav), mentzagi (G-nav), mentzai (G-nav), menzaki (G-nav). Ref.: A (beanzagi, bentzagi, berantzagi, menzaki); Iz Als (mentzai); Ond Bac (mentzagi) . Levadura. ” Mentzaia baino bigunago, levadura (G-nav)” Satr (comunicación personal). ” Mentzaiya, la levadura; mentzai gutxi ” Iz Als. Arkumearen aragia surtan errerik jan zezatela beanzagi bageko ogiarekin eta letxuga miñakin. Gco I 117 (Lard 72 legami gabeko).

  Sinonimoak: iz. g.e.

  [legamia]: altxagarri, hazgarri, jaikigarri, legamia, orantza Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. levadura
  fr iz. levure
  en iz. yeast; leavening
  port iz. fermento, levedura

  Testuinguruan

  Ez nion ezer esan eta berriz ere burua makurtu eta irina eta berantzagia atera nituen ogia egiteko. [Esnearen kolorea, Nell Leyshon (Irene Aldasoro), Alberdania, 2018]

  

   
• 

  Maite 9:52 pm on 2021/07/29 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  aintzira 

  iz. Ur geldizko eremu iraunkorra eta aski handia. Titikaka aintzirako antxetak ikusi arte. Finlandiako baso eta aintziretan. Aintzira landareak.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  kaier. (Chaho, T-L).
  Cuaderno.
  Botuen eta instrukzionen kaiera. Revol 91. Hire liburuak, hire kaierak, hire lumak eta hire izkiribiña. Arch Gram 57. Eskuetan zituzten probintzia guzietako kaierak, zoinetan baitziren heiek Versaillarat igorri zituztenen botuak. Elsb Fram 60. Anartean, Kristobal teatroari hurbildu da “kahiera” eta “crayon” handi bat eskuetan. Ox 34. Liburu, kaier eta graionez ari zen lana. Herr 14-11-1963, 3. Joan den astean, kaier bati fidaturik, ezarri ginuen 1842ko urtarrilean hil zela. Lf ELit 185. Baginuen […] apezgaiek “kaier” bat elgarri pasatzen ginuena, bakotxak bere artikulutxoa egin, eta aintzina kurri. Larre ArzatinE 190.

  Sinonimoak: iz.

  [lakua]: laku (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. lago, laguna; pantano, ciénaga; estero
  fr iz. lac, étang, marécage
  en iz. lake
  port iz. lago

  Testuinguruan

  Hoa muino hartara; aintzira bat ikusiko duk. [Artur erregearen heriotza, Juan Kruz Igerabide (Erein, 2005)]

  

   
• 

  Maite 9:51 pm on 2021/07/28 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bideodei 

  Toki berean ez dauden bi pertsonaren edo gehiagoren arteko deia, elkar ikusteko eta entzuteko aukera ematen duten gailu elektronikoen bidez egiten dena (eskuarki, telefono adimendunak edo ordenagailuak erabiliz). (Telelanaren oinarrizko lexikoa, Euskaltzaindia)

  Sinonimoak: iz.

  [bideodei] : bideokonferentzia (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Telekom.) videollamada
  fr iz. (Telekom.) appel vidéo
  en iz. (Telekom.) video call

  Testuinguruan

  Gertakari haiek guztiak lazgarriegiak zitzaizkidalako edo, apur bat apaindu, irribarrea jantzi, eta urre koloreko jertsearekin amari bideodei bat egin nion Skype bitartez. [Julien Vinsonen hegaldia, Patxi Zubizarreta (Alberdania, 2019)]

  

   
• 

  Maite 7:37 pm on 2021/07/27 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  martintxori 

  ik. Martin arrantzale. > iz. Ibaien eta aintziren ondoan bizi den hegaztia, moko luze eta zuzena, zango motzak eta luma urdin, gorri, zuri distiratsuak dituena (Alcedo atthis).  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  MARTIN-TXORI (V-m-gip). Ref.: A; Elexp Berg (markiñota). Martín pescador. v. supra MARTIN-ARRANTZALE.

  Sinonimoak: iz.

  [martin arrantzale] : (Zool.) martin arrantzale (tekn.) (Alcedo atthis); hondar-txori, ur-makineta, urtxori gorri, martineta (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. (Zool.) martín pescador (Alcedo atthis); alción
  fr iz. martin-pêcheur
  en iz. common kingfisher
  port iz. martim-pescador

  Testuinguruan

  Martintxorien ñir-ñir distiratsuei begira egoten ginen. #gaurkohitza