Gaurko hitza

Tagged: J Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:34 am on 2009/08/16 Permalink | Reply
  Tags: J   

  julufrai 

  iz. BOT. 1. Kariofilazeoen familiako eta Dianthus generoko landare belarkaren izen arrunta. Hosto estu eta aurkakoak eta usain gozoko lore ikusgarriak dituzte. Zenbait espezie apaingarritarako landatzen da. 2. Delako landarearen lorea. • krabelin kultibatu. 1 m-rainokoa eta bizikorra da eta apaingarritarako landatzen da (D. caryophyllus). || krabelin txinatar. Aurrekoaren antzekoa da, baina hosto zabalagoak eta lore txikiagoak ditu (D. sinensis). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  krabelin (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Arrosa hixtuenak naute inguratzen,
  Julufrai argailenak nik ditut maitatzen,
  Horrela bizitzea ez naiz ahalkatzen,
  Munduthiarrek naute goraki laudatzen.

   [Gizon buriophetsu eta sineste gabe baten bizia eta heriotzea, Haramboure Ziburukoa (Anton Abbadiaren Koplarien Guduak) ] (Susa literatura)

  

  julufrai (FlickrCC)

   

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 12:52 am on 2009/07/30 Permalink | Reply
  Tags: J   

  juanikote 

  Hallux valgus, edo ohiko hizkeran juanikotea edo tipula, oineko lehen hatzaren desbideratze bat da, erdi lerrotik kanpo, konkortxo bat ere agertzen delarik metatartso–falangiar artikulazioan, exostosi izena hartzen duena. Oro har, nerabeetan agertzen da, sarriago emakumeetan, eta, oso ohikoa da familiako beste pertsona batzuk deformazio hau aurretik jasan izana. (Wikipedia)

  Sinonimoak:  Hallux valgus, tipula (Wikipedia)

  Hiztegiek juanikote ematen dute gaztelaniazko juanete hitzaren ordainetan. Zein den zeinen egokipen, ez dakit. Baina egokipena euskarazkoa balitz ere (eta, seguru asko, hala izango da), sen handiz atondua dela esan behar. Nolanahi ere: koska segurua da Juan izena dagoela antz handiko bi hitzon atzean. Juan, edo, herri tradizioan, pertsona xumea, sanoa, jatorra. Hiztegiek diotenez, hona juanikote/juanete hitzaren atzean dagoen esanahia: bideko nekeak kaleko edo baserriko jende xume langileari -Juani, alegia- eragiten baitizkio, batez ere, hanketako kailu eta gogorguneak, hortik omen dator pinporta mingarriari juanikote deitzearena. [Ai, nire juaneteak!, Anjel Lertxundi (Hitz Beste)] (Berria. info)

  

  juanikote (Wikipedia)

   

   
• 

  Maite 12:18 pm on 2009/07/22 Permalink | Reply
  Tags: J   

  jaregin 

  du (askotan dio) ad. Askatu, libratu. Txakurrari jaregin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1 ) askatu, libratu, liberatu, soltatu  (2) oinordetzan utzi, jarauntsi, testamentua egin (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Oroitzen naiz, baina, muxu doi bat eman zenidala masailetan, ezagunen arteko adeitasunezko agurra, besterik gabe, baina halako berotasun bat sumatu nuen edo sumatu uste izan nuen zure agur-keinu horretan, barruko joranari eutsi edo jaregin tentsioan bazeunde bezala. [Arima enkoniatuak, Xabier Mendiguren Elizegi (Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 12:26 am on 2009/06/24 Permalink | Reply
  Tags: J   

  joran 

  iz. (batez ere B) Gogo edo nahi bizia, egiteko bati ahalegin osoz lotzen zaionaren jokaera. Zu ikusteko joranez dago. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1) gogo bizi, irrika, grina, nahiera, apeta, desira, nahitasun, irrits (2) lehia, ahalegin, afan, gar, su (3) arreta, ardura, axola. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Aipuak behin eta berriz bilatzeko joran hori. [Kuskue tanden, Iñaki Iñurrieta (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 7:40 am on 2009/04/27 Permalink | Reply
  Tags: J   

  jas 

  iz. (B) 1. Itxura, eta bereziki gorpuzkera. Ez zaitez irten kalera jas honetan. 2. Jaidura, joera. 3. Trebetasuna. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: (1) itxura, eite, gorpuzkera, jite, jarrera, tankera, taxu, antz, aire (2) antze, trebetasun, prestutasun, traza (3) joera, jaidura, jaiera, grina, aiher (4) kemen, bizitasun, grazia. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Etsenplu nabarmenik badut begi-bistan: horra armada hori, halako jas eta muntakoa, printze delikatu eta xamur bat duela buruzagi, zeinaren izpirituak, handinahi jainkozko batek haizatua, destaina-imintzioak baitegizkio gertakizun igarrezinari, gogotsu utzirik hilkor eta ziurgabe dena halabehar, heriotza eta arrisku ororen esku, arrautza-oskol batengatik. [Hamlet, William Shakesperare / Juan Garzia (Ibaizalbal, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 12:41 pm on 2009/04/12 Permalink | Reply
  Tags: J   

  jazoera 

  iz. (B) Gertaera. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: gertaera, gertakari, gertakizun, gertaldi, jazokun, pasadizo.  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Eskutitza, hasteko eta behin, udaberriko eta udako jazoera haien kronika modukoa da. [Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan, Edorta Jimenez (Susa, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 12:05 am on 2009/03/07 Permalink | Reply
  Tags: J   

  jitezko 

  izlag. Naturala, bere izate edo funtsari dagokiona, kanpoko eraginik gabekoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: berezko, jatorrizko, sortzezko, jaiotzazko, etorrizko, izatezko… (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  -Ez zenuen horren pentsatzeko eskubiderik – Mariri jitezko ausartzia doi bat berpiztu zitzaion – [Hautsi da katea, Toti Mtz. de Lecea / Elena Touyarou] (Ereduzko Prosa Gaur)