Gaurko hitza

Tagged: O Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:21 am on 2014/12/02 Permalink | Reply
  Tags: O   

  oñoña 

  iz. Ipar. ‘gozokia’.  (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. Ipar.

  [gozokia]: gozo, gozoki, karamelu, orazukre, gormandiza Ipar., goxo adkor., goxoki adkor., bonboi Ipar. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) caramelo, golosina, dulce
  fr friandise, bonbon
  en sweet (Br); candy (Am)
  port bala, guloseima

  Entzun:
  

  Bestalde, eguberrikari, San Josepe eskolako burasoek oñoña xokolatezkoak salduko dituzte ostirale aratsaldean eskoletxean eta ere aratsean Eliza atean mezatik landa. [IZTURITZE, SINADURARIK GABE, “HERRIETAKO KRONIKAK: BAXENABARRE” (2004-12-23, 5. orr.)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  oñoña (Pixabay, CC0 Public Domain)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:25 am on 2014/11/11 Permalink | Reply
  Tags: O   

  orekada 

  iz. Norbait beso artean hartzea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘besarkada’)

  Sinonimoak: iz.
  [besarkada] : besarkada, besarka, besarkaldi

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es abrazo
  fr embrassade, accolade, étreinte
  en embrace, hug
  port abraço

  Entzun:

  Orekada hartan, zerbait antzeman nion, baina ez nekien zer. [Hauts bihurtu zineten (moldatua), Juan Kruz Igerabide (Alberdania, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  orekada (Karobi Photography, @kharobi)

   
• 

  Maite 7:11 pm on 2014/10/21 Permalink | Reply
  Tags: O   

  oinatz 

  iz. 1. Oinak lurrean uzten duen aztarna edo seinalea. Gizakien eta abereen oinatzak ugari ageri ziren. 2. (hed.) Aztarna, seinalea, marka. Hizkuntzaren oinatz zaharrenak ezagutarazteko. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:iz.

  [oin-arrastoa]: oin-arrasto (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) huella, rastro, pisada, holladura (2) (hed.) huella, vestigio, indicio, rastro, pista
  fr (1) cime, sommet (2) (hed.) vestige, indice, signe, piste, marque
  en (1) footprint, footstep; track (2) (hed.) trace, vestige
  port (1) pegada, pisada (2) vestígio, rastro, indício

  Entzun:
  

  Zenbat oin, zenbat oinatz, zenbat oinaze, utzi ote dute grabatua bide zahartuotan? [Harrizko pareta erdiurratuak, Patziku Perurena (Euskaltzaindia, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  oinatz (Argazkia: Karobi Photography, Ander Morea)

   
• 

  Maite 9:48 am on 2014/10/12 Permalink | Reply
  Tags: O   

  onkai 

  iz. Norbait edo zerbait estimazioa, saria, onespena jasotzeko duin egiten duen nolakotasun edo ekintza. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘meritu’)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  onkai (Lar -> H, Bera), ongai (Bera).

  Mérito, merecimiento. “Preconización, el proponer los méritos de algún nombrado para Prelado, norbaiten onkaiak otsandetzea, […] onkaien otsandea” Lar. v. ongaitasun. Jargoitu izan diran / Errege guztiak, / argitara dituzte / aitormen egiak: / Donostiaren onkai / otsare aundiak. Echag 214. Erderazko itz-neurtuari etzioten arkitu meritu edo onkairik aski saritzeko. Otag EE 1883b, 238. Kantariak dabiltz / erleak lorak lez batzen, / nobiak eukazan onkaiak / eurakaz alabau daien. AB AmaE 146. Amando iauna onkaiz bete-beterik, Riktrudis baiño iru urte lenago il da ioan zan Iaungoikoagana. Ag AL 169.

  Sinonimoak: iz. g.e.

  [merezimendua]: merezi, merezimendu, meritu beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es mérito, merecimiento
  fr mérite
  en merit; credit
  port mérito, merecimento

  Entzun:
  

  Erderazko itz-neurtuari etzioten arkitu meritu edo onkairik aski saritzeko. Otag EE 1883b, 238.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  onkai (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 8:54 am on 2014/07/29 Permalink | Reply
  Tags: O   

  onik 

  adb. Ongi. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [ongi] : ongi, ondo, ederki, osasunez, ezbeharrik gabe (Adorez  Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es bien
  fr bien
  en fine, well, OKy
  port bem

  Entzun:
  

  Gizonezkoaren autoa Hondarribiko kanpin batean aurkitu dute. Ertzaintza Pasaia eta Hondarribi arteko mendi inguruan zebilen haren bila, eta duela minutu gutxi batzuk jakinarazi dute onik agertu dela.  [Onik agertu da Hondarribi inguruan galduriko 34 urteko gizonezkoa, Berria.eus (2014-07-29)]
  

  Onik irtengo al nauk gaixoaldi honetatik! (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  

  

  onik (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 10:06 am on 2014/07/07 Permalink | Reply
  Tags: O   

  osti-zaparrada 

  iz.  Udako euri zaparrada itsu-itsua.

  Orotariko Euskal Hiztegian

  OSTI-ZAPARRADA (G-azp). Ref.: Gketx Loiola; Gte Erd. “Chaparrón de verano. El pueblo confunde osti con Hostia” Gketx Loiola. “Zaparrada itsu itsua dator (V-gip, G-azp-goi), osti zaparrada egin du (G-azp), uri zaparrata handia egin du (BN-ciz)” Gte Erd 111. Normalmente empleado hoy con el sentido de ‘gran cantidad de hostias, golpes’.

  Sinonimoak: iz.
  [zaparrada] : euri-uhar, tzarraka, zapar, zarraswta, erauntsi, indriska, euri-jasa  (hiztegi ezberdinetan ‘zaparrada’)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es chaparrón de verano
  fr averse d’été, douche d’été
  en summer downpour, summer shower
  port aguaceiro de verão

  Entzun:
  

  Tribunal Konstituzionalak EPSV pentsio osagarriei emandako osti-zaparradaren ondoren (udako euri zaparradei deitzen zaie osti-zaparrada, ez izan gaizki pentsatuak), Jaurlaritzak eta erakunde finantzariek bat egin dute inor ez dadin pentsioon «gatibu» gelditu. [Gatibu, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2014-07-04)] (Berria.eus)

  Gernikako bonbardaketan hartu zuen min, eta geroztik, 87. urtean doakion bere bizitza luzean Gernikaz oroitu da, berotik hotzerako aldaketa bortitza zela, antzigarrezko egunsentiak zirela, egun euri-bustien umeltasuna batzuetan, bat-bateko trumoi eta osti-zaparrada bestetan, belaunak oinaze minsorra eragiten zion bakoitzean. [Urregilearen orduak, Pako Aristi (Erein, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  osti-zaparrada (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 10:05 am on 2014/06/16 Permalink | Reply
  Tags: O   

  ostruka 

  iz. ZOOL. Estrutionidoen familiako hegazti estrutioniformea, 2 m-ko altuerakoa eta hego laburrak, lepo eta hanka oso luzeak eta bi behatzez hornitutako oinak dituena. Afrikako sabana eta basamortuetan bizi da. Korrika ibiltzen da (Struthio camelus). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  ostruka (Dv, A).

  Avestruz. “Autruche” Dv. v. austrutx. Ostruka, huntza, maloiña eta aztorea. Dv Deut 14, 15 (BiblE ostruka; Ol sai-ankaluze, Ker egalper). Larreko abereek, erainsugeek eta ostrukek goresten naute. Dv Is 43, 20 (BiblE ostruka; Ol egalper, Ker abestruz).

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Zool.) avestruz (Struthio camelus)
  fr autruche
  en ostrich
  port avestruz

  Entzun:
  

  Min dut, min ahal-adina, aurten herri honetan ezkurrik ez bildua; hala eta guzti, lakari-erdi bat bidaltzen diot; neronek, mendira joan eta bilduak dira banan-banan; ostruka arrautzak adinakoak izatea nahiko nuke nik, baina ez dut handiagorik aurkitu ahal izan. [On Kixote Mantxako, Miguel de Cervantes / Patxi Ezkiaga (Erein, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ostruka (Wikimedia Commons)