soilgune
iz. 1. Ilerik ez duen larruazaleko zatia. 2. Basoan edo beste edozein landare-sailetan, zuhaitzik edo landarerik gabeko gunea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Tagged: S Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts
-
Maite
-
Maite
samurtu
1. du ad. Gogorra den jakiren bat samur bihurtu. Oilagor hilberriak samurtzen utzi. 2. da/du ad. Maitasunezko edo bihozberatasunezko sentimenak hartu; hunkitu. 3. da/du ad. (Ipar.) Haserretu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
[beratu] : beratu, bigundu, guritu, leundu, umatu Ipar., uxtertu Ipar., beraztu Ipar./Naf., mardotu Zub., labaindu Bizk. g.e.
[haserretu] : Ipar., beltzuri egin, haserretu, jauzi, koleratu, kopetilundu, mokotu, muturtu, muzindu, zapuztu, inkoniatu Ipar., koskatu Ipar., muskertu Ipar., beltzuritu g.e., despitatu zah., hiratu zah., irritu Bizk. g.e.ÂBeste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) [jakiak] ablandar(se), reblandecer(se) (2) [hunkitu] ablandar(se), enternecer(se), conmover(se) (3) [haserretu] (Ipar.) enfadar(se), encolerizar(se)
fr (1) [jakiak] (s’)attendrir, (se) ramollir (2) [hunkitu] (s’)émouvoir, (s’)attendrir (3) [haserretu] (Ipar.) (se) fâcher, (s’)indigner
en (1) [jakiak] to soften (2) [hunkitu] to soften, to move, to touch
port (1) [jakiak] abrandar-se, amolecer, abrandar-se (2) [hunkitu] enternecer-se, comover-se (3) [haserretu] aborrecer-se, chatearse, encolerizar-se, enfurecer-seEntzun:
Oldarraldia samurtu nahian [Oldarraldia samurtu nahian, Berria.info, 2014-02-05]
Eta, nola diren gauzak, bihotza oraindik ere samurtu egiten dit gogoratzeak. [Gorde nazazu lurpean, Ramon Saizarbitoria (Erein, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Arrainik ez ordea pertoletan! Berehala asmatu zukeen noren jokoa zitekeen! Hala ere, ez ziren samurtu bi auzoak, baizik istorio horretaz solasak ibili zituzten, batez ere elgarren artean ontsa irri egiteko. [Luzaiden gaindi, Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren (Elkarlanean, 2002) ] (Ereduzko Prosa Gaur)
samurtu (FlickrCC, Renée S. Suen)
samurtu (FlickrCC, Ferminius)
-
Maite
#Berria: "Oldarraldia samurtu nahian". Samurtu-ren adiera ezberdinak: bigundu eta haserretu. Zer ote dator gaur!
— leiremendiburu (@leiremendiburu) February 5, 2014
-
-
Maite
soska
iz. zentimoz zentimo. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Elhuyar Hiztegia:
sos hitzaren azpisarrera da. Â sos:Â iz. 1. (herr.) Dirua. Sosik gabe geratu naiz. 2. Antzinako moneta, garai batean bost zentimoko balioa zuena. 3. Diru xehea. Â (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian
soska (AN, L, BN, S ap. A).
“Soska biltzen dire liberak, las pesetas se recogen a sueldos (a perras chicas)” A. Elizak biltzen ditu soska miliunak. Hb Egia 103. (SP). (Con reduplicación). Soska soska biltzen da franka. O Pr 671. Soska soska bazterrerat emanik zauzkaten diru guziak. HU Zez 46. Zenbeit ehun lau liberako eta soska-soska bildu dirua baizik ezpaginu, goseak hil litzaguzke laster gure langile gaizoak. Eskual 10-1-1908, 1.
Sinonimoak:Â iz.
[soska] : zentimoka, zentimoz zentimoBeste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es céntimo a céntimo
en cent to cent
port cêntimo a cêntimo, centavo a centavoEntzun:Â
Soska-soska, langile jendeak armairu zokoetan zituenak aterarazi ziren. Mila eta bostehun milioi libera batu ziren. Bankarrot jo zen arte.  [Ubidea bete zabor, Iñigo Aranbarri (Larrepetit, 2014-01-12)] (Berria.info)
soska (Wikimedia Commons)
-
Maite
soletutsik
adb. Oinetakorik gabe, galtzerdi hutsean. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Orotariko Euskal Hiztegian
“(V-ger), en soletos, sin calzado, con solas las medias. Soletutsik bazabiltzaz, oiñetako beroa egingo jatzu ta jantzizuz oiñetakoak (V-ger), si anda usted en soletos se le calentará el pie, y póngase el calzado” A.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es sin calzado, solo con las medias
fr sans chaussure
en without shoes, wearing only socks/stockings
port sem calçado, só com meia-calçaEntzun:Â
Simon soletutsik eta burutsik eta maukutsik ondo pozik ebillen ostatuko iatokian, ormetan dingilizka egozan oillagor, erbi ta eper pintauak ikusten. [Ipuiñak, Resurrección Maria de Azkue (La Gran Enciclopedia Vasca, 1968)]
soletutsik (FlickrCC, Tonymadrid Photography)
-
Maite
sorgorraldi
iz. Izaki bizidunek izaten duten erritmo metabolikoaren jaitsiera inguruneko baldintzen gogortasunak beren biziraupena arriskuan jartzen duenean. (Euskalterm)
Orotariko Euskal Hiztegian
sorgorraldi, sogorraldi.
Momento de inconsciencia, de distracción. v. sorraldi. 
Ortarako […] gizonak eragaitz aundi bat dauka; ernai egon bearrean xorraldi edo sogorraldiak baititu. Or QA 135. Sogorraldi asko dirala iduritu utsezkoak. Ib. 135.Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es dormancia
fr dormance
en dormancy
port dormênciaEntzun:Â
Sugek odol hotzeko animaliak dira eta, beraz, neguak hotzak diren eremuetan ezin dute jarduera osorik egin; kasu horietan sorgorraldia egiten dute. Sorgorraldia ez da hibernazioa bezala, non ugaztunak lotan dauden; sorgorraldian sugeak esna daude, baina ez-aktibo. Sugeen sorgorraldia zuloetan, harrien azpian edo eroritako zuhaitzen barruan egin daiteke, edo taldeka bil daitezke, hibernakula bat egiteko, urtero errepikatzen duten lekuetan.  (Sorgorraldia > suge> Wikipedia)
sorgorraldi (Wikimedia Commons)
-
Maite
@euskaljakintza hara ze hitz polita: https://t.co/7VNWSoubBS
— Galder Gonzalez (@theklaneh) December 14, 2013
-
-
Maite
satisfos
izond. Kontent edota harro.
Orotariko Euskal Hiztegian:
satisfos, satifos (H).
Satisfecho. “Qui est satisfait, content, se tient pour payé” H. Zure mutilaz ez zira satifos. HU Zez 212. Deklaratu baitzen satifos zela fetixa, eta dohain guziez bere fidelak saristatuko zituela. Prop 1906, 90. Gure haur denboran berdin satisfos ginen ukaiten ginuelarik Paskoz “kurkulua” deitu etxe paztiza. Herr 4-8-1960, 3.
Sinonimoak: izond. Ipar. Beh.
[pozik]: pozik; kontent
[harro]: harro, paguBeste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es satisfecho, -a
fr satisfait(e)
en satisfied
port satisfeito(a)Entzun:
Amets Arzallus, #btn13 (eitb.com)
-
Maite
soropil
iz. Lurra estaltzen duen belar-geruza zarratua, belar-zurtoin ugari eta motzez osatua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak:Â iz. Ipar.
[belardia] : belai, belardi, belartza, larre, zopizar, alha Ipar., alhagune Ipar., alhapide Ipar., bazkaleku Ipar., larreki Ipar., pentze Ipar., soro Ipar., belaze Gip., euntze Naf., bazkagia Zub., bazkategi g.e., bazkatoki g.e., belar-soro g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (batez ere Ipar.) césped, prado
fr gazon, pelouse
en turf, grass, lawn
port grama, gramadoEntzun:
San Mames zelaiko jatorrizko soropila salgai dago Athleticeko dendan.
soropil (Marijo Deogracias, CC)
Reply