Gaurko hitza

Tagged: S Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 10:23 pm on 2013/10/23 Permalink | Reply
  Tags: S   

  supiztaile 

  iz. eta izond. 1. Sua pizten duena. 2. (hed.) Haserreak sortarazten dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. eta izond. 1 incendiario/ria, encendedor/ra. (2) irud. cizañero/ra, insidioso/sa, chismoso/sa
  fr (1) allumeur, -euse; incendiaire
  en (1) person who lights the fire (2) troublemaker, mischief-maker
  port (1) incendiário(a) (2) insidioso(a), mexeriqueiro(a), fofoqueiro(a)

  Entzun:
  

  Horregatik da hain deitoragarria amorruarentzako murru beharko luketen instituzioa eta hedabideak supiztaile aritzea, gorrotoa kontrol soziopolitikorako estrategia hautatuta.  [Murrua, Idurre Eskisabel (Berria, 2013-10-23)]
  

  supiztaile (FlixkrCC, danishdynamite)

  supiztaile (Wikimedia Commons)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:01 am on 2013/10/21 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sakela 

  iz. 1. Jantzi batzuei irekiduretan, gainean edo barrualdean ehun-zati bat josirik egiten zaien poltsa-antzekoa, normalean txikia. Sakelan gorde, sartu. 2. Ik. 1 igel.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak:  iz.
  [poltsikoa] : patrika Heg., poltsiko Heg., faltrikera Bizk., patrikera g.e., zarpa Ipar. g.e.
  [poltsa] : g.e., eskuzorro, poltsa (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) bolsillo; faltriquera (2) rana ➥ igel (3) bolsa, mochila, zurrón
  fr poche
  en pocket
  port bolso

  Entzun:
  

  Eta hau esanez jakako sakelan sartu zuen eskuma. [Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri, Koldo Izagirre (Susa, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   

   

  sakela (Wikimedia Commons)

  sakela (Wikimedia Commons)

  sakela (FlickrCC, makoworks)

   
• 

  Maite 8:03 am on 2013/07/02 Permalink | Reply
  Tags: S   

  satsu 

  izond. 1. Zikina, lohia. 2. Moralarekiko garbia ez dena.
  

  Sinonimoak: izond.
  [zikina] : likits, lohi, urde, zikin, zikintsu Ipar., enas Heg., txerri Heg., ugerdo Bizk., ugertsu Bizk., zerri Ipar./Naf., endes Zub., teiu Zub., ahats zah., zital zah.
  [moralarekiko garbia ez dena] : jas., biziozko, haragikoi, haragikor, lizun, lizunkoi, lohi, urde, zikin, biziotsu Ipar., likits Ipar., teiu Zub., indezente beh., limuri g.e., ahats zah., bizioso zah., desonest zah., debox Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  5000 Hiztegia:

  satsu: izond. 1 sucio/cia, inmundo/da; gauza satsuak hatsa: una cosa sucia (despide) tufo; ele satsuak, hitz satsuak: palabras sucias, obscenas; espiritu satsua: el espíritu inmundo. 2 lascivo/va, obsceno/na

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es sucio, -a, inmundo, -a; lascivo, -a, obsceno, -a
  fr sale, impur, -e ; malpropre, teigneux, -euse
  en dirty, filthy
  port sujo(a), lascivo(a), obsceno(a)

  Entzun:
  

  Ordutik aurrera, Lebigrerenean, matxardez baizik ez zuten hartu Saget andereñoa; simaurtegi bizia bihurtu zen, txakurrek ere jango ez zuketen usteltasunez elikaturiko piztia satsua. [Parisen sabela, Emile Zola / Karlos Zabala (Alberdania-Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Ikutu-eziña esku satsuz ikutuz. Zait Sof 81.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  

  Lascivia, Abraham Janssens (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:27 am on 2013/06/05 Permalink | Reply
  Tags: S   

  siristilo 

  iz. 1. Biribil–gisako batekin edo birekin egiten den korapiloa, muturretako batetik tiratzean desegiten dena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘begizta’ [moldatua])

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  siristilo (AN-5vill, B), xiristilo (L-ain, B; VocB), xirixtilo, sillistillo (L-ain), xirristillo (B), txirristillo, txiristillo (AN-5vill), txiristillu (AN-ulz), ziriztilo (B). Ref.: A (sillistillo, siristilo, xiristillo, xirristillo, txiristillo); Iz Ulz (txiristillu); Izeta BHizt2 (ziriztilo).

  “Lazo del zapato o corbata” VocB. “Lazada. Zapata-sokak laburregi dira xiristilloan lotzeko, las cintas del zapato son demasiado cortas para hacer lazadas”

  Sinonimoak: ad. g.e.
  [xiristilo] begiten, bigitxin (Labayru Ikastegia)
  [lazada] begizta (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es Lazo del zapato o corbata; lazada.
  fr nœud, lacement, laçage
  en bow
  port laçada

  Entzun:
  

  Traje urdina, gorbata berdea, oinetako beltzak, bi ziristilo handirekin. [New Yorkeko kronika beltza, Gotzon Garate (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Zapata-sokak laburregi dira xiristilloan lotzeko.  (Orotariko Euskal Hiztegia)

  siristilo (FlickrCC, tehzeta)

  siristilo (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 7:46 am on 2013/03/19 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sarkor 

  izond. 1. Erraz edo oso barnera sartzen denaz esaten da. Hitz sarkorrak. 2. (Ipar.) Sudurluzea, besteen arazoetan esku hartzea atsegin duena.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond.
  [sakona] barneko, barnekoi, barren, barruko, sakon, barna Ipar., barne jas., barnari g.e., barrenkor g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) agudo, -a, penetrante; incisivo, -a (2) entrometido, -a, intruso, -a
  fr pénétrant, -e ; incisif, -ive ; persuasif, -ive
  en penetrating, piercing; sharp
  port (1) penetrante (2) intrometido(a), intruso(a)

  Aterako garela ataka honetatik, baina horretarako ahalegina eskatzen digute herritarroi era askotako boteredunek. Behin eta berriz errepikatzen duten zerbait da, langarra bezain sarkor gertatzeraino.  [Ahalegina, Idurre Eskisabel (Berria, 2012-12-14)]
  

  

  sarkor (FlickrCC, Katelyn Kenderdine)

   
• 

  Maite 8:21 am on 2013/02/20 Permalink | Reply
  Tags: S   

  setoso 

  izond. Setatsua, tematia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond. Gip. beh.
  [setatsua] burugogor, buruhandi, egoskor, kaskagogor, lepagogor, muker, setati, setatsu, hisiati Ipar., hisikor Ipar., koska Ipar., tematsu Ipar., temati Bizk., temoso beh., burugaizto g.e., burukoi g.e., buruzkin Ipar. g.e., butoi Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es temoso, -a, terco, -a, tenaz
  fr entêté, -ée ; têtu, -e ; obstiné, -ée
  en stubborn, obstinate, headstrong, mulish
  port teimoso(a), cabeça-dura

  Bide batean abiatzea ez da nahikoa ibiliak zenbat iraungo duen jakiteko, 1978an bisitan joan zirenek ez zuten asko pentsatuko noraino, noiz arte iraun behar zuen Sisiforen harri horren dantza setosoak. [Errotarria, Jokin Urain (Susa, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  setoso (FlickrCC, Thomas Depenbusch)

   
• 

  Maite 8:45 am on 2013/02/11 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 ), S   

  boilur 

  iz. MIKOL. Tuberaleen ordenako zenbait onddo askomikotinoren izen arrunta. Mikorrizak eratuz hazten dira zenbait landareren sinbionte modura. Fruitu-gorputza hipogeoa eta globularra da eta sukaldaritzan erabiltzen diren onddoetatik preziatuenetakoak dira. Espezie preziatuena boilur beltza (Tuber melanosporum) da.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.
  [trufa] lurlur, trufa (Labayru ikastegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es trufa, criadilla de tierra
  fr truffe
  en truffle
  port trufa

  Harrapaketa itsasoan (arrain eta itsaskien arrantza) eta lehorrean (besteren gerezi, intxaur, nafar perretxiko, barraskilo, uso) praktikatzen dugu oraino; sailkapen metodologiko huts honetan, bilketa ere tartekatuko dugu (egiazko marrubia, etxeko onddoa, boilurra, pattarrak egiteko baiak).  [Baietz okerreko bidea aukeratu! , Edorta Agirre (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  boilur (FlickrCC, Cornell Fungi)