Tagged: S Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 10:57 am on 2013/01/14 Permalink | Reply
    Tags: S   

    supizteko 

    iz. Pospoloa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    supizteko.

    “Suphitztekoa, sulphuratus funiculus, mecha, mèche soufrée” Sb-Urq. Cerilla; encendedor. Hobeki ageri zen oraino berinaki pozi bat supizteko baten lanoarekin apur bat belztuz. HU Zez 96. Erri askotan, supiztekoa sakelatik aterata egiten yunate [illobietan argia piztea], bañan etzaidan ain eder. Or QA 114.

    Sinonimoak: iz.
    [pospoloa]
     pospolo, arrast g.e., misto Heg. g.e.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es cerilla, fósforo; yesca, encendedor, chisquero
    fr allumette
    en match [for lighting fires]
    port fósforo; isqueiro, acendedor
    grez

    Barnean ezko argiaren pizteko supizteko bat eta kandela puska belztu zenbait baziren, baina besterik deus ez.  [Hautsi da katea, Toti Mtz. de Lecea / Elena Touyarou (Erein, 2004) (Ereduzko Prosa Gaur)

    supizteko2 supizteko1
    FlickrCC, Gustavo (lu7frb) FlickrCC, by ElGekoNegro

     
  • Maite 10:30 am on 2013/01/10 Permalink | Reply
    Tags: S   

    sukar 

    iz. 1. MED. Gorputzeko tenperaturaren goratze patologikoa, bihotz– eta arnasketa-erritmoak bizkortzea eta, oro har, ezinegona dakarrena. 2. (hed.) Haserrealdi bizia, suminaldia. • sukar aftoso. Birus batek eragindako gaixotasun infekzioso arrunt kutsakorra, bereziki abereetan sortzen dena. Ahoko mukosan, ugatzean eta hatz tartean afta izeneko ultzerazioak agertzea du ezaugarri. || sukar hektiko. Iraupen luzekoa dena eta jarraian ematen dena. || sukar hori. Stegomya generoko eltxoek kutsatutako birusak sortutako gaixotasun infekziosoa, larruazala horitzea eta odol beltza goitikatzea ezaugarritzat dituena. Bereziki, herrialde tropikaletan izaten da. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [berotasuna]
     berotasun, kalentura Heg., sekera zah., helgaitz Ipar. g.e.
    [karra]
     gar, kar, su, sapa Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) fiebre (2) cólera, furor, mal humor; vehemencia, ardor
    fr (1) fièvre (2) colère, fureur ; véhémence, ardeur, ferveur
    en (1) fever; temperature (2) anger, rage
    port (1) febre (2) cólera, fúria
    grez πυρετός

    Sukar apur batekin nabil azkeneko egun hauetan; mina dut, edo tristura, hobeto esanda. [Fantasiazko ipuinak, Guy de Maupassant / Josu Zabaleta (Ibaizabal, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     
  • Maite 8:40 am on 2012/12/27 Permalink | Reply
    Tags: S   

    sagailo 

    iz. Itsasoaren mugimendu bortitza, ekaitza izatera iritsi gabe olatu biziak eta tamaina ertainekoak (0,8-2,5 m) dituena. • sagailo handi. Sagailoa baino olatu handiagoak dituen itsasoaren egoera.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [itsaskia]
     itsaski 
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es marejada, oleaje fuerte
    fr forte houle
    en swell; heavy sea
    port marejada, marulho
    grez κύμα

    Hala ere, izotz zatiak dantza zoroan ezarriko ditu itsas sagailoak, behelainotan igarriko denez. [Lagun izoztua, Joseba Sarrionandia (Elkar, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    sagailo (FlickrCC, joserrai)

     
  • Maite 8:25 am on 2012/12/26 Permalink | Reply
    Tags: S   

    segail 

    izond. Haragiz meharra baina hezurdura handikoa den pertsonaz esaten da; lerdena, liraina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: izond.
    [lerdena]
     lerden, lirain, pertxenta, pinpirin, poxpolin, zardai, zegazta, sona Bizk., zarden Bizk., sotil g.e. 
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es alto, -a, espigado, -a, esbelto, -a; airoso, -a, garboso, -a
    fr mince, délicat, -e; svelte
    en slim, slender, svelte
    port esbelto(a), espigado(a)

    Gizon segaila zen, edonon nabarmentzeko modukoa, eta begiratu hutsarekin egin zezakeen jendeak bere arazoen zerrenda. [Romain zen bere izena, Joxean Agirre (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

    segail (FlickrCC, dno1967b)

     
  • Maite 8:12 am on 2012/11/23 Permalink | Reply
    Tags: S   

    sari 

    iz. 1. Meritu eskergarri baten, egindako zerbitzu baten edo irabazi den norgehiagoka baten ordainez eman edo hartzen dena. 2. Kirol-, literatur eta bestelako lehiaketa batzuei ematen zaien izendapena. Nobel saria. 3. (Ipar.) Salneurria, balioa. Irabazi dut behi baten saria. 4. PSIKOL. Laboratorioan egiten diren ikaskuntzari loturiko saioetan, animalia ataza jakin bat egitera bultzatzen duen edozeri ematen zaion izena. 5. iz. Indian, emakumezkoen pieza bakarreko jantzia. Kotoizkoa edo zetazkoa izan daiteke eta sarritan urrezko apaingarriak izaten ditu. Koloreak eta apaingarriak eskualde eta egoeraren arabera desberdinak izaten dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [ordaintzat hartzen den ondasuna]
     prima, sarigarri, errekonpentsa g.e., donari zah., donario zah., premio Heg. beh., golardo Ipar. zah. 
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) pago, importe, precio, recompensa (2) lehiaketan,… premio (3) (hed.) sanción, castigo, merecido (4) Ipar. precio, valor (5) paga, salario, sueldo (6) cuota; renta
    fr (1) récompense, prime, paye, prix (2) lehiaketan,… prix (3) Ipar. prix (4) Kir. bonification
    en (1) salneurria reward, payment, recompense (2) prize, award (3) price, value (4) pagamento, salário
    port (1) recompensa, gratificaçã (2) prêmio (3) preço, valor (4) pay, salary, wage

    Gaurko hitza egitasmoak diariovasco.com saria jaso du euskaraz egitea edo euskara ikastea ahalbidetzen duen webgune onena kategorian.

    Eusko Ikaskuntzako José María Arrazolaren eskuetatik diariovasco.com saria jasotzen

     
    • Luistxo Fernandez 12:27 pm on 2012/11/23 Permalink

      Zorionak Maite, sariagatik. Susto pixkatekin, ostera, 4. adiera irakurri ostean…

    • Maite 8:07 am on 2012/11/24 Permalink

      Mila esker, Luistxo! Ez pentsa, esanahi horiek guztiak ikusi ondoren -bereziki laugarrena-, ‘golardo’ ipintzekotan egon nintzen, baina… 🙂 🙂

  • Maite 8:13 am on 2012/11/14 Permalink | Reply
    Tags: S   

    soingaineko 

    iz. 1. Berokia. 2. Kapa; kapusaia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [gainjantzia]
     kapa, gainjantzi g.e., mantu Heg. g.e. 
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es capa; abrigo, gabán, sobretodo, guardapolvo
    fr cape, pardessus, manteau
    en cloak; coat, overcoat
    port capa, manto; casaco

    Orain dela urte aso, soingaineko gorri bat zuelako Txanogorritxo deitzen zuten neskatila bat bizi zen. (txibiritak.pbworks.com)

    Eztei-oturuntzako zazpi egunen barruan ematen badidazue erantzuna, hogeita hamar soingaineko eta hogeita hamar atorra emango dizkizuet nik. [Agindutako lurraren bila II, Jose Antonio Mujika (Erein, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    soinganeko (FlickrCC, Toddius Zho)

     
  • Maite 10:49 am on 2012/10/31 Permalink | Reply
    Tags: S   

    sainga 

    iz. Txakurrek eta kideko animaliek egiten duten hots labur eta ozena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa);  iz. ‘zaunka’ (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak:  iz.
    [zaunka]
     erausi, zaunka, hauma Ipar., ihausi Ipar., aunka Naf., txanpa Zub., adausi g.e.
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es ladrido
    fr aboiement
    en bark
    port latido, ladrido

    Zakur bat sainga hasi orduko, beste denak. [Zakurra, zeure laguna, Gotzon Garate (Elkar, 2002) ] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Arimarik ez, autoaren burrunba entzun zutelarik bizpahiru zakurren saingen hots ezberdinak eta ilargirik gabeko gau beltza. [Septentrio, Aurelia Arkotxa (Alberdania, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel