Gaurko hitza

Tagged: S Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:11 pm on 2019/03/31 Permalink | Reply
  Tags: S   

  setakeria 

  iz. Setatsuaren jarrera edo jokabide gaitzesgarria. Ez dadila mintza gure baitan setakeria. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  setakeria. Terquedad, obstinación. Ark zeukan setakeri nabarmen eta alkekitsua nolabait burutik atera erazotzeko. EG 1956 (5-6), 23. Eztedilla beraz mintza gure baitan setakeria. SMitx Unam XX. Izaki txatxarren setakeria ta zital-ikutua beti da doillorrago gizakumeetan. Erkiag BatB 202.

  Sinonimoak: iz.

      [egoskorkeria]: burugogorkeria, burukoikeria, egoskorkeria, itxikeria, seta, hisia Ipar. g.e. , par Ipar., tema Ipar., hisigo g.e., furfuria Ipar. , sepa Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. obstinación, terquedad, tozudez
  fr iz. entêtement, obstination
  en iz. obstinacy, stubbornness
  port iz. obstinação, tenacidade, teimosia,

  Ez dadila mintza gure baitan setakeria. (Hiztegi Batua)

  

  setakeria (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:57 pm on 2019/01/17 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sasiburduntzi 

  iz. Landa-bazkaria. 

  Orotariko Euskal Hiztegian

  “(V-ger-arrig, G-bet), comida que se guisa y se despacha en el campo” A.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es iz. comida campestre
  fr iz. country food, picnic
  en iz. pique-nique
  port iz. piquenique

  Estresari aurre egiteko, sasiburduntzi bat egitea erabaki zuen. #gaurkohitza

  

  sasiburduntzi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 10:31 pm on 2018/12/02 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sokorri 

  iz. Ipar. Laguntza. Sokorri bila joan. Sokorri eman. Bortaz borta sokorri galdez. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. (Ipar.) socorro, auxilio, ayuda (2) interj. (Ipar.) ¡socorro!, ¡auxilio!
  fr iz. (Ipar.) secours (2) interj. au secours!
  en (1) iz. help (formal) aid, assistance (2) interj. Help!
  port (1) iz. socorro (2) interj. socorro

  Sokorri! Lagundu, messedez! 

  

  sokorri (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 9:38 pm on 2018/09/15 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sudurtalo 

  izond. adkor izond. Sudur zapala duena. 

  Sinonimoak: izond. adkor.

  [sudurtalo] : sudurmotz, sudurzabal (Elhuyar Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es izond. chato, -a; de cara aplanada
  fr (de nariz aplastada) qui a le nez camus (nez petit et plat) , (nez gros et plat) qui a le nez épaté loc adj
  en (de nariz aplastada) snub-nosed adj, (US) pug-nosed adj
  port izond. chato, -a

  Oso jende kuxkuxeroa da, eta kristalen kontra pilatzen dira denak, eta horregatik izaten dira hain sudurtaloak. [Peter Pan, James Matthew Barrie (Julen Gabiria), Alberdania, 2004] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  

  sudurtalo (Argazkia: Marcin Moga, FlickrCC)

   
• 

  Maite 9:08 pm on 2018/08/20 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sabai 

  iz. 1 iz. Gela, eraikuntza edo barne batean, goialdearen barrualdea. Sabaiko argiontziak. Sabaitik zintzilik. 2 iz. Ukuiluaren gaineko lastategi edo belartegia. Ik. mandio. Sabaiko lasto gainean etzanda. Sabaian lo egiten. 3 iz. Ahosabaia. Arraina jaten ari zela, hezur bat kokatu zitzaion sabaian. sabai leiho, sabai-leiho Sabaian edo teilatuan irekitzen den leihoa. Ik. argi-zulo. sabai zulo, sabai-zulo Sabaiko tranpa. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

      [teilatupeko solairua]: goitiko, ganbara Heg., goianengo Bizk., goitegi Bizk. g.e.

      [ganbara]: ganbara, mandio, ganer Ipar., mandiota g.e.

      [ahosabaia]: ahosabai, aho-ganga Ipar., aho-zeru g.e., ganga Ipar. zah.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es 1 iz. techo, tejado, techado, techumbre; [autoarena, bagoiarena] techo, cielo 2 iz. [lastategia, belartegia] pajar, granero, henil; desván, ático 3 iz. [ahosabaia] paladar, cielo de la boca 4 iz. terreno de forraje 5 iz. [ontzi batena] bombeo, comba, convexidad, panza
  fr 1 iz. plafond, toit 2 iz. [lastategia, belartegia] grenier [à foin, à paille] ; pailler 3 iz. [ahosabaia] palais
  en 1 iz. [barrukoa] ceiling; roof (kanpokoa) 2 iz. [lastategia, belartegia] hayloft 3 iz. [ahosabaia] palate, roof
  port 1 iz. teto 2 iz. palheiro

  N. B.: Izan ere, batzuetan sabaia ez da kristalezkoa, baizik eta altzairuzkoa.
  Altzairuzko sabai hori euskalgintzan ere nabaritzen da, ezta, Miren?

  Altzairuzko sabaiari ostikoka, Maite Asensio Lozano  (Berria.eus, 2018ko abuztuan)

  

  sabai (argazkia: deverdaddigital.com)

   
• 

  Maite 11:54 pm on 2018/08/14 Permalink | Reply
  Tags: S   

  satai 

  iz. 1 iz. g.er. Kontrapisua. 2 iz. g.er. Makila, pertika. || 1 iz. g.er. (Animalien) itxura, gorpuzkera. Ik. jas 2. Satai onekoa da behor hori. (Hiztegi Batua)

  Sinonimoak: iz.

      [makila]: eskumakila, haga, makila, zaharo, zardai, zigor, paldo Ipar., bastoi beh., bara zah., uhe Ipar. g.e., zarta Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. [makila] palo, pértiga, palanca (2) iz. [kontrapisua] contrapeso (3) iz. [itxura] planta, estampa, porte, trapío
  fr (1) iz. [makila] perche, bâton, levier (2) iz. [kontrapisua] contrepoids
  en (1) iz. [makila] stick, pole (2) iz. [kontrapisua] counterweight
  port (1) iz. pau, vara, pértiga (2) iz. [kontrapisua] contrapeso

  Hain satai oneko gizona izateko, begiak oso txikiak ditu Dostoievskik, eta inork pentsa dezake adimen askorik gabeko pertsona dela. [Argizariaren egunak, Anjel Lertxundi (Alberdania, 1998)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  satai (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)

   
• 

  Maite 11:57 pm on 2018/07/17 Permalink | Reply
  Tags: S   

  sorgor 

  iz. 1 adj. Sor eta gor dagoena, inongo sentimen edo sentipenek eragiten ez diona. Zeren itsu sorgor bat bainaiz. 2 (Adizlagun gisa). Ernai ala sorgor gauden, askotan, ez dakigu. Adimen eta belarriak sorgor dituzula. Nik sorgor begiratu nion eta ez nion erantzun. (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  sorgor (T-L), sogor, xogor, soor (AN ap. A).

  1. Insensible. “Pesado, casi inerte” A. “Impassible”, “insensible” T-L. v. 1 sor. Zerren itsu sor-gor jakiñez bat naz. Añ EL1 125 (EL2 131 sor-gor). O, nire sor gor itsu esker bagea! O, ze nekaldi gogorren begira nagoan obetuten ezpanaz! Ib. 145. Sorgor eta soraio izatearen itxura-nai larriak […] eta abarrek egiaren antza ematen digute. Zait Plat 83.

  (Usado como predicativo). Sin sentido. Larogeta amasei [urte] eukazan batek belarriak eta ankaak soor eukazala. Ezale 1897, 206b. Iduki nazazu / sor-gor, zure miñez… Ldi UO 19. Sorgor zegoen ezindua. Soiñez behintzat, ezen gogoa iñoiz baino bizkorrago zeukan. Mde Pr 149. Gorputz guztitik dei egiten zion barruko etsipenak… Ailitz betiko sorgor egon! Mde HaurB 82. Il da bertsolaria, / len kantu ta jolas, / oe gañean datza / sor-gor, ille narras. NEtx LBB 375. v. tbn. Larrak EG 1958, 319. Distraído. Orra, zer dan, zentzu batzuekin sogor egon arren, batekin ernai egotea. Or QA 138. Askotan ez dakigu noiz gauden ernai, noiz sogor. Ib. 135 (Jaink 79 ernai ala xogor). Nik sorgor (estoico, impasible) begiratu nion eta ez nion erantzun. Etxde Itxas 195.

  2. (L), sogor (L, B), soor (AN, B). Ref.: A (soor, sogor); Lh (sogor, sorgor); Izeta BHizt2 (sogor). Sordo. v. gor, sor. Egon dire soor Yangoikoaren bozera (B, s. XVIII). BOEans 793. Zurekiko ez, itsu, gor, adimen eta belarriak sorgor dituzun zurekiko, ez. Zait Sof 67. Oro sogor, baiñan erne dut belarri. “Todo está sordo”. Or Poem 531. Ez nuan arkitzen zer egin il sogorrekin. “Surdis”. Or Aitork 220. Bizitza honetan haunitz lezio hartu dut itsu eta sogor izaten irakatsi didana. Arti Tobera 274. Baina nekez egin nuen nere bidea, mukulu sorgorretik, erantzun gabeko enborretik, eraren moldaketara. “Masa sorda”. MEIG IX 137 (en colab. con NEtx). (Dolor) sordo. Min sogor batek arturik gauzkanean, ezertako ez dagola iduri zaio gure buruari. Or QA 143 (152 tbn. min sogor).

  3. “Sorgor (L), anesthésie” Lh.

  Sinonimoak: izond.

      [soraio]: sor, soraio Ipar./Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) izond. impasible, insensible; aletargado, -a, adormecido, -a; sordo, -a (2) adb. impasible, inmóvil; sordo, -a; adormecido, -a
  fr (1) izond. impassible, insensible ; engourdi, -e, endormi, -e ; sourd, -e (2) adb. impassible, immobile ; endormi, -e, assoupi, -e ; sourd, -e
  en (1) izond. insensitive, numb (2) izond. impassive; immobile; sleepy
  port (1) impassível; apático(a), indiferente

  Erabat sorgor bihurtu zen, traste edo altzari baten pare. [Eszterren ondarea, Sandor Marai / Ander Irizar (Igela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  sorgor (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)