txikana

iz.  Tranpa.

Orotariko Euskal Hiztegian

txikana. v xikana.

xikana (L, B, BN, S; VocBN), txikana (AN-gip, B, S), xikan (B), xikania (Urt III 112), zikana (L, BN, S). Ref.: A (txikana, xikana); Lrq (txikana); Lh (xikana, zikana); Satr VocP; Gte Erd 271; Izeta BHizt2 (xikan). Trampa, jugarreta, engaño. “Trampa, amaño. Txikana aundia dik, tiene mucha trampa” A. “Xikana gogoan dagonarekin eztaiteke fiatu, no se puede fiar de quién esté pensando en hacer trampas” Ib. “Chicane, mauvais coup, tour” Lh. “Txikana gogoan dago beti (B)” Gte Erd 271 (junto a txantxetan ari, zirikaka ari, etc., de otras zonas). “Etzazule xikanik in. Xikana in daku” Izeta BHizt2. Zere lagun projimoa botatu duzu galtzera eta arrasatu duzu tranpa eta txikana gaistoz (B, s. XVIII). BOEans 836. Diputazionia / pasatu zen lehenik, / nahi zuten xikana / guzia eginik; / ez ahal da nehore / Europan gizonik, / oriek bezain aisa / aberastu denik. Bordel 184. Labanek enganio eta xikana ainhitz egiten zion bere irabaziaren gainean. Etcheberry 32. Diote berthutea, / fedea, odola, / oraiko jendeari / guttitu zaizkola. / Hobe omen da orai / xikana, eskola, / bakotxa bere eta / bertzez ez axola. Zby RIEV 1909, 107. Salduko diok solas gutiena erraiten duenari, hots, ez sal dena xikana diren hekieri! Barb Leg 145. Bainan nola berex azeria eta zikana? Leon GH 1953, 177. Guk iges egin ginuenean, bera barnean gelditu zen oraindik eta orduan eginen zuen xikana ori. Izeta DirG 80.

Sinonimoak: iz.

[tranpa]: iruzur, marro, zimarku, tranpa; amarru, azpikeria

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. (GN) treta, ardid, artimaña, trampa, astucia
fr iz. ruse, (soutenu) fourberie, astuce
en iz. trick, ruse
port iz. treta, ardil

Txikana eginez irabazi zuen.

txikana (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)