unadura

iz. Ipar. Nekea, akitzea. Ik. akidura. Egiptorainoko bide luzeak emanen dien unadura. Bideko unadurak oro ahantziak ziren orain. Jainkoaren zerbitzuan unadurarik baizen sentitzen ez duzunean. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

unadura (-nh- L, BN ap. A; -nh- SP, Urt I 305, Dv, H), onadura (-nh- Ht VocGr, Arch VocGr).

Cansancio, fatiga; tedio, hastío. “Lassitude” SP. “Ennui” Ht VocGr. “Ennui, fatigue” Dv. “Fatigue, lassitude, proprement sentiment de fatigue, de lassitude” H. “Tedio, hastío” A. Tr. Documentado en autores septentrionales no suletinos. La forma onhadura se encuentra en JesBihD y en un ej. de Herria.

Unhadura, tristezia eta nekhadura molde guziez zapatua. SP Phil 196 (He 198 lazeria). Arima hek ongia egiten dute hain espirituzko unhadura handirekin, non edertasun guzia edekiten baiterauezate bere exerzizio onei. Ib. 29 (He 28 desgosturekiñ eta ispirituko uzkurtasunekiñ). Unhaduraz printaderetan. Mong 587 (595 unhadurik primaderetan). Gorputz herbal hau dakarkegiño, eziñ gaitezke […] bizi dolorarik edo unhadurarik gabe. Ch I 22, 5. Konsolazione eztiak gure onhaduren arinzeko. JesBihD 6. Desgustuaren edo unhaduraren lehenbiziko tentamenduari amor ematen diot. Mih 114. Unhadura ta gauza guziezko desgustu bat jabetzen da arima hazkar hartaz. Dh 480. Bidea nola zen luze, horlatan unhagarri; / unhadura ebitatzeko […]. Gy 146. Eta, gehiago dena, unhadurak, bethi aintzina yuanez, emaiten ditu ezin urrunago yuanezko estatuan [bideranteak]. He Gudu (1827), 194. Egun guzietako ogiaren irabazteko jasan behar diren unhadurak. Lap 49 (V 27). Esiptorainoko bide luzeak emanen dioten unhadura. Jnn SBi 18. Heien semeak hartu behar zituen unhadura eta lanengatik. Ib. 165. Zer pil pil goxoa bihotzean! Bideko unhadura eta gal-menak, oro ahantziak ziren orai han. Barb Sup 165. Beren onhadurak ahantzi dituzte lanak despeitu bezain laster krepa goxo eta champaña on bati esker. Herr 28-8-1958, 2. v. tbn. Zerb Azk 45. Unhadura: Hb Egia 102.

“Besoan unhadura bat badut, j’ai au bras une sorte de lassitude” H.

Sinonimoak: iz. Ipar.

    [nekea]: ahitze, neke, akidura Ipar., iraungidura Ipar., abaildura g.e., anu g.e., neketasun g.e., hagoadura Ipar. g.e., nekadura Ipar. g.e., ahidura Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. (Ipar.) cansancio, fatiga (2) iz. (Ipar.) fastidio, tedio, hastío
fr (1) iz. (Ipar.) fatigue, épuisement, exténuation (2) iz. (Ipar.) ennui, découragement
en (1) iz. [nekea] tiredness, fatigue, exhaustion (2) iz. [gogaitasuna] boredom
port (1) iz. cansaço, fadiga (2) chatice, tédio, fastio

Hala ere, berehala lokartu nintzen, azken asteko unadura guztia batera etorrita. [Mailuaren odola, Aingeru Epaltza (Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

unadura (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)