urgoitu

urgoitu, urgoi/urgoitu, urgoitzen || da/du ad. g.er. Harrotu. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

urgoitu.

1. (SP, Lar Sup, H, A). Cansarse. “Llenarse de fatiga, cansancio” Lar Sup. La fuente declarada de Pouvreau, Harriet y Azkue, y probable de Larramendi, es Axular. Galdez zaudete zer izanen den zuetzaz: noiz iltkiko zareten hortik. Igurikazue oraiño aphur bat, goiz urgoitu zarete. Ax 606 (V 389).

2. “Prospérer physiquement, en parlant des personnes, des animaux ou des plantes” Dv.

3. Enorgullecerse. Mende ontako aberatsei esaiezu ez dutela urgoitu bear, ez eta aberastasunetik entzindu ere. Ol 1 Tim 6, 17 (IBe ez daitezela handizkiak izan). Ikusten bainitun beren gaiztakeriaz urgoitzen: lotsagarriago ta areago. Or Aitork 42.

Sinonimoak: ad. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

[nekatu]: Ipar.abaildu, adikatu, ahitu, akitu, leher egin, lehertu, nekatu, hagoatu Ipar., unatu Ipar., sats egin Bizk., iraungi jas., anu egin g.e., kantsatu Bizk. g.e., augatu Ipar. zah.    

[burgoitu]: hanpatu, hantu, harropuztu, harrotu, lainezatu, oilartu, prezatu Ipar., putzak hartu Bizk., laineza hartu Gip., burgoitu g.e., handipuztu g.e., handitu g.e., ilarraindu g.e., fiertu Ipar. g.e., haidortu Ipar. g.e., morgatu Ipar. g.e., urguilutu Ipar. zah.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) da/du ad. cansar(se), fatigar(se) (2) da/du ad. engreír(se), envanecer(se)
fr (1) da/du ad. fatiguer, épuiser; se fatiguer, s’épuiser (2) da/du ad. s’enorgueillir, (familier) prendre la grosse tête
en (1) da/du ad. tire; exhaust; get tired, get worn out, wear yourself out (2) da/du ad. make vain, make conceited; become conceited, become high and mighty
port (1) da/du ad. cansar-se, esgotar-se, fatigar-se (2) da/du ad. embonecar-se, envaidecer-se, inchar-se

Testuinguruan

Zure jakinduriak urgoitu eta puztu zaitu. #gaurkohitza