usmo

1 iz. g.er. Usna, usaimena. 2 iz. g.er. Susmoa. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

usmo.

1. (L, B), usno, uzmo (Sal). Ref.: A (usmo, uzmo); Lh; Izeta BHizt2. Olfato. “Gure beorrak usmo ona du” Izeta BHizt2. v. usna. . Usmo oneko eize-zakurrekin zebiltzen aren billa. Or SCruz 48. Usnotzat Yauberen beldurra duke, ta ez du azalekorik barne-egitzat etsiko. Ol Is 11, 3.

2. Indicio; sospecha. Santa Kruzen atzetik bazebillen Arana Komandantea Oiartzunen […] ta atzera Pikoagatik, Fabollagatik Ernanira itzuli zan, ezeren usmorik artu gabe. Or SCruz 52. Prantzian ere agindua zuten, aren usmorik balinba zuten, atxitzeko ta ekartzeko. Ib. 120. Legearen aurka ari diralako usmoa sortu erazten duten agindu-ausleak. “Sospechosos de actividades ilegales” . EAEg 6-11-1936, 231. Onek, mutil zintzoaren usmoa artu deutsa itxas-gizonari. Erkiag BatB 179.

USMOA GALDU. Perder el rastro.
Pentsamentua, irudimen zoroak eraginda, erbi-txakur antzera usmoa galdurik balebilkio, asierako liburua eskuratu, zerbait irakurri ta Jainkoaz autu go- zoan sartuko da ostera be. Onaind STeresa 54.

USMOAN. Buscando; escudriñando. Bide zuzena galduta askotan ibilli ziñan / zorionaren usmoan. Jaukol Biozk 75. Geroztik leioan / nago Zure usmoan / an datorzenetan / Zure iduria noiz ikusiko detan. Ib. 66. Baña, eziñaren usmoan yardutea, ezpaita egoki. Zait Sof 164.

Sinonimoak: iz. g.e.

[susmoa]: errezelo, irudipen, iruditu, susmo, peko Bizk., goganbehar jas. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) iz. olfato (2) iz. sospecha, recelo
fr (1) iz. odorat, flair (2) iz. suspicion, soupçon, méfiance
en (1) iz. smell, sense of smell (2) iz. suspicion, mistrust, distrust
port (1) iz. olfato (2) iz. suspeita, desconfiança, receio

Testuinguruan

Usmo oneko ehiza-txakurrekin zebiltzan haren bila. (Or SCruz 48. , Orotariko Euskal Hiztegia)