zalgurdi

iz.  Pertsonak garraiatzeko ibilgailu gurpilduna, zaldi batek edo gehiagok tiratua. Ik. kotxe. Azkoititik Elgoibarrera zalgurdiz joan zen. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

zalgurdi, zalburdi (Bera), zalkurdi (A DBols), zalpurdi (V-gip ap. Elexp Berg), zaldiburdi, zaldigurdi.

Coche de caballos; carro de caballos. “Zalkurdi, coche (neol.)” A DBols. Zalburdiak ere geldi-arazten omen zituan. Alz STFer 127n. Zalpurdi-leiotik begira. Ag Kr 204. Zalpurdi (coche) bat gelditu zan etxeko atarian. Urruz Zer 45. Ta eguno natxebillek / zaldi-gurdi ederran. Bera EEs 1915, 268 (267 zalburdi). Zalburdia artzen badu. Zink Crit 62. Joxe-Mariren zalburdia eramateko. Garit Usand 46. Azkoititik Elgoibarrera zalgurdiz (kotxe) joan al ziñan iñoiz, adiskide? NEtx EEs 1927, 7. Zaldigurdian zeuden andereak. AIr RIEV 1928, 607 (Ldi RIEV 1929, 211 zalgurdi; Or ib. 9 kotxe). Zalburdi baten jeurt egin neban, / lagun guztijak laga-ta. Enb 199. Jente arek ordura arte ezeban iñoz ikusi zaldi-burdijak eta idi-burdijak baño. Kk Ab II 122. Zalpurdiz bialdu eban etxera. Otx 170. Zalpurdi arin bat irten zan Dorronsoroko ataditik. TAg Uzt 148. Bere zalgurdi ta abereak zaintzen. JAIraz Joañixio 37. Zalpurdi batean zioan gizon bat. Zait Sof 79. Urre-jantzi ta zaldi-gurdiak utzita. SMitx Aranz 76. Zalgurdiarentzako bide kaxkarra baitzan etxerañokoa. Etxde JJ 277. Goizeko bederatzietako calèche edo zaldi-gurdia bear nuala. Anab Aprika 27. Sartu ziran zalgurdian. Ib. 27. Goiz-erdian errira zan, […] bidai-beribilla […], zaldi-burdien lenengo jarraitzaille ta ordeazkoa. Erkiag BatB 28. Zalpurdi bi agiri dira; ijito-semeen etxe ibiltariak. Ib. 117.

zaldiburdi (V-gip ap. Elexp Berg). Tipo de carro usado para acarrear troncos, tirado por bueyes.

Sinonimoak: iz.

    [kotxea]: diligentzia, gurdi, karroza, kotxe Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es iz. coche (de caballos)
fr iz. voiture, diligence
en iz. coach, carriage
port carruagem, carroça

Zalgurdi batera salto batean sartu nintzen. [Hiltzaile baten aitormena, Joseph Roth / Matías Múgica (Igela, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

zalgurdi (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)