Tag Archives | arazoak

Orain egiten ez badugu, bihar berandu izan daiteke…

By on 2008(e)ko abenduak 22 in orokorra

suizidioa 12008ko azaroaren 21a, 19 urteko gazte batek bere buruaz beste egin du pilulen edonolako kontsumoa dela eta. Horrez gain, bere buruarekiko gorrotoa adierazten zuen ohar bat utzi du… Harrigarria albistea, ezta? Bada, Floridako gazte honek bizitza nola kentzen zuen Justin.TV web orriko ikusleei erakutsi zien etxeko web kamera erabiliz. Abraham K. Biggs-ek, lehen esan bezala, pilulak gehiegizko kopuruan kontsumitu zituen eta etxean zeukan kamerari bizkar emanez ikusleei bere suizidioa transmititu zien. Gauzak horrela, Fox News-ek dioenez, foroko hainbat pertsonak Biggs iraindu zuten muntaia bat zelakoan. Beste batzuk, aldiz, poliziarekin kontaktuan jarri ziren, eta hauek Abraham bizi zen tokira gerturatu ziren. Han bizitzarik gabeko gorpua ohean etzanda aurkitu ostean, kamera itzaliko zuten.

Hori gutxi balitz, egun batzuk besterik ez dira pasa Craig Ewerten heriotzaz geroztik. Erresuma Batuko gizon honek, gaixotasun larri batek jota, gorputz osoa paralizaturik zeukan. Berak zioen bezala, bere bizitza tortura bat zen eta amaiera eman nahi zion ahal bezain laster. Bere buruaz beste egiteko gauza ez zenez, Suitzako erietxe batekin kontaktuan jarri zen eutanasia burutu ahal izateko. Nahiz eta eutanasia kasu baten aurrean gaudela iruditu, askok suizidioa zela baieztatu zuten, bere ahotik hori atera baitzen.

Aurreko hariari jarraiki, gogoratzen al duzue Ruslana Korshunova modeloa? 20 urteko gazte honek, Elle eta Vogue aldizkarietako azaleko argazkietan azaldutakoak, bere burua Estatu Batuetako Water Street apartamenduko bederatzigarren pisu batetik bota omen zuen. Hala eta guztiz ere, polizia oraindik ere azterketa burutzen ari da; izan ere, inork ere ez daki apartamenduan berarekin norbait zegoen, eta suizidio bat izan ordez, hilketa batez ari garen.

2008. urte honetako suizidio entzutetsuenak aipatuta, portaera suizidak baloratzea ez dela batere erraza esan dezakegu; dena den, jakina da lotura estua duen hainbat faktore badagoela. Arrisku hauei tripak hustu ondoren, ondorio batera irits gaitezke: pertsona suizida batek bere kezken jatorria ezagutu eta konponarazteko saiakera eginez gero, suizidioa saihesteko eskailera bat gehiago igoko luke.

Aipatu dugun legez, hainbat faktore dago pertsona suizidiora bultzatzen dutenak. Faktore hauetako bat depresioa dugu, pertsona askok eta askok bere bizitzako uneren batean eta gradu ezberdinetan jasaten duten gaixotasuna. Depresio arin batetik bizitzari mehatxu egiten dion arazo batera arte salto handia dago. Dena den, kontuan izan behar dugu senda daitekeen faktore batez hitz egiten ari garela. Gaixotasun hau pairatzen duten pertsonei bizitza erabat aldatzen zaie. Hauek eguneko zati handi batean triste daude, nekea dute eta, horrez gain, beste garai batean disfrutatzen zituzten gauzei garrantzia kentzeko ohitura dute. Adibide bati beha, badakigu depresioak edonoren pentsamendu, sentimendu, osasun fisiko eta portaerari eragiten dietela; hala ere, horrek ez du esan nahi errua depresioa jasaten ari den horrena denik, kontuan izan behar baitugu gaixotasun mental baten aurrean gaudela. Ikerketek diotenez, gainera, emakumezkoetan gizonezkoen bikoitza ematen omen da. Pertsona hauen autoestimua baxua da eta askok bizitzari garrantzia kentzen diote, baita beraien existentziari ere. Egoera hau tratatu ezean, suizidio-arriskua handia izan daiteke.

Eskizofreniaezin dugu aipatu gabe utzi, gizartean puri-purian dagoen gaia baita. Horrela, zenbait aspektu gainbegiratzean argitara eman diren ideien analisi bat egiteari komenigarri deritzot. Hasteko, jakina da buruko gaixotasuna duen pertsona batek, beste pertsonekin komunikatzeko orduan, zailtasunak dituela eta bere pentsamenduak nahasiak direla. Pertsona hauek errealitateaz at joateko ohitura dute, eta, sarri askotan, ahots bereziak entzun eta gauza arraroak ikusi ohi dituzte, nahiz eta bertan ez egon. Denbora luzez errealitatez at bizi den pertsona eskizofreniko bat nazkatu egiten da, eta suizidioaren ideia burutik pasatzea ohikoa izaten da.

Ruslana KorshunovaGaur egun, alkoholismoa eta drogomenpekotasuna suizidioaren kausa nagusi bilakatu dira. Biak gaixotasun kronikoak dira eta eragin zuzena dute osasunean, norberaren psikologian eta familiarekiko harremanetan, besteak beste. Mendekotasunean erori garela ohartu eta arazoari konponbiderik eman ezean, depresioan erortzeko arriskua dago. Hori dela eta, sintomei erreparatzea ezinbestekoa da: energia falta, antsietatea eta kontzentrazio eza, besteak beste.Gorputzak ere ematen digu arazo hauen berri: gibeleko gaitzak, botaka maiztasunez egiteko gogoa… Horregatik, konponbidea hasieratik bilatzen saiatu behar du egoera honetan dagoen pertsona orok, arazoa beste muturreraino joaterik nahiz ez badu, behintzat. Horregatik, ikastoletan hainbat programa egoten dira gaztetxoei alkoholak eta drogak dakartzaten ondorioez oharrarazteko. Hezkuntza eta familiaren laguntza elkartuz gero, arazoa saihestea lor daiteke.

Faktore bakar batzuetan baino ez dugu sakondu; halere, aipatu ez ditugun familia-arazoak, gurasoengandik jasotako tratu txarrak, bakardadea eta ikasketa arazoek ere eragin handia izan dezakete pertsona batek bere buruaz beste egiteko duen gogoan. Egoera honetara iritsita, suizidioari STOP esan beharko genioke; horretarako, baina, arrisku-faktore hauen guztien ikerketa behar-beharrezkoa da. Amaitzear dagoen urte honetan, jende askok suizidioa aurrera eramatea pentsatu du, eta beste horrenbestek bere buruaz beste egin du. Hauetako askok medikuarenera joateko arazorik ez zuten,baina ez ziren joan. Medikuak suizidio-arriskua baloratu ezean, jai dugu.

Amaitzeko, datorren 2009. urtean suizidio kasuei amaiera eman nahi badiegu, profesionalei arreta jartzea eskatu beharko genieke eta faktore ezberdinen aurrean dagoen pazienteari beharrezko asistentzia eskaini. Horregatik, artikulu hau arazo ezberdinen mendean dauden guztiei zuzenduta doa: ez zaitezte zuen arazoetan ito eta eskatu laguntza. Pentsa ezazue gaur irtenbidea topa dezakezuela; bihar, agian, berandu izango da.

Jarraian, suizidioa saihestearen aldeko informazioa ematen duen bideoa:

Comments { 0 }

Kontsugabonak

By on 2008(e)ko abenduak 19 in orokorra

kontsumismoaGabonak urte baten bukaeran eta hurrengoaren hasieran munduko herrialde askotan ospatzen diren egunak dira. Mundu osoan zehar hedaturiko ospakizun honen oinarrian erlijioa dago, Jesukristoren jaiotza hain zuzen ere.; izan ere, munduko herrialde askok erlijio katolikoari jarraitzen diote, baina bakoitzak bere kultura eta ohiturak errespetatuz.

Beraz, jatorriari erreparatuz gero, egun hauek familian, zoriontasunez eta bakean pasatzeko egunak dira: familiarteko bazkari eta afariak, Olentzero, hamabi mahatsak jatea urte amaieran… Gure pentsatzeko modua, dena den, aldatuz joan da,  eta jada ez ditugu Gabonak duela berrogeita hamar urte bezala ikusten. Gaur egun, ez dugu gure erlijioa lehen bezala jarraitzen; gehienak ez gara igandeetan mezetara joaten, esaterako. Gainera, gero eta jende gutxiagok ospatzen ditu ezkontzak edo bataioak erlijio aldetik. Orduan, pentsa dezakegu, nahiz eta hainbat ohitura oraindik mantendu, gaur egungo Gabonak ez direla duten izaera erlijiosoagatik ospatzen, ez baitugu izaera hori kontuan izaten ospakizun honen ohiturak jarraitzeko orduan.

Horrela izanda, neure buruari galdetzen diot: non gelditu dira Gabonak ospatzeko lehen geneuzkan ilusio eta ohiturak? Zertan gelditu dira gaur egungo Gabonak? Gauza argia da: gaur egun ospatzen dugunak ez du zerikusirik gurasoek edo aitona-amonek ospatzen zutenekin. Orain, hainbat ohitura mantentzen dugun arren, “Gabonak” hitza entzuten dugunean, berehala datorkigu burura “festa” hitza, eta ez dugu beste ezer buruan; izan ere, oraintxe bertan, egun hauek iristen ari direla eta, bakarrik ditugu gogoan eskolan edo lanean eman behar dizkiguten oporrak, edota lagunekin Urteberrian egin behar dugun parranda.

OlentzeroEsan dezakegu, belaunaldiz belaunaldi jasotako ohitura eta familiarteko gizarteari uko egiten ari gatzaizkiela, gizarte kontsumista bihurtzeko. Gero eta gutxiago axola zaizkigu familian egindako bazkari edo afariak, eta gehiago horren ondoren datozkigun lagunarteko parrandak edo jasoko ditugun opariak. Halaber, egun hauek diru gehien gastatzen dugun urteko egunak direla esan dezakegu. Ikusi besterik ez dago familia elkartzen gareneko bazkari edo afari horietan xahutzen dugun dirutza. Komertzioak, gainera, horretaz aprobetxatzen dira beraien prezioak igotzeko. Olentzeroren opariei dagokienez, gauza berbera gertatzen da: askotan, opariak erostean, diru pila gastatzen dugu txorakerietan, beste pertsonak nahi duena kontuan izan gabe. Hau da, gizarte kontsumista batean bizi gara, eta egun hauetan are kontsumistagoak bihurtzen garela esan beharra dago.

Zer egin dezakegu honen aurrean? Nire ustez, ezer gutxi egin daiteke. Azken finean, haurrak gineneko Gabonetako ilusio horiek guztiak berreskuratzea zaila dela kontutan izanik, agian, egin beharrekoa zera izango litzateke: familiarekin eta lagunekin egondako momentuak gehiago baloratu eta horretaz gozatu, hori baita egun hauetako gauzarik garrantzitsuena.

Comments { 0 }

Amaiera tragikoa gauean

By on 2008(e)ko abenduak 17 in orokorra

Balcón de RosalesDagoeneko abenduan gaude, eta egun pil-pilean dagoen gai batekin natorkizue. Denok ezaguna izango dugun gaia da: dantzalekuetan emandako istiluen gorabeherak. Diskoteketan edota tabernetan emandako istiluen kasuak ez dira berriak; izan ere, hauek aspalditik gertatu izan diren jazoerak dira, baina tamalez denbora igaro ahala, gogortzen joan dira, hauetako asko sarraski hutsak bihurtuz. Sarraski hauek gehienetan gazteen artean sortzen dira, agian, pixka bat pasata daudelako edariarekin edo beste era bateko substantziengatik, eta okerrena da borroka hauen sorrera edozein huskeriagatik izaten dela, gehienetan bultzakada batengatik, edota beste edozein ziztrinkeriagatik…

Gai honek sekulako eztabaida sortu du jendearen artean, eta harekin batera beste gai batzuk ere ilunpetik atera dira, hala nola tabernetan gazteei alkohola ematearen eztabaida, drogak… laburbilduz: gaueko gehiegikeriak. Honek guztiak sortu duen eztabaida sozialak sekulako oihartzuna izan du. Ez dugu ahaztu behar, esaterako, honetan guztian telebistak jokatzen duen papera, oso komunikabide nahasgarria izateaz gain, kasu askotan espekulazio ugari sorrarazten baitu.

Beraz, nork esan dezakegu duela errua horrelako kasuetan? Gazteek, atezainek, gurasoek, lokal horren zuzendariak…? Nire ustez, erru handiena dutenak diskoteketako zuzendariak dira kasu gehienetan, hauek izaten baitira adinez txikiak direnei sartzeko baimena eman eta, gainera, alkohola saltzen dietenak. Baina galdera zera da: zergatik ez du inork ezer egiten hau aldatzeko? Jakina da taberna edo dantzaleku hauetan astero ematen direla istiluak, baina horietako asko liskar “xumeetan” geratzen direnez, inork ez du ezer esaten edo egiten. Ez hori bakarrik, beste diskoteka askok salaketa ugari jaso dituzte, baina ez dute azaltzen inongo asmorik gune hori ixteko edota segurtasun neurriak hartzeko. Gurasoek ere, honen berri dutenean, zerbait egin beharko luketela iruditzen zait; halere, kasu askotan hau ez da gertatzen, gurasoak ez dakitelako zertan ibiltzen diren euren seme-alabak asteburuetan.

atezainaHonekin zuzenki loturik dagoen kasua da orain dela aste batzuk Madrileko dantzaleku batean gertatutakoa. Bertan, 18 urte besterik ez zituen gazte bat hil zen dantzaleku horretako atezainarekin izandako borroka baten ondorioz. Gazte honen izena Alvaro Ussia zen eta egun horretan, edozein asteburutan bezala, bere lagunekin gaua igarotzeko eta ongi pasatzeko asmoz atera zen. Hauen topagunea Balcon de Rosales izeneko diskoteka zen. Istilua nola hasi zen oso ziur ez badago ere, hainbat egunkarik dio honen lagun batek neska batekin estropuz egitean gertatu zela. Neska hau diskoteka horretako atezain baten neska-lagun ohia dela dirudi eta hori izan omen zen iskanbila leherrarazi zuena. Neska hau atezainaren bila joan ondoren, Alvaroren lagunarekin liskarra izan zuen. Zoritxarrez, Alvaro tartean sartu zen. Egunkari batean atezainak aditzera eman duenez, gazteak nahiko aztoratuta zeuden Dantzalekuaren kanpoaldean gertatu zen zorigaiztoko heriotza. Han gertatutakoaz bi hipotesi daudela esan dezakegu: bata, hiru atezainak gazteari emandako jipoiaren ondorioz hil zela; eta, bigarrena, hiru hauetako atezain bat halabeharrez honen gainean erori zela. Istripua edo hilketa? Barrabaskeria hau egin zutenak dagoeneko kartzelan daude; dena dela, oraindik ere kasua ikertzen ari dira jazotakoa ez baitago batere argi.

Edonola ere, honetan guztian harrigarriena da Madrilgo udalak bazekiela dantzaleku honek hainbat salaketa zuela -bai beraien atezainen jarreragatik, eta baita beste hainbat irregulartasunengatik ere-, eta ez zuela ezer egin lokal hau ixteko. Baina ez da hau okerrena. Penagarriena iruditzen zaidana da horrelako gauza bat gertatu behar izan dela, hau da, gazte bat hil behar izan dela dantzaleku hau ixteko eta honi dagokion legea “gogortzeko”. Hori ezer gertatu baino lehenago egin behar zen, ez gertatu ondoren. Zoritxar honen ostean, gauza asko jakin dira diskoteka honi buruz. Esanguratsuena izan da honek jatetxe lizentzia baino ez duela, hau da, diskoteka izateko lizentziarik ez duela; eta ondorioz, ezta gazteei alkohola saltzeko, ezta bertara sartzen uzteko. Benetan lotsagarria. Orain gauzak aldatzen hasteak ez du aldatuko gazte askoren heriotza gertatu izana.

Aurreko guztia horrela izanik ere, honekin guztiarekin ados ez dauden atezainak ere badaude. Hauek esaten dute atezain guztiak ez direla horren oldarkorrak, gutxi batzuk baizik. Honekin ados nagoela esan beharra daukat. Atezain gehienak euren lana egitera mugatzen dira, hau da, jendea sartzen utzi edo ez utzi eta sortzen diren iskanbilak “konpontzera”, baina beraiek parte hartu gabe. Egia da, halaber, hauetako askok ez dutela lan horretarako prestakuntzarik jaso. Gertatu den guztiarekin atezainen lana lupaz ari da begiratzen; eta, horren ondorioz, orain dela egun gutxi batzuk oso arriskutsua zen Bulgariako atezain talde bat desegin dute, kideetako asko militarrak izandakoak.

Ez da hau, baina, kasu bakarra: estatuan horrelako ehunka kasu ematen dira asteburuetan zehar, nahiz eta ez duten lehen aipatutako amaiera zorionez. Jendea beldurtuta dago eta zaintza gehiago eskatzen du horrelako tokietan, gehienbat toki gatazkatsuetan. Beste gazte batzuen heriotzarik ez gertatzeko eta gazteok horrelako lokaletara segurtasun handiagoz joateko, nire ustez, diskoteka hauei dagozkien legeak gogortu edo moldatu egin beharko litzaizkieke.

Comments { 0 }
-->