Tag Archives | arazoak

Nor basatiago?

By on 2008(e)ko urriak 30 in orokorra

Nor basatiago?500 kilogramoko zezena, milaka pertsonez inguratua. Eskuan burdinazko lantza luze bat, erdiek hilketa helburu duen bidaia korrika egingo dute; besteek, aldiz, ongi prestatu eta apaindutako zaldietan. Guztiak suziriaren soinu zirraragarriaren esperoan. Batzuentzat festaren hasiera; zezenarentzat, ordea, bere azken bidaiarena. Hauxe da Valladolideko hego mendebaldean kokatua dagoen Tordesillaseko herrian, irailaren bigarren astean, urteak joan urteak etorri, Nuestra Señora Virgen de La Peña birjinaren omenean egiten den ikuskizuna: Toro de La Vega.

Goizeko hamaikak jo bezain laster ematen zaio hasiera festa lazgarri honi. Herritarrak herriko kale nagusian zehar jartzen dira, euren eskuetan burdinazko lantza bat dutela. Zezenak kale nagusia igarotzen du jendearen astrapala eta garrasien artean, non dagoen ezin jakinik. Ondoren, Duero ibaia zeharkatzen duen zubia pasatzen du, eta, azkenik, pinuz inguratutako basora ailegatzen da, horiek bere bizitzako azken minutuak izango direla jakin gabe. Suziriak zeruko bidea hartzen duen unetik aurrera, herritar guztiek beraien lantzaz zezena osorik zulatzea dute helburu bakarra, errekaz bestaldera iritsi artean. Une horretan, jomuga aldatu eta oraindik higuingarriagoa bilakatuko da: zezena ahal den azkarren akabatu. Animaliak bere bizia salbatzeko abagune bakarra izango du, udaletxearen eta errekaren arteko bidea zauririk gabe igarotzea…

Nola da posible gu denok bizi garen XXI. mende honetan, duela milaka urte ziren baino basatiago izatea? Eta hilketa bortitz hau “tradizio” hitzaren babesean aurrera ateratzea? Egoera petral eta penagarri baten aurrean aurkitzen garela diot. Nola liteke lau burugabeen apetarako animalia bat modu horretan torturatzea? Ez dut konprenitzen, benetan. Antza denez, erailearentzako sekulako ohorea da horrelako basakerian parte hartzea. Nire buruari egin dizkiodan galdera guztien artean, ondorengo hau gelditu zait biraka: nor basatiago?

Aipatu beharrean nago ekitaldi honen aurkako mugimenduek bizirik dirautela eta gero eta jende gehiagoren oniritzia dutela, zorionez. Hainbat manifestaldi antolatu izan da Valladolideko herri ezberdinetan, baita hiltzaileen kabi den Tordesillas herrian ere. Errealitatearen oihua munduko txoko guztietara ailegatzeko ordua iritsi delakoan nago, gizartearen aurrean ehunka urteetan ospatu den festa honen mamia zabaltzeko garaia. Hau hedatu ondoren, norberaren eskuetan egongo da gure bizitzako minutu gutxi batzuk gogoetarako erabili eta ondorioak ateratzea. Testuan igartzen den lez, nik nirea egin dut eta zuengan eragina izango duen esperantza dut: eman diezaiogun behin betiko hilobia “tradizio” higuingarri honi.

Comments { 17 }

Aerofobia, egun gaindi daitekeen gaixotasuna

By on 2008(e)ko urriak 14 in orokorra

AerofobiaGaur egun hegazkinak oso arruntak dira, erabilerari dagokionez; izan ere, bai lana bezalako beharrizanetarako, bai oporretara joateko, denok jotzen baitugu 1903an Wright anaiek sortu zuten garraio hau erabiltzera. Baina nahiz eta hegazkina garraiobiderik seguruena izan, azkenaldi honetan izan dira oihartzun handiko istripu larriak, Concorde-arena, esaterako. 2000. urtean, Frantzian, hegazkin erraldoi honek pistan zegoen txapa bat zapaldu zuen aireratzen ari zenean hegoaren depositua errez. Pilotuak hegazkinaren kontrola galdu zuen eta, ondorioz, Gonesse hotelaren kontra jo zuen 113 hildako suertatuz. Edo, gertuago denboran, aurten gertaturiko Spanair konpainiakoa, Madrilen, eta Aeroflot konpainiakoa, Rusian. 150 hildako inguru izan ziren lehenengoan eta 88 pertsona zendu ziren bigarrengoan.

Dena den, hauek guztiak ez dira datu soilak, kontuan izan behar baititugu hildako hauen senide zein bestelako edonori sortutako arazo psikologikoak. Pertsona batzuek, horrelakoak entzun ondoren, beldurra sentitzen dute hegazkin bat ikusi hutsarekin. Horrelako pertsonek aerofobia dute, hau da, hegazkin bidez bidaiatzearen beldur dira. Adituek eginiko ikerketa baten arabera, Espainiako biztanleriaren %17k pairatzen du gaixotasun hau. Ziur nago aerofobia duen norbaitek edozer emango lukeela autoan joaten deneko lasaitasunaz bidaiatzeko hegazkin batean.

Hori guztia dela eta, adituek paniko sentsazio hori kontrolatzeko gomendatzen dituzten sistemak erakutsi nahi dizkizuet. Lehenengoa, eta pauso guztietan garrantzitsuena, buruko kontrola da. Aerofobia duen pertsona baten arazorik larriena imajinazioa da; izan ere, behin norbaitek esan zuenez, “logika eta imajinazioa gatazkan daudenean, beti imajinazioak irabazten du”. Gauzarik okerrena gertatuko delakoan daude eta oso gaizki pasatzen dute, ez baitzaie erraza egiten “hegan egiten duen metalezko kaxa batean” sartzea. Horrelakoetan, arnasketa sakona burutzea eta lasaitzea aholkatzen da, nahiz eta zaila egin.

PanikoaHorretaz aparte, datu batzuk buruan garbi izatea ere oso onuragarria izan daiteke gaixotasun hau gainditzeko, besteak beste, pilotuak oso ondo prestatuta dauden profesionalak direla, hegazkina garraiobide guztien artean seguruena dela eta, kasurik okerrenean, hegazkinari zerbait gertatzen bazaio, segurtasun handiko baliabideak daudela.

Gainera, ahal izanez gero, konpainia izatea hegazkin bidezko bidaietan eta, hartara, beldurra partekatzea bezalako metodo erraza oso ona izan daiteke aerofobia duen gaixoarentzat; izan ere, elkarrizketa bat mantentzeak entretenitu eta lasaitu egin dezake pertsona hau. Dena den, beti egongo da erne eta urduri; ondorioz, aurreko bi metodoetara jo beharko du.

Azken aukera profesional baten aholkua eskatzea da. Horrelako arazoetan iaioa den adituarengana jo eta honek hemen adierazten den antzeko terapia bat antolatzen dio eriari. Bide hau aerofobia bizia dutenei baino ez zaie gomendatzen.

Aurreko guztia laburbilduz, zera esan daiteke: aerofobia gaur egun gaindi daitekeen gaixotasun psikologikoa da. Beraz, gogoratu: ekiozu arazo honi aurre egiteari!

Comments { 10 }

Amy Winehouse: fama izatearen kostua

By on 2008(e)ko urriak 11 in musika

Amy aktuazio batean edatenHainbat Grammy sari, MTVko hiru sari-proposamen, milioika fan… nahikoa al dira Amy Winehouse bezalako musika izar batentzat? Drogak, iskanbilak, argazki polemikoak, besteak beste, zer erlazio dute arrakasta, fama eta diruarekin?

Amy Jade Winehouse 25 urteko soul abeslari arrakastatsua da. 10 urte baino ez zituela, Sweet ‘n’ Sour rap banda sortu zuen, betidanik izan baitzuen musikarekin erlazioa, bere familiagatik batez ere. Gaztetatik bere managaitza erakutsi zuen eta horrek zenbait ondorio ekarri zizkion, Sylvia Young Theatre School antzerki eskolatik kanporatua izana, esate baterako. Mota guztietako musika entzunez iritsi zen nerabezarora eta, ordurako, Londreseko zenbait lekutan hainbat kontzertu xume emana zen.

Back To Black lanarekin hamar milioi kopia baino gehiago saldu ditu eta, hasieran azaldu bezala, hainbat sari eskuratu ditu eta beste zenbait irabazteko aukera ere izan du. Gainera, hainbat kritika positibo jaso du.

Nahiz eta palmares sinesgaitza izan, artista britainiarrak arazo ugari izan ditu eta izaten jarraitzen ditu. Droga, hortxe datza auzia. Drogak bere bizi arrakastatsua aldatu du, eztabaidaren gune bihurtuz bere zenbait ekintzaren erruz. Lehenengo aldiz, 2007ko urrian harrapatu zuten bere senarrarekin marihuana kontsumitzen Norvegiako hotel batean. Hurrengo urtean, 2008an alegia, Amy Winehouse crack erretzen agertzen zen ustezko bideo bat azaldu zen, drogarekin zuen arazoa denen aurrean erakutsiz.

Horrez gain, beste kontu edo gertaera xelebre batzuen zilborrean bistaratu da. Esate baterako, bere gizonarekin izan zituen -eta baita gaur egun ere dituen- zenbaitxo gertapen. Abeslari britainiarrak bi aldiz beste gizon batekin oheratu izana onartu zion, bere senarra espetxeraturik zegoela. Bestalde, bere fan batekin iskanbila izan zuen ukabilkada bat emanez, miresleak iletik tiratu nahi izan ziolako, edo hori izan zen behintzat Amy Winehousek azaldu zuena. Hainbeste arazoren aurrean, izarraren aita bere alabaren alboan egon da uneoro. Berak adierazi zuenez, Amyren osasun egoera oso larria da eta zigarro batek bere biziarekin akaba dezake.

AmyOrain, Amy bere hirugarren lanaren aurrean dago, Frank eta aipatutako Back To Blacken ondoren. Hala ere, arlo honetan ere arazo larriak ditu. Izar britainiarrak 6 hilabeteko epean 2 kanta baino ez ditu grabatu, eta The Sun aldizkariak argitaratu zuenaren arabera, ez dakite urte amaierarako bere lan berria merkatuan egongo den ala ez. Amyren adikzioek ez diote lanean aritzen uzten, ezta eguneroko bizia normaltasunez eramaten ere.

Hainbat eta hainbat dira gaur egungo musika eta zine izarrak, besteak beste, drogaren eta alkoholaren munduan murgildurik daudenak. Dirua lortzen dute, baita fama ere, jarraitzaleak dituzte txoko guztietan… Zergatik droga eta alkohola? Ez lirateke autoerrealizazioaren aldamenean egongo?

18 urterekin, 24rekin, 30ekin, agian, 40 urterekin lortzen dute arrakasta izar hauek. Diru sarrera handiagoak, txikiagoak, gero eta handiagoak, gero eta txikiagoak eta abar eskuratzen dituzte. Berdina gertatu ohi da miresleekin, gero eta gehiago, agian, gero eta gutxiago. Kontua da, askok mundu berean amaitzen dutela, eta mundu hori ez da zinema edo musikarena, drogena eta horrek duen mundu ilunean baizik. Zergatik ote?

Amy Winehousek orain dela gutxi bere 25. urtebetetzea ospatu du. Gaur egun, adin horretako gazte bat lanean aritzen da, lan bila, oraindik ikasten, edo agian, ezer egin gabe. Baina artista ingelesari ez zaio hori egokitu. Disko anitz saltzea, sari gehiago eta fan oraindik gehiago eskuratzea tokatu zaio, zorionez edo zorigaitzez. Gaztea, esperientzia gutxirekin, bizi ezberdin bati aurre egin beharrean topatu da, diru ugarirekin eta irtenbide ezarekin. Handi, edo, agian, handiegi etorri zaio ospe guztia souleko izarrari.

Jarraituko ote du musika ona egiten? Osasunak hobera edo txarrera joko du? Zergatik alkohola eta drogak? Zuei ematen dizuet hitza!

Comments { 12 }
-->