Tag Archives | osasuna

Paperik ez, osasunik ez

By on 2012(e)ko urriak 18 in arazoak, gizartea

FlickrCC, José Goulão

Azken urteotan 2008an hasi zen krisia dugu hizpide. Argi dago beharrezkoa dela sartuta gauden zurrunbilo honetatik irteteko gobernuak hainbat neurri hartzea osasungintzan, hezkuntzan, etab. Baina osasungintzan hartu diren hainbat neurrik ez ote dute gure osasuna arriskuan jarriko?

Espainiako gobernuak ezarri duen Errege Dekretu bidezko lege berriaren arabera, paperik ez duen etorkin orori osasun txartela kenduko zaio. Hala, osasunerako doako eskubidea galduko dute, eta ordainduz gero soilik izango dute aukera osasun zerbitzuak erabiltzeko.

Aipatutako lege hau oraingoz Espainiako erkidego gehienetan ezarri da, PPk agintzen duen erkidegoetan hain zuzen ere, eta horien artean Nafarroan. Gobernuaren arabera, murrizketa horien bidez, 500 milioi euro aurreztea lortuko da Espainian osasun alorrean. Bestalde, Inmigrazioaren Nafarroako Behatokiak aurreikusten du legeak Hego Euskal Herrian soilik 21.500 pertsonari eragingo diola. Hala, nolabaiteko debaldeko arreta jasotzekotan, larrialdietan baino ez dute izango aukera hainbat eta hainbat etorkinek. «Egia da azken boladan gero eta zailtasun gehiago jartzen ari zirela txartela lortzeko, baina eskubidea hor zegoen. Eskubide hori kendu dute orain», salatu du SOS Arrazakeriako Mikel Mazkiaranek.

Maiz entzuten dira azkenaldian medikuntza pribatizatzeari buruzko zurrumurruak, eta onartu berri den lege hau, ondoren etorriko den pribatizazio prozesu hori ahalbidetuko duen pauso bat baino ez delakoan nago.

Bestalde, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren 25. atalak dioenez, “pertsona orok du bizimodu egokia izateko eskubidea, bai berari eta bai bere familiari osasuna eta ongizatea bermatuko diena, eta batez ere janaria, jantziak, bizitokia, mediku sorospena eta gizarte-zerbitzuak”. Kontuan izan al dute hori lege berria ezartzean?

Sendagileen ikuspuntutik begiratuta ere, dilema moral bat sor daiteke. Izan ere, mediku egiten den pertsona orok zin egiten du laguntza behar duen edonori eskainiko dizkiola bere zerbitzuak sexu, adin eta arrazari erreparatu gabe. Hori ere kolokan jartzen du aipatutako arauak. Dena den, badira zenbait sendagile lege honen aurka egin dutenak eta etorkinei bere zerbitzuak eskaini dizkietenak.

Baina gertatu da Gipuzkoan bertan kontrako egoera bat ere, nahiz eta EAEn oraindik ez den lege hau aplikatu. Emakume marrokiar bat erditzera joan zen, eta ordaindu ezean ez ziotela lagunduko adierazi zioten ospitaleko langileek. Berak, ordea, ez zuen ordainketa papera sinatu nahi izan, hura osasun publikoko ospitale bat zela argudiatuz. Azkenik, erditzen lagundu zioten, baina hasierako jarrera ezkorra argi ageri da kasu honetan.

Beraz, krisiari aurre egiteko hainbat arlotan aldaketak egin beharko direla ikusten da, baina ez zait iruditzen horretarako lege atzerakoiak ezarri behar direnik, atzerritarrei osasungintzan aplikatu zaien hau bezala. Etorkin izan edo ez osasungintzak doakoa izaten jarraitu behar luke, oinarrizkoena gizarteko kide guztien segurtasuna bermatzea baita.

Comments { 3 }

Tabakoa, osasun edo ekonomia arazoa?

By on 2011(e)ko martxoak 1 in arazoak, gizartea

http://www.ahorrodiario.com/impuestos/hoy-sube-el-tabaco-hay-que-dejarlo-ya-mismo webgunetik hartuaGabonen atarian, gainean dugun urte berrirako prestakuntzetan pentsatzea izaten da ohikoena. Nork ez du inoiz proposamenez jositako zerrenda bat idatzi, urtea hastean betetzeko asmoarekin? Argaltzea, tabakoa uztea, gehiago bidaiatzea, zintzoagoa izatea… Gehienetan, ordea, ez dira aurrera eramaten, eta asmo hutsean geratzen dira. Dena dela, gobernuak herritarren jomugak kontuan izan eta lege eta erreforma berriak martxan jartzeko aprobetxatzen du sasoi hori. Aurtengoa ez da salbuespena izan eta gobernuak,  besteak beste, tabakoaren aurkako lege zorrotza ezarri du Espainian. Lege berri hau 2005ean ezarritako legean oinarritzen da baina hainbat aldaketa pairatu ditu. Denok dakigun bezala, 2011ko urtarrilaren 2tik aurrera debekatuta geratu zen espazio itxietan erretzea (kafetegi, jatetxe eta horrelakoetan).

Tabakoa XXI. mendeko droga legaletako bat dela esan daiteke, alkoholarekin batera. Sustantzia hau, beste drogen moduan, menpekotasunaren sorrarazlea da, batez ere, nikotina sustantziaz osaturik dagoelako; hala ere, gobernuak bere salmenta ahalbidetzen du. Modu berean, ez dago esan beharrik sustantzia hau guztiz kaltegarria dela kontsumitzaileentzat nahiz ingurukoentzat. Izan ere, zigarro bakoitzaren konposaketak sortzen dituen gaitzen ondorioz, pertsona bat hiltzen da munduan 8 segundoro. Horregatik, uste dut egokiena hau guztiz debekatzea izango litzatekeela. Lehen aipatu dudan bezala, duela hilabete batzuetatik  Espainian ezin da hainbat espazio publikotan erre; halere, horrenbeste muga ezarri ordez, zergatik ez dute hau guztiz debekatzen?

Gizarte kapitalista batean bizi garenez, garrantzitsuena dirua da, eta dirua izango da jatorri puntua edozertarako. Hori dela eta, gobernuek ez dute produktu hau merkatutik kanporatzen, honek izugarrizko diru sarrerak ekartzen dizkiolako; izan ere, tabakoari ezartzen zaizkion tasa guztiak gobernuaren fondoak betetzeko izan ohi dira. Ondorioz, estatuari herritarrek erretzen jarrai dezaten komeni zaio, nahiz eta hainbat lege ezarri dituzten hau “saihesteko”. Horregatik, lotsagarria iruditzen zait hainbatetan komunikabideetan tabakoaren aurkako kanpainak entzutea: oso kaltegarria da, minbizia sortzen du, menpekotasuna dakar… Funtsean, kanpaina hauek tabakismoaren aurka doaz, baina ez dute inoiz guztiz debekatuko honen atzetik interes ekonomikoak daudelako.

Hala eta guztiz ere, uler dezaket tabakoa guztiz debekatu ez izana, norberak bere erabakiak hartzen dituelako eta bere osasunarekin nahi duena egin dezakeelako, hain zuzen. Hori bai, ahal denean, behintzat, hirugarren bat kaltetu gabe. Baina egungo kasuan debekatu ez izanaren kausa ez da hori zehazki, lehen aipaturiko kausa ekonomikoak baitira honen erantzule.

Aurreko guztia laburbilduz, zera esan dezaket: egun horrenbeste aldiz aipatzen den tabakoaren arazoa ez da osasun arazo bat, arazo ekonomiko bat baizik. Nahiz eta tabakoa hain galgarria izan, gobernuek ez dute guztiz debekatzen, hau da, garrantzi gehiago ematen diote kapitalari euren herritarren osasunari baino.

Comments { 1 }

Norberaren interesen araberako neurriak

By on 2011(e)ko urtarrilak 29 in arazoak, gizartea

Askok jakingo duzuen bezala, 2006ko urtarrilaren 1ean tabakoaren aurkako legea indarrean jarri zen. Bertan azaltzen denaren arabera: “Taberna, jatetxe eta aisialdirako edozein establezimenduren jabeek, beraien lokaletan erre ahal daitekeen ala ez aukeratu behar dute. Erre ahal daitekeela aukeratuz gero, erretzaileentzat prestaturik dagoen zonalde bat eraiki beharko dute, baina zonalde honek ezin du establezimenduaren %30a baino gehiago hartu.”

Lege hau lau urtez indarrean egon ondoren, 2011ko urtarrilaren 2an, aurretik azalduriko lege horren erreforma aldarrikatuko da lege hori gogortzeko asmoarekin. Erreforma honen ondorioz, eremu publiko guztietan erretzea debekatu da; baita osasun-zentro, ikastetxe (unibertsitateetan ez) eta haurrentzako jolasleku orotan ere, nahiz eta hauek atari zabalean egon. Honen ondorioz, esan daiteke Espainia tabakoaren kontrako mugimendu honen aurrean jarriko dela orain arte gogorrena izan den Irlandaren aurretik, bertan behintzat kanpoan erretzerik badago eta.

Egia da, tabakoak sortzen dituen kalteak izugarriak dira. Dakigun bezala, tabakoak ez dio erretzaileari bakarrik eragiten, bere inguruan daudenei ere bai. Medikuek diote Espainian gutxi gorabehera urtero 3.000 erretzaile pasibo hiltzen direla. Beraz, bazen garaia egoera honi irtenbide bat emateko. Baina zein izan da konponbide hau erabakitzerakoan kontuan harturiko irizpide nagusia? Argi eta garbi esango dizuet: ekonomia beste edozer baino lehen.

Hasieratik gauzak ez dira era egokian egin. Ez dago dudarik lege hau martxan jartzearen kaltetu nagusiak ostalaritza zerbitzuko langileak izan direla. Askok eta askok 2006an ateratako legea zela eta, euren lokalak birmoldatu behar izan zituzten eta orain, berriz, alferrik egindako gastu baten aurrean daude.

Horrez gain, etengabe kexaka ari dira tabakoaren kontrako legeek beraien ekonomia pertsonalean erabat eragiten duelako. Baliteke norberaren ekonomia edonoren osasuna baino lehen kontuan hartzearen ikuspuntu hau berekoitzat hartzea, baina zerk harritzen gaitu? Gobernua bera ez al da berdin-berdina egiten ari?

Hitz gutxitan esanda: tabakoak gure osasunean hain kalte latzak eragiten baditu, ez dut ulertzen zergatik ez den produktu honen salmenta guztiz debekatzen. Antza denez, Estatu Espainiarraren diru-sarreren portzentaia gogoangarri bat produktu honen salmenten ondorioa da. Hortaz, bistakoa da ez diotela diru kopuru horri guztiari uko egin nahi, jende ugari horren ondorioz gaixotzen jarraitu arren. Nolanahi ere, arazo hau ez da herrialde honetakoa soilik, munduko edozein herritan aurki baitaiteke.

Orain ulertuko duzue zein den ostalarien jarrerak ni horrenbeste ez harritzearen arrazoia, azken finean gure mandatariak imitatu besterik ez baitute egiten. Hau guztia gutxi balitz, gai honi hainbeste publizitate emateak erretzaile kopuruaren hazkundea besterik ez dakar, eta ni lan madarikatu horren partaide naiz.

Gehiago ikusi nahi baduzu:

Comments { 0 }
-->