adb. 1. Beste zerbaitek ematen duen aukera aprobetxatuz. Etxera bazoaz, eraman ezazu bidenabar zama hori. 2. Iragaitzaz. Ez gaude hemen egotez, baizik bidenabar.
Sinonimoak: bide batez, iragaitzaz, bidez…
Nik, bidenabar esan, banekien hori gezurra zela. [Hiltzaile baten aitormena, Joseph Roth / MatÃas Múgica]
izond. (Ipar.) Atsegina. Irakasle ona zen, laketa, ernea.
Sinonimoak: (1) atsegin, gogoko, arrai, plazent, zalegarri. (2) poz, plazer.
Muga gabetasuna laket zitzaidan. [%100 basque, Itxaro Borda]
iz. Bilaukeria; doilorraren ekintza.
Sinonimoak: (1) txarkeria, zitalkeria, ankerkeria, bilaukeria, gaiztakeria, zapokeria, jukutria, kiskilkeria, koldarkeria, belzkeria. (2) zezenkeria, zikoizkeria, zimurkeria.
Agure hori eta bere alaba errukarria hil egin dituzte, doilorkeria osoz, gainera. [Manhattan Transfer, John Dos Passos / Lopez de Arana]
Sinonimoak: zalaparta, azantza, zarata, harrabotsa, iskanbila, astrapalada, zarraparra, algara, istilu…
Oraintxe da patioko ordua, ikusiko duzu nolako astrapala, gizajo hauek umetuta bizi dira hemen. [Agirre zaharraren kartzelaldi berriak, Koldo Izagirre]
iz. 1. Erleek eta antzeko intsektuek hegan egitean sortzen duten hotsa. 2. Zarata handia, adib. gauza–pilo batek erortzean edo trumoiak egiten dutena. Hurbiltzen dira lantzak, badatoz harriak burrunban. Haren bozak burrunba eginen du itsasoak bezala.
Sinonimoak: (1) zarata, azantz, danbarrada, dunbots, durundi, eran, herots, hots, hulu-bulu, iskanbila, marru, urruma, zalaparta, harrabots, zaratots (2) durundio, firrinda, purrinta
Eta ehunka tankeren burrunba entzun zuen, eta milaka bonba-hegazkinena eta milioika kanoirena. [Eguzki beltzaren sekretua, Alberto Ladron Arana]
1. du ad. Zerbaiti gainean duen ura edo hezetasuna kendu. 2. da/du ad. Lehortu. Atorra bustia suan xukatu da.
Sinonimoak: lehortu, idortu, ihartu, elkortu…
Emakumeek zapi txuri bana atera zuten soinekoaren poltsikotik eta negar malkoak xukatu zituzten. [Itzarri nahi ez zuen printzesa, Felipe Juaristi]
iz. (Ipar.) 1. Haserre bizia; haserrezko oldar bizia. Zernahi itsuskeria egiten ahal du bere furfurian. 2. Burgoikeria, harrokeria. Hain zen berez furfuria gutxikoa eta xehea.
Sinonimoak: (1) amorru, amorrazio, errabia, haserre, sumin, haserrealdi (2) oldar, indarkeria, bortizkeria (3) seta, tema (4) harrokeria, burgoikeria
Horrek areagotu egin zuen Hamidaren furfuria eta, masaileko bat eman zion bere ahal guztiekin. [Mirarien kalezuloa, Nagib Mahfuz / Patxi Zubizarreta]
Reply