Gaurko hitza

Updates from iraila, 2012 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 9:16 pm on 2012/09/08 Permalink | Reply
  Tags: O ( 147 )   

  olatu 

  du ad. (Ipar.) Ematu, hezi. iz. 1. Haizeak itsasoaren gainazalean sorturiko uhina. 2. (hed.) Kolpeka eta indarrez datorrena. Eta berrizaleek eragin duten iraultza ez da sorterrian, Frantzian, atertzen, mugak ez baititu haren olatuak gelditzen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Heg.
  [uhina] baga, uhin, tirain Ipar., naia Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es ad. domar, adiestrar, domesticar, amansar iz. (1) ola; onda (2) ola, oleada
  fr iz. vague
  en iz. wave
  port iz. onda

  

  abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egiteko, egin klik irudiaren gainean.

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:37 am on 2012/09/07 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  monjor 

  Aurrekoan Twitter bidez motxor hitza proposatu zidatenean, berehala piztu zen eztabaida. @XabierEuzkitze-k esan zigunez, Iraurgin ‘ostrokoa’ eta Goierrin ‘trapalea’ esaten diote. @iarantzabal eta @xme64-k ‘montxor’ bezala ezagutzen dute. @gotzonbarandi -k, Larrabetzun, ‘monjorra’ deitzen zaiola zioen, eta @Amendiola2-k Durangon erabiltzen dituzten hainbat hitz ekarri zizkigun: ostrokue, ostarkue, monddor (jasoa). Batzuek  montxor; besteek, aldiz, monjor edo ostrokoa… Nolanahi ere, denek etxe edo eraikin bati teilatua eman ondoren langileei ematen zaien otorduari egiten zioten erreferentzia. Hiztegi ezberdinetara jo eta berdin: hauetan ere adostasun handiegirik ez. Ikus dezagun, bada, nola azaltzen diren monjor eta montxor hitzak hiztegi ezberdinetan:

  Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa:

  • montxor iz. eta izond. (B) 1. Gutxi hazten den animalia edo landarea. 2. Etxe edo eraikin bati teilatua eman ondoren, langileei ematen zaien otordu berezia.
  • monjor ez dago.

  Orotariko Euskal Hiztegian:
  

  monjor (V-ger-m), montxor (V-m-gip, G-azp). Ref.: A (monjor, montxor); A EY I 145; JMB AEF 1928, 32; Elexp Berg (montxor).

  “Banquete que se da a los obreros después de puesto el tejado a un edificio nuevo o hechos los caleros […]. Todos pronuncian en esta palabra la j como la j francesa” A. An ebilen gero Prakaman nun eztegua ta antxe, nun batzarra ta barruan, nun mondxorra ta (langillea izan ezarren) aurrerengo. “Reunión en la que hubiese zambra”. A EY II 56.

  Hiztegi Batuan:

  monjor iz. Bizk. ‘erramu-festa, galdor-festa’

  Sinonimoak: iz.
  [montxor]  bizkarbesta, monjor, teila boda. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) iz/izond. B que crece poco; (muchacho) flaco, (muchacho) desmejorado (2) iz/izond. B banquete que se da a los obreros (al final de una obra)

  An ebilen gero Prakaman nun eztegua ta antxe, nun batzarra ta barruan, nun mondxorra ta (langillea izan ezarren) aurrerengo. A EY II 56.

   
• 

  Maite 8:04 am on 2012/09/06 Permalink | Reply
  Tags: O ( 147 )   

  oilarite 

  iz. (Ipar.) Argi-urratzea, egunsentia. Nola erori zinen artizarra, goizean goiz, oilaritean sortzen eta ilkitzen ohi zinena? (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. jas.
  [egunsentia] alba, argitze, argi-urratze, egunsenti, egun-txinta, goiz-alba, goizalde, argi-zirrinta Ipar., goiztiri Ipar., egunabar Bizk., argi-haste Ipar./Naf., artatse jas., arturratze jas., goizabar jas., argi-alba g.e., eguantz g.e., eguntze g.e., argiaren begi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es amanecer, alba, (hora del) canto del gallo
  fr aube
  en dawn
  port amanhecer, alvorecer, aurora

  Zeren ordu hura heldua ez ezik iragana ere izan baitzitekeen orduko, eta zeren abiaturik egon bainintekeen, halatan eta ezustean, neure bizitzako argi-urratzerik eta oilariterik gabeko gau beltzik beltzenean eta izugarrienean barrena… [Lur bat haratago, Joan Mari Irigoien (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  oilaritea Algortako portuan (CC @uhandrea)

   
• 

  Maite 10:00 pm on 2012/09/05 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  berbaro 

  iz. (B) Berbotsa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. Bizk.
  [berbotsa] hitzots, berbots Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es ruido/rumor de voces
  fr brouhaha
  en murmur
  port burburinho, murmúrio

  Batzuetan, kaletik zetozkion berbaro eta ibilgailuen hotsekin nahasturik musika klasikoa entzuten zuela, bere buruari arrazoitzen zion arratsalde hartakoa leherketa moduko bat baino ez zela izan, lehergaia lehenagotik zegoela pilaturik bere kolkoan. [Baina bihotzak dio, Xabier Montoia (Elkar, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Maite and txerra are discussing. Toggle Comments

   
  • 

    txerra 8:20 am on 2012/09/06 Permalink

    Berbaro izena du Durangoko euskara elkarteak, Plateruena eta beste milaka ekimenen atzean dagoena: http://www.berbaro.com/

  • 

    Maite 10:07 am on 2012/09/10 Permalink

    Egia da! Ipini nuenean ez nintzen jabetu. Zorionak eiten dituzuen lan guztiengatik! 🙂

• 

  Maite 12:41 pm on 2012/09/04 Permalink | Reply
  Tags: F ( 50 )   

  fokuratu 

  du ad. 1. Sistema optiko baten osagaiak bere ardatzean zehar elkarrekiko mugitu, irudia puntu jakin batean zehatz sor dadin. 2. Argi-foku bat leku edo objektu jakin baterantz zuzendu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
  fokatu* e. fokuratu (Hiztegi Batua)
  

  Sinonimoak: ad.
  [enfokatu] enfokatu Heg. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) (irudia argitu) enfocar (2) (fokua leku jakin batera zuzendu) enfocar
  fr focaliser, centrer
  en (1) (kamera, mikroskopioa) to focus (2) argia, fokua to shine (on)
  port enfocar, focalizar

  Bidearen ertzean zegoen igela fokuratu genuen.
  

  

  fokuratu (FlickrCC, Conanil)

   
• 

  Maite 4:12 pm on 2012/09/03 Permalink | Reply
  Tags: L ( 239 )   

  lanputs 

  izond. (Ipar.) Kamutsa, zorroztasunik gabekoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: izond. Ipar.
  [kamutsa] kamuts, makets, akets g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) desafilado, -a; obtuso, -a; romo, -a (2) necio, -a; obtuso, -a
  fr emoussé
  en (1) blunt (2) dull
  port (1) rombo(a) (2) torpe, obtuso(a).

  1. “Desafilado” A. “Otro [cuchillo] que corta poco, laputs” ZMoso 66. Ihabaliaren ezpatak punta motz, ahoa lanputs. O Pr 274. Hen espiritiak hain sortha eta lanpüts gerthatzen baitira. Bp II 5. Ala beita gizonaren bihotza lanphüts eta gogor. Mst I 23, 1 (SP tontoa, Ch sentimendu gabeak, Ol soraio).] (Orotariko Euskal Hiztegia)

  2. “(S), hombre tosco” A. Gizun bürü handi hurak ez balira diren bezain lanphüts, hantürik jarriren ziren gük izkiribatü dügüna irakurtiarekin. Eskual 20-6-1913, 4. (Orotariko Euskal Hiztegia)

   
• 

  Maite 7:58 pm on 2012/09/02 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  aliketa 

  iz. (pl.) Txapa eta pieza txikiei eusteko, alanbreak okertu edo ebaki, ziriak sartu edo atera, etab.etarako erabiltzen den esku–erreminta. Era askotakoak daude: moztekoak, unibertsalak, zirrindolatakoak, argiketarienak, etab. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)