Updates from azaroa, 2013 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 9:21 am on 2013/11/30 Permalink | Reply
    Tags:   

    artakuso 

    iz. Hazia ereindako soroetatik txoriak uxatzeko jartzen den giza irudiko panpina-antzekoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘txorimalo’)

    Orotariko Euskal Hiztegian

    artakuso (V-m ap. A), artokuso (V-m ap. A).

    Espantapájaros. Soloetan ikusten dira txoriak izutu ta ixotuteko gizon-irudiko papao batzuk. Izen asko daukez: kusoa, artakusoa, izugarria, txori-izugarria, […]. Ezale 1898, 127b.

    Sinonimoak: iz.
    [txori-izugarria] : izugarri, kuso, txori-izugarri, kuka Ipar., mamu Ipar., marika Ipar., arranpalo Bizk., malo Bizk., txori-jagole Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegian, ‘txorimalo’)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es espantapájaros, espantajo
    fr épouvantail à oiseaux
    en scarecrow
    port espantalho

    Entzun:

    Euskal lexikoan nahastu egiten dira, beraz, ihautetako mozorroak eta alorretako hegazti harrapariak izutzekoak: mozorro, txorizomorro, belezomorro, mamu, txorimalo, kuso, artakuso, txorikuso… [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

  • Maite 1:28 pm on 2013/11/29 Permalink | Reply
    Tags:   

    uzkaili 

    1. da/du ad. Irauli. 2. du ad. Norbait agintetik bota; garaitu. 3. du ad. Zezena nahiz behia ezten-hagaz lurrera bota.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  ad.
    [irauli] : gainazpikatu, hankaz gora jarri, hankaz goratu, irauli, itxulastu, itzuli, itzulipurdikatu, zilipurdikatu, ipurdikatu Ipar., itzulikatu Ipar., azpikoz goratu g.e., gorabeheratu g.e., bueltatu Heg. beh. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) (batez ere Ipar.) volcar, derribar (2) derrocar (3) [abelburuak] derribar, mancornar (4) (batez ere Ipar.) embarrancar
    fr (1) (se) renverser, chavirer (2) renverser, capoter (3) s’échouer
    en (1) to overturn, to upset; to knock down, to knock over (2) to overthrow, to bring down, to topple
    port (1) inverter, virar, derrubar (2) derrocar, derrubar

    Entzun:

    Alde horretatik —eta jipoituko nauzue akaso— ulertzen dut Espainiako Auzitegi Nazionalak atentatu deitzea Barcinari tartak jaurtitzeari; are, ulertzen dut zenbateraino sentitu zen erasoa Barcina une hartan: zeinen barregarri, zeinen zaurgarri, zeinen herritar arrunt, zeinen botere gabetu. Finean, zu eta ni bezalako: erabat uzkailgarri.  [Uzkailgarri, Idurre Eskisabel (Bira, 2013-11-29)] (Berria.info)

    uzkaili (FlickrCC, zen)

     

  • Maite 8:40 am on 2013/11/28 Permalink | Reply
    Tags:   

    prefosta 

    adb. (Z) Dudarik gabe. Prefosta ezagutu zuen.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  adond. Zub.
    [dudarik gabe] : bai noski, jakina, nola ez, noski, araiz Ipar., naski Ipar., aurki Bizk., noskiro g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (Z) sin duda
    fr certainement, sûrement, assurément
    en definitely, certainly, without doubt
    port sem dúvida

    Entzun:

    Ez da, prefosta, berak asmatua. [Hizlandia, Iñigo Aranbarri (Susa, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Bidenabar, ene aiduru da hor kanpoan; banoa, zurekin segituz gero kario ordaindu beharko nuke – eta ez diruz, prefosta!  [Denboraren mugan, Jose Angel Irigaray (Pamiela, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    prefosta, @ishikawa_, CC

     

  • Maite 7:55 am on 2013/11/27 Permalink | Reply
    Tags:   

    gibel(-)asmo 

    iz. ezkutuko asmoa.

    Orotariko Euskal Hiztegian

    GIBEL-ASMO. Segunda intención, intención oculta. Halarik ere, iker eta iker, konfidantza hartu zuen besteak ez zuela gibel-asmorik eta hurrengo aldian lasaiago egon ziren elkarrekin. Mde HaurB 75. Eragozpenik eta gibel-asmorik ezean. Ib. 45.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es segunda/doble intención
    fr arrière-pensée
    en ulterior motive, hidden intention, double-dealing
    port segundas intenções

    Entzun:

    Kasu honetan prezioa (kurtsileria ere nirea da) askatasuna izan daiteke. Irakurleak ordain ez dezan ordaintzen duenaren gibelasmoa ez da informazio isuri librea izaten. [Begia jo dit, Angel Erro (Jira, 2013-11-24)] (Berria)

    gibel-asmo (Gaurko Hitza, CC)

     

  • Maite 1:57 pm on 2013/11/26 Permalink | Reply
    Tags:   

    txegosi 

    du ad. Digeritu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  ad. g.e.
    [digeritu] : digeritu, digestioa egin, egosi, eho Ipar., dijestitu Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es digerir
    fr digérer, assimiler
    en to digest
    port digerir

    Entzun:

    Maiz esan ohi zuen: “Jatekoak on egin diezazun, lehenago ahoan txegosi behar da”. [Mirarien kalezuloa, Nagib Mahfuz / Patxi Zubizarreta (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    txegosi (Wikimedia Commons)

     

  • Maite 9:01 am on 2013/11/25 Permalink | Reply
    Tags:   

    arazeria 

    iz. Arta, ardura. Beste arazeriak eta zereginak albo batera utzita. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  iz. g.e.
    [ardura] : aditasun, antsia, ardura, arduratasun, arreta, arta, atentzio, axola, begiramen, jaramon, kasu, oharmen, ohartasun, arrangura Ipar., atzartasun Ipar., begira Ipar., zudu Ipar., errekaitu Ipar./Naf., maina Ipar./Naf., adi g.e., adiera g.e., ohar g.e., oharkera g.e., oharpen g.e., diligentzia zah., erreparo Heg. beh., jeloskortasun Ipar. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar, 5000 eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) coquetería (en el hablar o en vestirse); afectación; amaneramiento (2) preocupación, esmero, cuidado
    fr (1) coquetterie (2) souci, soin, application
    en (1) coquetry, foppishness, coquettishness, feminine vanity (2) worry, care
    port (1) faceirice (2) preocupação, cuidado

    Entzun:

    Ikaskide ohien urtean behingo bazkariak eragindako estres sozialetik atseden hartzeko komunean babestu da Eli. Isiltasun apur bat behar du. Ispiluaren aurrean jarri eta begietako margoa berritzeari ekin dio. Ez da arazeria; ez erabat, behintzat: bere burua buruz buru izateak sosegua ematen dio, etenik gabe jaurti duen hitz-jarioan zer izan den egia eta zer gezurra birpentsatzeko aukera. Bere burua birmarraztekoa. [Seme-alabak, Idurre Eskisabel (Bira, 2013-11-19)] (Berria)

    arazeria (Gaurko Hitza, CC)

     

  • Maite 9:31 pm on 2013/11/24 Permalink | Reply
    Tags:   

    aurrera! 

    adb. • AURRERA! Adorea emateko hitza.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    aurrera adlag.

    [aitzina] : aitzina Ipar., aitzinera Ipar.
    [aurrerantzean] : aurrerakoan, aurrerantzean, geroenean, han hara Ipar., han harat Ipar., oraindanik Ipar., jagoitik Ipar. zah., jagoitikoz Ipar. zah.

    aurrera interj.

    [animatzeko hitza] : jo aitzina Ipar., animo beh.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) ¡adelante!, ¡vamos!, ¡ánimo!, ¡aúpa! (2) adb. adelante, hacia adelante (3) adb. a (la) presencia de, delante de (4) adb. en lo sucesivo; más adelante
    fr (1) entrez ! ; continuez ! (2) adb. en avant, avant (3) adb. devant (4) adb. dorénavant, par la suite, postérieurement
    en (1) go!, come on!, let’s go! (2) adb. forward(s), ahead, onwards (3) adb. in sb’s presence, in the presence of sb, before sb (4) adb. henceforth, in (the) future, from… on; from… onwards
    port (1) adiante!, ânimo! (2) adb. adiante (3) a frente de (4) daqui por diante

    Entzun:


    aurrera, #gaurkohitza5

     

← Older posts

c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel