Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 7:33 am on 2014/10/20 Permalink | Reply
  Tags: E ( 387 )   

  eraitsi 

  du ad. 1. Jaitsiarazi; erorarazi, bota. 2. Jetzi. 3. ERAIK. Eraikin bat lurreratu, lurrera bota, modu kontrolatuan oso-osorik edo zatika eroraraziz. 4. MAT. Geometrian, eraispen bat egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  [jaitsarazi]: jaitsarazi

  [jetzi]: jetzi

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) bajar, hacer descender; abatir, derribar (2) [edaria] sacar, servir, escanciar (3) Ik. jetzi (4) (Eraik.) [eraikina] demoler, derribar (5) (Mat.) abatir (6) bajar
  fr (1) descendre, faire descendre (2) [eraikina] démolir (3) Ik. jetzi
  en (1) to take down (2) [eraikinak] to demolish, to knock/pull sth down
  port (1) baixar, descer; abater, abater (2) demolir, derrubar

  Entzun:
  

  Horma eraisteko garaia

  Nafarroako eremu ez-euskaldunean ezin da euskaraz ikasi sare publikoan. Eskasa da euskaraz ikasten dutenen kopurua. Bihar bertan abiatuko dute legea aldatzeko bidea. [Horma eraisteko garaia, G. goikoetxea (Berria. eus, 2014-10-19)]
  

  eraitsi (FlickrCC, Erik (HASH) Hersman)

  eraitsi (Argazkia: nodulo.org)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:10 pm on 2014/10/19 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  galanperna 

  iz. MIKOL. Agarikaleen ordenako eta Cystoderma eta Lepiota generoetako onddo basidiomikotinoen izen arrunta. Hanka luzea eta eraztunduna da, eta txapela garatxoz beteta dago. Gehienetan krema-kolorekoak dira. Espezie batzuk, galanperna jangarria (L. procera) kasu, jaki preziatu dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Wikipedia:

  Galanperna (Macrolepiota procera) aterki baten antzeko perretxiko handi bat sortzen duen onddo basidiomizetoa da. Espezie aski arrunta da lurzoru drenatuetan. (Wikipedian)

  Orotariko Euskal Hiztegia:

  “(V-gerr-arr), la seta más temprana” A s.v. perretxiko. “Galamperna (Llanada de Alava), hongo comestible de la familia de las agaricáceas, muy abundante en Otoño, Lepiota procera. En Ali y Gobeo, galasperna […]. De galán y pierna, voces latinas, pero construídas a modo eúskaro: litm. ‘pierna de galán'” Baraib. Cf. tbn. VocNav s.v. galamperna y galipierno, y LzG s.v. galamperna (que lo da como “corriente”, con variantes galaperna en Uzquiano y galiperna en Pipaón). Item que se ponga otro mojón en Galapernaeta (c. 1526). Giriard (?) Historia de Bilbao I 241. Galapernaza. Ib. 246.

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Mikol.) cistoderma (Cystoderma sp.) ; lepiota (Lepiota sp.)
  fr cystoderme
  en Cystoderma sp.

  Entzun:
  

  Elikadurazko produktu berriak onartzeko era biziki aldatzen da sektore, herri, garai, eta abar batetik bestera: zaldia, borraja, txakurra, barraskiloa, galanperna, arratoia, itsas trikua, txerria, saguzarra, txikoria, gamelua, patata, dortoka, indaba, intsektuak, tomatea, alkohola, etc. (egun, pizza, kebab eta antzekoak) toki batzuetan onartu dira eta bestetan ez. [Baietz okerreko bidea aukeratu! , Edorta Agirre (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  galanperna (Dabid, ‏@dabidmp) CC By-Sa

   
• 

  Maite 8:09 am on 2014/10/18 Permalink | Reply
  Tags: S ( 160 )   

  saio-hasiera 

  iz. INFORM. Denbora banatuko sistemetan erabiltzaileak sisteman sartzeko erabiltzen den prozedura. Kontrako prozedurari saio-bukaera esaten zaio.  (Euskalterm)

  Sinonimoak: iz.
  [saio-hasiera] : log in  (Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak):

  es entrada de identificación, entrada en el sistema
  fr ouverture d’une session
  en log in, log on

  Entzun:
  

  Saio-hasieraren egiaztapena erabil dezakezu Twitter kontuaren segurtasuna areagotzen laguntzeko. Betiko erabiltzaile-izena eta pasahitza erabili beharrean, aldi baterako pasahitza erabiltzen da BlackBerry telefonoko Twitter aplikazioan saioa hasteko. Aldi baterako pasahitzak ordubeteren buruan iraungitzen dira. [Blackberryren erabiltzailearen gida, blackberry.com)

  saio-hasiera (Gaurko hitza, CC)

  Log in (Gaurko hitza, CC)

   
• 

  Maite 2:26 pm on 2014/10/17 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gihar 

  1. iz. Gizenik gabeko haragia edo haragi-zatia. 2. iz. (hed.) Zerbaiten zatirik trinkoena edo zailena. Bere zura gihar hutsa da eta oso iraunkorra. 3. iz. (hed.) Indarra, kemena. Esaera horiek beren giharra gal dezakete. 4. iz. ANAT. Muskulua. 5. izond. Gizenik ez duena; alde bigunik edo ahulik ez duena. Zuhaitz gihar eta hostotsua. Hitz gihar eta laburrez. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  [zain]: zain

  [muskulua]: muskulu

  [indar]: indar

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. magro, molla, carne magra (2) iz. (hed.) fuerza, vigor (3) iz. (Anat.) músculo (4) izond. musculoso, -a; fornido, -a; robusto, -a; fibroso, -a
  fr (1) iz. maigre [viande] (2) iz. muscle (3) iz. cœur, partie centrale (4) izond. musclé, -e ; costaud, -e ; robuste, fibreux, -euse
  en (1) iz. [okela] lean (2) iz. [muskulua] muscle (3) izond. robust, sturdy, strong; vigorous
  port (1) iz. carne magra de porcoe (2) iz. força, vigor (3) iz. músculo (4) adj musculoso(a)

  Entzun:
  

  Nola ekarri ordea hitzetara, gaindegian nik lizar hotsa atera ordu behorrek behetik egiten zuten irrintziak bihotzondoan eragiten zidan birbirrekoa! [“Gizarteak adierazi duen giharra ez dugu inoiz ahaztuko“, Egunkaria auzia (Berria.eus, 2014-10-17)]
  

  gihar (Irudia: interempresas.net)

  gihar (DevianArt CC, WDFp1)

   
• 

  Maite 8:05 am on 2014/10/16 Permalink | Reply
  Tags: N ( 60 )   

  neurtitz 

  iz. (neol.) 1. Hitz neurtuak; hitz neurtuzko idazlana. Orixek landu eta eraberritu dizkigu euskal prosa eta neurtitzak. 2. Hitz neurtuzko lerroa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [olerkia]: hitz neurtu, olerki, poema Heg., berba neurtu Bizk., poesia g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) verso (2) [bertso-lerroa] verso
  fr vers [poésie]
  en verse [poetry]
  port verso

  Entzun:
  

  Asmatitza hitz berria sortu dugunean, euskal hitz osoa den neurtitza izan dugu gogoan, baina neurtitz hori OIHENARTek sortu zuen (neurthitz), ilhartitz sortu zuen bezalaxe, atsotitz jatorraren ildotik. [Hitza azti, Iñaki Arranz (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Etimologiaren bitartez ahalegintzen nintzen ulertzen: neurtitz, esate baterako, neurtu eta hitz direlakoekin osatua zegoela, eta beraz bertsoa adierazi nahiko zuela, edo antzeko zerbait. [Soinujolearen semea, Bernardo Atxaga (Pamiela, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  Mutil horrek arras neurtitz ederrak egiten ditu haatik! [Harreman arriskutsuak, Choderlos de Laclos / Jon Muñoz (Ibaizabal, 1997)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  neurtitz (Klasikoen gordailua)

   
• 

  Maite 7:58 am on 2014/10/15 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  beldar 

  iz. ZOOL. Tximeleta–larba. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [larba]: larba (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es oruga
  fr chenille
  en caterpillar
  port larva, lagarta

  Entzun:
  

  Mutazio batek berekin badakar garapenaren anomalia bat, euli itxuragabe bat, beldar gaizki eraiki bat agertzea, seinale paper zehatz bat jokatzen duela mutazioak jotako geneak eraikuntzaren urrats batean. [Sagua, eulia, eta gizakia, François Jacob / Juan Garzia (EHU, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  beldar (Argazkia: Arantza Otaduy, ‏@mondrautar)

   
• 

  Maite 1:01 pm on 2014/10/14 Permalink | Reply
  Tags: D ( 105 )   

  desobedientzia 

  iz. Desobeditzea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [desobeditzea]: desobeditze (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es desobediencia
  fr désobéissance
  en disobedience
  port desobediência

  Entzun:
  

  Independentzia eta desobedientzia bertso berberaren errimak dira? Ezinbertzekoa al da une jakinen batean indarrean dagoen legea urratzea eta konfrontazio demokratikoa eremu politiko hutsaren joko-zelaira eramatea? [Desobedientzia eta independentzia, Gaizka Aranguren (Arkupean, 2014-10-14)] (Berria.eus)

  

  desobedientzia (Gaurko hitza, CC)