Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:28 am on 2014/06/26 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  beita 

  iz. Amuan, arrainak harrapatzeko jartzen den janaria edo janari-itxurakoa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [amuzkia]: amuzki, jaki, karnata, apasta G-N (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es cebo para pescar, carnada
  fr appât, amorce
  en bait
  port (en caza, en pesca) isca, cevo

  Entzun:
  

  Hegaluzerako beita hartzen ariko ziren beraz, gure ontziren baten argiak izan behar zuten abaorrean zebiltzanak. [Sua nahi, Mr. Churchil?, Koldo Izagirre (Susa, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  beita (FlickrCC, Hi I’m Santi)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 11:56 pm on 2014/06/25 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kokospeko 

  iz. 1. Kokots azpian hartu edo emandako ukaldia. 2. Kokotsean hazten den bizarra. 3. Girgiloa. 4. Haurrei jatekoa ematen zaienean, jantzia ez zikintzeko bularraldean jartzen zaien pieza. Jeneralean oihalezkoa izaten da, lepoaren atzean bi zintaz lotzen dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  kokospeko, kokozpeko (H), okozpeko (V-gip; Lar). Ref.: Etxba Eib (okotzpekua); Elexp Berg (okozpeko).

  1. Puñetazo en la barbilla. “Sobarbada” Lar. “Golpe bajo la mandíbula” EtxbaEib.

  2. okozpeko (V-ger-m ap. A). Papada. Gizon lodi, kolots edo okozpekoa malats malasduna. A Txirrist 79.

  3. “Okotz-, okozpekoa, la partie de la bride qui embrasse le museau d’un cheval” H.

  4. “Okozpeko (V-arrig), perilla, barba bajo el labio inferior” A.

  5. Servilleta. Burko, oazal, atorra, okozpeko, zamau. “Servilleta”. Or Eus 356.Jauna azken-aldiz artzerakoan / oitura dan okozpeko. “Paño que se coloca por bandeja”. Ib. 358.

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. golpe en la barbilla (2) perilla (3) papada (4) babero
  fr (1) (barba) bouc (2) (de persona) double menton (3) (para comer) bavoir
  en (1) goatee (2) double chin (3) bib
  port (1) cavanhaque (2) papada (3) babador

  Entzun: 
  

  Esku batez kendu zuen, atzera botaz, eta kokospekoa laztandu zuen gero. [Ortzadarra sutan, Fernando Morillo (Elkar, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  kokospeko (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 8:48 am on 2014/06/24 Permalink | Reply
  Tags: I ( 288 )   

  iñhazi 

  iz. Ipar. Tximista.  (Hiztegi Batua)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  inhazi (S; iñ- Arch VocGr (s.v. ximista), Gèze; Dv y H (S)), ihazi, inhazu (-ü S), uñhazi. Ref.: A (iñhazi); Lrq (inhazi).

  Relámpago; rayo. “Iñhaziz ari, faire des éclairs” Lrq. “El relámpago es considerado como fenómeno independiente del trueno y se designa con los nombres de ihazi e inhazi” JMB EJ 1950 (4), 194s. Tr. Propio de la tardición suletina. Jalki erazizazü zure iñhazia. “Coruscationem”. Mst III 48, 5 (SP zizmixtetarik, Ch ihurtzuri, Ip ihurziri kolpiak, Leon ortzia). Igorrazü zelütik ene bihotzeko xokhuak oro ikhertzen ahal dütian iñhazia. “Coruscationem”. Ib. 34, 3 (Ip zure leinhürien inhaziak; SP zizminta, Ch xismixtak, Leon ximixtaren garra). Irurziriak, iñhaziak eta düründak. “Rayos, relámpagos y truenos”. Ip Dial 118 (It tximistak, Ur oñaztubak, Dv simistak). Tronotik elkhiten zen iñhazi eta oihü, eta ühülgü. Ip Apoc 4, 5 (Lç xistmistak, He xismistak, TB, Dv ximista). Dünda karraskaz eta uñhazi zapartaka ari zelakotz. D. Béhéty GH 1932, 406. Iñhazia bezañ zalhe elhia barreiatü da. Herr 10-11-1960, 3.

  Sinonimoak: iz. Ipar.

  [tximista]: aire gaizto, durunda, tximista, oinaztarri Bizk., oinaztu Bizk., oinazkar Gip., ausnarri Naf., oinaztura Naf. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) rayo
  fr éclair
  en lightning, thunderbolt
  port raio

  Entzun:
  

  Igorrazü zelütik ene bihotzeko xokhuak oro ikhertzen ahal dütian iñhazia. “Coruscationem”. Ib. 34, 3

  Iñhaziak jota hil zen.

  

  iñhazi (Karobi Photography, @karhobi)

   
• 

  Maite 7:58 am on 2014/06/23 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kauke 

  iz. (Ipar.) Behartsua; itxuragabea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  kauke (Lc, BN-arb ap. A).

  1. “Pobre, indigente. Kauke tzar, kauke arrunt tzar (BN-arb), persona mal educada, grosera” A. v. kaukalier.

  2. “(BN-baig), disforme. Xapel kauke bat, un sombrero que se mete hasta las orejas” A.

  Sinonimoak: iz./izond. Ipar. g.e.

  [behartsua]: arlote, behar, behartsu, erromes, eskas, ezeduki, pobre, premiadun, txiro, behardun Ipar., gabe jas., lander jas., onbehar jas., beharti g.e., noharroin zah., deusgabe Ipar. g.e., miserable Ipar. zah.  (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Ipar.) pobre, indigente
  fr pauvre, nécessiteux, -euse
  en poor, needy
  port pobre, necessitado(a); indigente

  Entzun:
  

  Herriko kaukeen artean banatuko dut dirua.

  

  kauke (Wikimedia Commons)

   
• 

  Maite 9:45 pm on 2014/06/22 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txintxorta 

  iz. 1. Alde edo leku garaia. 2. ERAIK. Azotea, zabaltza. Etxe guztian ibili ondoren gaindegira igo eta itsasoaren ikusmiran egon ginen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  txintxorta (V-ger-arr-oroz-gip). Ref.: A; Iz ArOñ (txintxurka).

  “Chicharrón” A. “Restos que quedan al derretir las mantecas” Iz ArOñ. Sg. Baraib RIEV 1907, 351 (s.v. chinchurca) es usado en el cast. de Vitoria y Treviño.

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] :  ~ txantxigor, txindor, txintxar, txitxar, xingor (Labayru Ikastegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (B) chicharrón, torrezno
  fr charbon
  en pork rind, crackling
  port torresmo

  Entzun:
  

  Alcorta & Marti Berasategui Lehiaketa Gastronomikoaren Bilboko finalean Goizeko Kabiko Aitor Elola eta Daniel Puelles sukaldariak nagusitu dira ‘Grillean erretako makailao zatia, txintxorta, arandanoen ura eta arroz baltz integralezko gailetakaz’ errezeteagaz.  [Goizeko Kabiko Aitor Elola eta Daniel Puellesek ordezkatuko dabe Bilbo, Bizkaie! (159. zenbakia, 2006-05-12)]
  

  

  txintxorta (Argazkia: Josu Lezameta, @jozulin)

   
• 

  Maite 10:59 am on 2014/06/21 Permalink | Reply
  Tags: B ( 476 )   

  bideratzaile 

  INF. Sare arteko informazio-transmisioa bideratzen duen gailua, datu-pakete bakoitzak iturburutik helburura joateko egin behar duen bidea erabakitzen duena transmisioa optimizatzeko. (Euskalterm)

  Wikipedian:

  Routerra edo bideratzailea, konputagailu-sareak elkar konektatzeko hardwarez eta softwarez osatutako gailu bat da. OSI ereduko hirugarren mailan lan egiten du. Gailu honek sare-segmentuak zein sare osoak elkar konektatzen ditu. Sareen artean datu paketeak uzten ditu igarotzen sare geruzako informazioan oinarrituz. (Jarraitu irakurtzen…)

  Sinonimoak: iz.
  [bideratzaile] : router (Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak) eta beste esanahi batzuk (Elhuyar Hiztegia eta Word Reference)

  es INFORM. enrutador, direccionador, encaminador (2) que encamina, que lleva a, que encauza, que canaliza (3) (Zuz.) instructor, -a
  fr INFORM. routeur
  en INFORM. router
  port (Internet: comutação de protocolos) roteador

  Entzun:
  

  Bideratzailea ez zegoen ondo konfiguratuta eta seinalea ez zen ondo iristen.
  

  

  bideratzaile (FlickrCC, Clamad)

   
• 

  Maite 7:51 am on 2014/06/20 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gandor 

  iz. 1. Hainbat hegaztik buru gainean duen irtengune haragitsua. 2. Zenbait hegaztiren buruko luma-multzoa. 3. Mendi baten hegia, haitzez osatua. 4. Uhinaren gain apartsua. 5. BIOL. Oro har, zenbait egituratan (hezur, hazi, gorputz–atal, etab.etan) agertzen den lerro irten eta jarraia. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia eta Labayru Ikastegia)

  [hegaztien buru gaineko konkor haragitsua]: galdor, motots, tutur, kukurusta Ipar., moto Ipar., gangar Bizk., kukula g.e.

  [mendi baten hegia]: punta, tontor

  [lotsagabekeria]: lotsabakokeria (bizk.), lotsagabekeria (bat.)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) (Anat.) (Zool.) cresta; penacho (2) cresta (3) (hed.) soberbia, altivez; descaro, insolencia
  fr (1) crête (2) (hed.) audace, hardiesse, insolence, panache
  en (1) [haragitsua] comb; [luma-multzoa] crest (2) [uhina] crest
  port crista

  Entzun:
  

  Orain gutxi arte, presoek neurri eta irtenbide kolektiboak eskatzen zituztenean, erantzun bera jasotzen zuten beti: ea, apaldu gandorra, eta pasa, pasa zaitezte banan-banan takillatik!  [Takilla, Anjel Lertxundi (Hitz beste,2014-06-18 )] (Berria.info)

  gandor

  gandor (FlickrCC, by Psico-Mod)

  gandor (FlickrCC, Ion Ruiz)

  gandor (FlickrCC, chripell)