Gaurko hitza

Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:16 am on 2014/05/28 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  anpolai 

  izond. Gerezi–mota handi eta mamitsua. • NESKATO ANPOLAI. Neskato bikaina. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  anpolai (V-m-gip, G), anpolari (V-gip; A), anpolara (V-ple), anpoilla (H (ampoila), A), anpoillara (V-ger-arr-oroz), anpollera (Añ (V)). Ref.: A (anpoilla, anpolai); Etxba Eib (anpolarixa); Elexp Berg.

  Sinonimoak: iz.
  [Prunus avium]: basagereziondo, cherri-gereciya, gereizia, gereiz-ondoa, gerezi, gerezia, gereziondo, gerezi-ondo, gereziondoa, guerecia, guereciya, guerezi, kereiza, keriza, kerizaitz, kerizaitza, keriza-orpoa, kerizondo, kerizondoa, quereisa, xerri-ginga. (Wikisilva)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) iz. cereza ampollar (2) izond. (hed.) grande, hermoso, -a
  fr (1) merisier ou cerisier des oiseaux (Prunus avium) (2)  grand(e), beau(belle)
  en (1) wild cherry, sweet cherry, bird cherry, gean (2) large, big, beautiful
  port (1) cereja silvestre (2) grande, formoso(a)

  Entzun:
  

  Igerabideren Zangotraba azken nobela irakurtzen ari nintzela, begiak anpolai bi geratu zitzaizkidan letren moldean ikusi nuenean nire adinekoek (behintzat) hain sarri, hain natural erabiltzen dugun porlos! espresioa ezetz esateko: «Tximinoa, bai, hori etorriko zaio, porlos!». [Porlos, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2014-05-28)] (Berria.info)

  anpolai-begiak: ojos grandes, ojazos

  malko anpolaiak: lágrimas grandes, lagrimones

  neskato anpolaia: muchacha hermosa

  anpolai (Wikimedia Commons)

  anpolai (Wikimedia Commons)

  Maite is discussing. Toggle Comments

   
  • 

    Maite 12:01 pm on 2014/05/29 Permalink

    @euskaljakintza Ba guk gerezi ttikiei ere 'anpolai' esan diegu beti. 😀

    — Kapittanttany (@Kapittanttan) May 28, 2014

    @euskaljakintza Hau bai berba ederra… ta goxua.

    — Goizalde Landabaso E (@GoizaldeL) May 28, 2014

    @idurreski @euskaljakintza Ez da lorea, ez. 😉 Nik, aitortu behar dut, Sarrionandiarekin lotzen dut berba hau. Ta ez dakit zergatik.

    — Goizalde Landabaso E (@GoizaldeL) May 28, 2014

    @larrabaserria Hitz batzuk atera zitezkeen Anjel Lertxundiren atzokotik, ezta? 🙂 #gaurkohitza

    — Maite Goñi Eizmendi (@euskaljakintza) May 29, 2014

    @euskaljakintza Eibarren "anpolaRi" http://t.co/KsbW2VbZd2 Eta bikaina baino ederra!

    — leire narbaiza arizm (@txargain) May 28, 2014

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 8:53 am on 2014/05/27 Permalink | Reply
  Tags: P ( 210 )   

  pizma 

  

  pizma (Irudia: natural-holistic-health.com)

  Ore-moduko topikoa, kanpo-erabileran hotza edo beroa ezar daitekeena. Irinaz (linazi-irinaz, adib.), hautsez edo bestelako substantzia xurgatzailez, likido baten bidez diluitua, eta zenbait kasutan sendagai batez osatuak izaten dira.  (Euskalterm)

  Orotariko Euskal Hiztegian

  pizma (G-nav, B ap. A; Aq 1036 (AN)).

  “Emplasto, bizma” A.

  Sinonimoak: iz.

  [enplastua]: mantar, enplastu Heg., txaplata Bizk., tirakiloi g.e., partxe Heg. beh., kataplasma  (UZEI eta 5000 Adorez  sinonimoen hiztegiak eta Euskalterm)

  Beste hizkuntza batzuetan (Euskalterm eta Word Reference hiztegiak):

  es cataplasma
  fr cataplasme
  en cataplasm, poultice
  port cataplasma

  Entzun:
  

  Kiskaltzen zuen burua, eta pizma hotz bat jartzeko agindu zuen medikuak.

  
  

   
• 

  Maite 4:19 pm on 2014/05/26 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  ahal izan 

  da/du ad. Zerbait gertatzeko edo egiteko ezintasunik, eragozpenik edo debekurik ez izan (beste aditz baten ondoan nahiz bakarrik). Joan ahal naiz. Egin ahal dut. Etortzen ahal da. Ez du egiten ahal. Desira ahal dezake. Ahal badu, ekarriko du. • AHALA(K). Aditzaren erroari dagokiola, “ahal d(ir)en zera guztia(k)” adierazteko. Egin ahalak eginagatik. Esan ahal guztiak esanda ere. || AHALAZ. 1. Ahal den neurrian. Eskerrak dizkizugu ahalaz errendatzen. 2. Ahal bada. Ahalaz ixilarazi gaizki errailia. || AHALIK (ETA) + adj. edo adb. + -EN(A). Ahalik eta lasterrena. Ahalik eta etxe ederrena. || EZIN KONTA (ESAN…) AHAL (+ iz. edo mugatzailea). Jaio ziren ezin konta ahal haur.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) da/du ad. (osagarri duen aditzaren aditz laguntzailea hartzen du) poder, ser posible (2) da/du ad. (geroaldian doazen aditzetan tartekaturik) ¡ojalá! itoko ahal haiz!: ¡ojalá te ahogues!
  fr pouvoir
  en can, be able to
  port pouvoir

  Entzun:
  

  Errealitatea aldatu ahal izateko, lehenik eta behin, begi bistan dugun panoramari erreparatu behar diogu.  [Ikus gaitzazuen, Txema Ramirez de la Piscina (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  ahal izan (Gaurko Hitza, CC)

   
• 

  Maite 12:00 pm on 2014/05/25 Permalink | Reply
  Tags: Z ( 315 )   

  zaran 

  iz. (B) Saski handia, belarra eta beste zenbait gauza eramateko lepoan erabiltzen dena, edota zamariei alde batean nahiz bestean jartzen zaiena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  zaran (V-ple-arr-oroz; Añ (V), H, Zam Voc), saran (V-ger-ple), san (A Apend). Ref.: A; EAEL 142.

  1. Cesto. “Canasta” Añ. v. zare, otarre, 1 saski. Zaran bat dagianak bi dai. RS 34. Daukazuz eun zaran sagar. Astar II 245. Amar zaran jenero ez ain oneko edo txarrekuak. Ib. 246. Ez aiztu, baña, zaran andija eruaten, loraz beterik ekarteko. Altuna 58. Zaran baten barruban sartu zittuzan guztijak. Otx 115. Gurbizazko zaranak. Ibiñ Virgil 73.

  2. “(V-ple-arr-oroz), […] medida de dos fanegas” A.

  Sinonimoak: iz.
  [zaran]: otar, saskitzar, astotzara (5000 Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (B) cesto, canasta
  fr panier, corbeille
  en basket
  port cesto, canastra

  Entzun:
  

  Urrezko zarana da magnate galiziarraren negozioa, eta otzara horren barruan Zara du harribitxia. [Inditexen urrezko zarana, Jon Fernandez (Berria.info, 2014-05-24)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  zaran (Argazkia: Shopnordico.com)

   
• 

  Maite 9:01 am on 2014/05/24 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  gizarte-markatzaile 

  Gizarte-markatzaile zerbitzuak interneten, –edo intranet batean–, nabigatzen duten erabiltzaileei gustuko estekak edo laster-markak, –gustuko helbideak–, gordetzeko, etiketatzeko, sailkatzeko, editatzeko, bilatzeko eta partekatzeko aukera ematen duen online zerbitzuak dira.

  1996. urtetik aurrera hasi ziren horrelako zerbitzuak interneten hedatzen. 2003. urtean Yahoo enpresak Delicious sortu zuen, hasieran del.icio.us. Delicious horrek arrakasta handia izan zuen eta etiketatzeko sistema interneteko komunitatean hedatzen asko lagundu zuen. Erabiltzaileak gero eta gehiago hasi ziren gustuko webguneen URL helbideak etiketatzen, eta etiketa horiek editatzen, gordetzen, sailkatzen eta modu askotan partekatzen. Jarraitu irakurtzen… (Wikipedia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Wikipedia):

  es marcador social
  fr marque-page social, navigation sociale, partage de signets, social bookmarking
  en social bookmarking
  port social bookmarking

  Entzun:
  

  2003. urtean del.icio.us sortu zen, geroago Delicious izenarekin hedatu den zerbitzua. Delicious izan zen laster-markak biltzeko lana etiketatzeko sistema arrakastatsu batekin bideratu zuen lehen zerbitzua. Etiketak editatu, sailkatu eta gorde egiten dira handik aurrera, horixe bihurtu da sistemarik hedatuena. Etiketak modu pribatuan gorde daitezke edo publikoak bihurtu eta hainbat modutan partekatu.

  Egun interneten arrakasta gehien daukaten aplikazioen artean, hainbat bilatzaile eta nabigatzaileekin batera, gizarte-markatzaile zerbitzu batzuk daude. Ikus Gizarte-markatzaileen zerrenda. (Wikipedia)

  Nik Delicious asko erabili izan dut, baina, egun, Diigo da nire gizarte-markatzaile gogokoena, laster-markak gordetzeaz gain, beste aukera ugari eskaintzen dituelako (taldean lan egin, zerrendak osatu, web orrietan oharrak ipini…). Hementxe uzten dut aspaldi sortutako tutorial bat:

   
• 

  Maite 8:15 am on 2014/05/23 Permalink | Reply
  Tags: K ( 331 )   

  kinka 

  iz. Egoera edo momentu estua, herstura. Kinka larri hartan. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz.

  [egoera estua]: ataka, egonezin, estualdi, estura, estutasun, ezinegon, hinka, larri, larrialdi, larridura, larrimin, larritasun, larriune, arrangura Ipar., arteka Ipar., behar-ordu Ipar., herstura Ipar., kexa Ipar., kexaldi Ipar., zinak eta minak Ipar., angustia Heg., elorrio Bizk., istilu Gip., hertsidura Zub., estu g.e., herrestadura g.e., larri-ordu g.e., trantze Heg. beh., antsia Heg. g.e., arbin Bizk. g.e., erreki Gip. g.e., estres Ipar. zah., kexagune Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (1) crisis, momento crítico; apuro, aprieto (2) momento, ocasión
  fr crise, moment critique, mauvaise passe ; embarras, gêne
  en critical moment, crisis; predicament, dire straits
  port momento crítico; apuro, aperto

  Entzun:
  

  Horretaz gain, gaur egun euskarak gure inguruan duen egoera eta kinka ikusirik, bertsoak horretan funtzio bat duela iruditzen zait, eta, beraz, ertz guztietatik lotuak daudela.  [Amets Arzallus: “Euskarak gure inguruan duen egoera eta kinka ikusirik, bertsoak funtzio bat duela iruditzen zait”, Alba Torres & June Muxika (euskaljakintza.com, 2014-05-22)]
  

  

  kinka (Gaurko Hitza,CC)

   
• 

  Maite 8:05 am on 2014/05/22 Permalink | Reply
  Tags: G ( 266 )   

  goi-arnas 

  iz. Goiargia, inspirazioa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Orotariko Euskal Hiztegian:

  GOI-ARNAS.

  a) Inspiración. Goi-arnasa itz-ugoldeka ixurtzen digutenak. TAg Y 1933, 21. Irudiz aberatsena bai goi arnasez biziena ere. Aitzol in Ldi UO 6. Zatozkida, goi-arnas. Or Eus 3. Gizon aundi oien [Dante, Petrarca, Migel Anjel] goi-arnasak eda zuten urrin gozoaz. Etxde JJ 239. v. tbn. Mde Pr 192. Minervaren kuttunek berezko duten goi-arnasa. MEIG VIII 33. Goi-arnasari laguntza eske / luzaroan dago erpai. “Espíritu de lo alto”. Or Poem 554.

  b) Espíritu religioso.  Gain maite ontan irauten bai du / goi-arnasaren indarrak. Lazkao Txiki in Uzt Noiz 68. Eskoriatzan eliz barrua / zerutu da goi-arnasez. NEtx LBB 277.

  Sinonimoak: iz.
  [etxearen gainaldea] : goi-hats, goiargi, inspirazio, gotargi (5000 eta UZEI sinonimoen hiztegiak)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

  es (Erl.) inspiración (divina)
  fr inspiration (divine)
  en (divine) inspiration
  port inspiração (divina)

  Entzun:
  

  ARIAS Cañete jaunaren hitzei matxismoa zeriola ezin da ukatu eta hitzok leuntzeko egin izan diren ahalegin guztiak (nekatuta zegoela, ez zuela hori esan nahi eta abar) barregarriak dira eta guztiz faltsuak. Arias Cañete jaunarentzat ezinezkoa da, edo oso zaila behintzat, emakume batekin, edozein emakumerekin, goi-arnasdun gai baten gainean (politikaren gainean, demagun) eztabaida serio bat izatea, bere nagusitasun intelektuala matxistatzat hartu ahal delako.  [Extabaida intelektualak, Rikardo Arregi (Zirrikituetatik begira, 2014-05-21)] (Deia.com)

  

  goiarnas (Gaurko HItza, CC)