Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 7:48 am on 2014/02/11 Permalink | Reply
    Tags:   

    kuluxka 

    iz. Loaldi arina (batez ere lo-kuluxka esapidean erabiltzen da). Bazkalondoko lo-kuluxka lasai eginda. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  iz.
    [loaldi arina] : kuluma g.e., lo-kuluxka, lo-susta (UZEIren Sinonimoen Hiztegia eta Elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es sueño ligero, cabezada; siesta
    fr petit somme, demi-sommeil
    en nap, doze
    port cabeçada, sesta

    Entzun:

    Oso lo gutxi egin nuen gau horretan – hamar edo hamabost minutuko kuluxka pare bat baino ez -, baina eguna urratu eta ordubete geroago edo, benetan hartu ninduen loak. [Brooklyngo erokeriak, Paul Auster / Oskar Arana (Alberdania, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Behean, egongelan, gainerakoak txoko batean zegoen telebista ikusten ari ziren besaulkietan jarrita edo, bestela, kuluxka gozoan erdi lo. [Bost ahizpa, Aitor Arana (Euskaltzaindia-BBK, 2005)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    kuluxka (FotopediaCC, paraflyer)

     

  • Maite 7:45 am on 2014/02/10 Permalink | Reply
    Tags:   

    kauskada 

    iz. Hozka egiteko ekintza eta horren ondorioa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘hozkada’)

    Orotariko Euskal hiztegian

    kauskada (V, G ap. A), kauskara (V-gip ap. Elexp Berg).

    Mordisco. “Ze sagar da? Emongostazu kauskara bat? Kauskara dezentia ein ddotsa zuen Pitxirriok” Elexp Berg. v. klauskada.

    Sinonimoak:
    [haginkada] : heldu, hozka, alhadura Ipar., ausiki Ipar., klaska Ipar., klaskada Ipar., klik Ipar., haginkada Bizk., mau Bizk., koskada g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es mordisco
    fr morsure
    en bite
    port mordida

    Entzun:

    Hain sagar txikia kauskada bitan janda daukazu.  (Labayru Ikastegia)

    kauskada (DevianArt, KoiCos)

     

  • Maite 6:31 pm on 2014/02/09 Permalink | Reply
    Tags:   

    itsas txakur 

    iz. ZOOL. Fozidoen familiako ugaztun karniboroen izen arrunta. Igeriketarako moldatuta dauden gorputz fusiformeak, hegats bilakatu diren gorputz-adarrak, eta azpian ehun adiposo ugari duten larruazal iletsuak dituzte. Bi hemisferioetako itsaso hotz eta epeletan bizi dira. • itsas txakur arrunt. Ia 2 m-ko luzerakoa; iparraldeko itsasoetan bizi da (Phoca vitulina). || itsas txakur fraide. Mediterranearra da eta desagertzeko zorian dago (Monachus monachus). || itsas txakur muturbeltz. Artikoko eta Atlantikoko iparraldekoa; bere larruagatik ehizatu egiten da (P. groenlandica). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Hiztegi batuan:

    itsas txakur iz. Fam. Phocidae Sin. foka

    Sinonimoak: iz.
    [foka] : foka, itsas otso (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [foka] : foka (ADOREZ  Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es foca
    fr phoque
    en seal
    port foca

    Entzun:

    Itsas txakurrek koipezko geruza baten babesa dutenez, beti daude bero, iceberg baten gainean eserita egonez gero ere. [Manhattan Transfer, John Dos Passos / Lopez de Arana (Ibaizabal, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

     

  • Maite 10:43 am on 2014/02/08 Permalink | Reply
    Tags:   

    eulantz 

    iz. euri xehe-xehea. 

    Orotariko Euskal Hiztegian

    eulantz (V-m-gip), eulantx (V-gip). Ref.: A; Iz ArOñ (eulantz, eulantx).

    “Lluvia menudísima” A. “Eulantxa ein ddau” Iz ArOñ.

    Sinonimoak: iz.
    [euri xehea] : lanbro, euri-zirin

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es traza de lluvia, lluvia muy menuda.
    fr bruine
    en drizzle, misty rain
    port chuvisco, garoa

    Entzun:

    Egunsentiak eulantza dakar. (Labayru Ikastegia)

    eulantz (FLickrCC, domesticat)

     

  • Maite 6:17 pm on 2014/02/06 Permalink | Reply
    Tags:   

    samurtu 

    1. du ad. Gogorra den jakiren bat samur bihurtu. Oilagor hilberriak samurtzen utzi. 2. da/du ad. Maitasunezko edo bihozberatasunezko sentimenak hartu; hunkitu. 3. da/du ad. (Ipar.) Haserretu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:  ad. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [beratu] : beratu, bigundu, guritu, leundu, umatu Ipar., uxtertu Ipar., beraztu Ipar./Naf., mardotu Zub., labaindu Bizk. g.e.
    [haserretu] : Ipar., beltzuri egin, haserretu, jauzi, koleratu, kopetilundu, mokotu, muturtu, muzindu, zapuztu, inkoniatu Ipar., koskatu Ipar., muskertu Ipar., beltzuritu g.e., despitatu zah., hiratu zah., irritu Bizk. g.e. 

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) [jakiak] ablandar(se), reblandecer(se) (2) [hunkitu] ablandar(se), enternecer(se), conmover(se) (3) [haserretu] (Ipar.) enfadar(se), encolerizar(se)
    fr (1) [jakiak] (s’)attendrir, (se) ramollir (2) [hunkitu] (s’)émouvoir, (s’)attendrir (3) [haserretu] (Ipar.) (se) fâcher, (s’)indigner
    en (1) [jakiak] to soften (2) [hunkitu] to soften, to move, to touch
    port (1) [jakiak] abrandar-se, amolecer, abrandar-se (2) [hunkitu] enternecer-se, comover-se (3) [haserretu] aborrecer-se, chatearse, encolerizar-se, enfurecer-se

    Entzun:

    Oldarraldia samurtu nahian [Oldarraldia samurtu nahian, Berria.info, 2014-02-05]

    Eta, nola diren gauzak, bihotza oraindik ere samurtu egiten dit gogoratzeak. [Gorde nazazu lurpean, Ramon Saizarbitoria (Erein, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Arrainik ez ordea pertoletan! Berehala asmatu zukeen noren jokoa zitekeen! Hala ere, ez ziren samurtu bi auzoak, baizik istorio horretaz solasak ibili zituzten, batez ere elgarren artean ontsa irri egiteko. [Luzaiden gaindi, Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren (Elkarlanean, 2002) ] (Ereduzko Prosa Gaur)

    samurtu (FlickrCC, Renée S. Suen)

    samurtu (FlickrCC, Ferminius)

     

    • Maite 9:36 am on 2014/02/07 Permalink

  • Maite 8:09 am on 2014/02/05 Permalink | Reply
    Tags:   

    ezgauza 

    iz. Gauza hutsala, ezerezkeria. Ezgauza batzuk egiten.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [huskeria] : ezerezkeria, huskeria, txikikeria, zirtzilkeria, ezdeuskeria Ipar., fitskeria Ipar., hutsalkeria Ipar., pegesa Ipar., pegeseria Ipar., xehekeria Ipar., apurkeria g.e., pitinkeria g.e., faunkeria Ipar. g.e.(UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es nadería, menudencia, cosa sin importancia
    fr inutile, inepte, inapte
    en trifle
    port ninharia, miudeza

    Entzun:

    Itsas zakarrak eragindako txikizioen ondoren, olatuen erritmoa dute gure etsipenaren bagek: lehenago edo geroago, itsasoa beti itzultzen da lapurtu zaionaren bila. Itsasoari ebatsia, itsasoak irabazia. Urteetan oldoztutako korromio isila, halako batean mendekuaren sekuentzia bilakatzen da: zerga, olatu batek; zigor, hurrenak; zerga eta zigor; zerga, zigor… Eta ezgauza sentitzen gara naturaren aurrean. Itsasoak ez du barkatzen! [Ez gara ezer, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2014-02-04)] (Berria.info)

    ezgauza

     

  • Maite 7:50 am on 2014/02/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    brastakoan 

    adlag. Kolpetik, bat-batean. Brastakoan kendu dio eskutik makila.

    Sinonimoak: adlag.
    [kolpetik]: kolpetik, bat-batean, kolpez (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es bruscamente, con brusquedad; de golpe
    fr brusquement, d’un seul coup
    en suddenly, brusquely, sharply; abruptly
    port de golpe, de súbito

    Entzun:

    Baina, brastakoan, bizarra desagertu zen gure aurpegietatik, baina ez mundua aldatu genuelako, moda aldatu zelako baizik.  [Bizarra modan, Anjel Lertxundi (Hitz beste, 2014-02-02)] (Berria.info)

    Brastakoan, gurasoak eta jada gaztetxo egin dena arrotz sentitzen dira elkarrenganako. Petral hori al da orain artean ezti bitsetan eduki gaituen umea?, diote gurasoek. Buruximur horiek al dira hainbeste miresten nituen gurasoak?, dio nerabeak. Gurasoek ez dakite nola adierazi gertatzen ari zaiena. Nerabeak ere ez; baina baleki ere, ez lieke bihotza zabalduko. [Nerabea altxorraren islarantz, Anjel Lertxundi (Hamabostero, urgainen, 2014-02-02)] (Deia.com)

    brastakoan (Gaurko hitza, CC)

     

← Older posts

Newer posts →

c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel