Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 8:03 am on 2013/09/10 Permalink | Reply
    Tags:   

    basitu 

    dio ad. Busti.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko euskal Hiztegian:

    1.Ensuciar” Lar. Cf. 1 basi. “(V), embadurnarse” A.

    2. (AN-larr; A Apend). Mojar(se), empapar(se); bañar(se). “Calarse” A Apend. “Basitu, pasarse por la humedad. Aurtengo eurite onek artoak eta gariak basitu ditu” Asp Leiz. Errege, eure eskuetan artu eikek neure odolaz bustiriko lur-zati bat eta beraz begia basitu-ezkero, osatuko iak. A Ezale 1897, 110b. Eman ere zidan gogoak basialdi bat artzea, aditu bainun basitu izena artatik zetorrela grekoan balaneion, barneko kezka aizatzen dulako. Basiturik ere len bezala gelditu nintzala aitortzen diot Zure errukiari. Or Aitork 237. Aruntzago derama / ondasunen mendira, / egarria, basituz, / kentzen dun iturrira. “Del gozo fiel las baña”. Or in Gazt MusIx 93.

    3. (V ap. A), bazitu (V-ger ap. A; A DBols), bazi (V-ple ap. A). “Untar, rebañar platos, etc.” A.

    4. (Sust.). “Basitu bat artu, tomar un baño” (G-to) Or Eus 334n.

    Sinonimoak: ad. (Adorez Sinonimoen Hiztegia eta Labayru Ikastegia)
    [busti] : busti, uieldu, blaitu, urase, iboildu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [platera garbitu] : basia egin 

    Beste hizkuntza batzuetan (Labayru Ikastegia eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) mojar(se), empapar(se); embadurnar(se) (2) untar, rebañar, impregnar
    fr (1) se mouiller,  s’imbiber (de, de), être trempé., se barbouiller (2) tartiner, finir, vider, (con pan) saucer
    en (1) be drenched, be soaked (2) get covered with, cover oneself with
    port (1) molhar-se, embeber-se, empapar-se,  besuntar-se, lambuzar-se (2) untar, limpar

    Entzun:

    Harrosko hogeitabost urte inguruko gazte bat zen, argala, eta ilea atzeraka orraztuta eramaten zuen, kizkurtuta buru gainean, gominaz basitua lokietan eta atzean gandor moduko bat eginez, iparraldeko aza-kirtenek eta Trastevereko guapoek bezala. [On Camillo, Giovanni Guareschi / Koldo Biguri (Ibaizabal, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Ogiz basitu zuen platera.

    basitu (FlickrCC, XavMP)

    basitu (FlickrCC, agu²!)

     
  • Maite 7:56 am on 2013/09/09 Permalink | Reply
    Tags:   

    buhame 

    iz. 1. (Ipar.) Ijitoa. 2. (pl.) Zuberoako maskaradako pertsonaiak. Lau dira eta zurezko ezpata daramate.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [ijitoa]: motxaile, ijito (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) gitano, -a (2) personaje de la mascarada suletina
    fr (1) bohémien, -enne (2) personnage de la mascarade souletine
    en Gypsy, Gipsy
    port cigano(a)

    Entzun:

    Etorkizuna iragar zezakeela, hirian izandako zirku batean lan egiten zuen buhame batek azaldu ziola sekretu handi hura. [Traizioak, Iban Zaldua (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    X. mendean utzi behar izan zuten ijitoek lurraldea, Indiaren ipar-mendebaldean, islamdarrengandik ihes, eta eguzkiari segitu zioten, kurduen lurretan barrena, Europako erdi eta hego-ekialdeko herrietan egokitu arte. Garai hartan gorpuztu zen Egiptotik heldu zirelako ustea, horregatik ijito izena. XV. mende hasieran abiatu ziren Europako mendebaldeko lurretara eta buhame deitu zieten orduan, Bohemia aldetik heldu zirelako. Beste herri askotan bezala, ikusminez hartu zituen Euskal Herriko jendeak, bitxiak, zorrotzak eta lan batzuetan arras trebeak zirelako.  [Ijitoak eta buhameak, Joxean Elosegi (Euskaldunon egunkaria] (Ikasbil.net)

    buhame (DevianArt, CC)

    buhameak Barkoxeko maskaradan (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 10:04 am on 2013/09/08 Permalink | Reply
    Tags:   

    bizkar-zorro 

    iz. Zaku-antzeko poltsa, sorbaldetatik zintzilik bizkarrean eramateko goitik beherako bi uhal dituena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     
  • Maite 1:43 pm on 2013/09/07 Permalink | Reply
    Tags:   

    beinke 

    interj. Esan denaren egiatasuna edo harekiko adostasuna azpimarratzeko edo baiezko erantzuna indartzeko esaldia.(Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: interj.
    [adostasuna azpimarratzeko]: bai horixe!,  baizez, hori esan (Elhuyar Hiztegia eta Labayru Ikastegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es en efecto, así es; ¡ya lo creo!, ¡y tanto!
    fr celui-là même, celle-là même, cela même, justement
    en that’s it, it certainly is, that very (thing); precisely, exactly; yes, it is
    port nem fale!, com efeito, efetivamente

     
  • Maite 8:45 am on 2013/09/06 Permalink | Reply
    Tags:   

    bihotz-beltz 

    izond. Krudela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: izond.
    [bihotz-gogorra] : anker, gogor, krudel, gupidagabe, bihotz-gogor  (Adorez Sinonimoen Hiztegia eta Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es cruel, malvado, -a, sanguinario, -a
    fr cruel, -elle ; impitoyable, inhumain, -e
    en cruel, ruthless, inhuman, vicious
    port cruel, malvado,-a

    Entzun:

    -Ikusten, nola hire bihotz beltz horretan pinporta txuriren bat gelditzen den oraindik? [Gerezi Denbora, Inazio Mujika Iraola (Alberdania, 1999)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    bihotz-beltz (DevianArt, CC)

     
  • Maite 8:37 am on 2013/09/05 Permalink | Reply
    Tags:   

    mari-maistra 

    iz. Asko jakiteaz harro dabilen emakumea. 

    Sinonimoak: iz.
    [marimaistra] : mari-maisu, pertxena (5000 hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es marisabidilla, mujer presumida de sabia
    fr tout savoir
    en know-all

    Entzun:

    Kaixo lagun maiteok, hemen da Marimaistra!  (Sustatu)

     
  • Maite 8:00 am on 2013/09/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    lapin 

    iz. Ipar. Beh. h. untxi. (Hiztegi Batua)

    Sinonimoak: iz.
    [untxi]: koneju, untxe (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es conejo (Oryctolagus cuniculus)
    fr lapin
    en rabbit
    port coelho

    Entzun:

    M. Mendiburu: Garai hartan etxeak iheslariz beteak ziren; kanpaina handia egin zuen Anai-Arteak. GAL gogorki ari zen, eta guhaurrek ere kristoren beldurra pasatzen genuen. Poliziak jendea harrapatzen zuen sarekada handietan. Jendea etxean genuen eta aldi berean GALen kontra agertzea edo zerbait antolatzea zaila zen. Anai-Artea ere inguratuta zegoen, gure kideak arrastatuak. Beldurra izugarria zen. Jendea lapinak bezala hilak izan ziren. [Anai-artea, Mikel Asurmendi (Argia, 2013-09-01 )]

    lapin (Wikimedia Commons)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel