Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 9:06 am on 2013/05/17 Permalink | Reply
    Tags:   

    Internet 

    Internet (Wikipedia)

    iz. INFORM. Ordenadore arteko komunikazio-sare erraldoia, mundu-mailakoa, “sareen sarea” esan ohi zaiona.
    1969an Estatu Batuetako Defentsa Sailaren ARPA (Advanced Research Project Agency) agentziaren eraginez TCP/IP izeneko protokoloa sortu zen ikerketazentro militarretako eta unibertsitateetako sistema informatikoak sare handi batean lotu ahal izateko. Protokolo horretan oinarriturik, 1975ean sare esperimental bat sortu zen, ARPANET izenekoa. 1983an TCP/IP protokolo-multzoa estandar gisa hartu zen sarerako. Azkenik, erabilpen militarra alde batera utzirik, bestelako erabiltzaileak ere sarea baliatzea onartu zen: ARPANET desagertu eta Internet jaio zen 1990ean. Ez du egitura hierarkikorik, hau da, komunikazioa kontrolatzen duen ordenadore nagusirik ez dago; sareko ordenadore guztiak maila berean daude eta sarearen hedapena noranahikoa da; amarauna bezala zabaltzen da. Mundu osoan barreiaturik dauden sare txikiak elkarri lotzen zaizkio Internet bidez eta orotariko informazio eta zerbitzuak bidal eta jaso daitezke. Hasieran batez ere unibertsitateetako ikertzaileentzako tresna izan zen, baina ziztu bizian zabaldu eta erabiltzaile arruntaren mailara iritsi zen 1993tik aurrera. Progresio geometrikoan hazi da; 1996 urtearen hasieran 20.000 sarek, 2 milioi zerbitzaritik gora (zerbitzu-hornitzailek) eta 30-40 milioi erabiltzailek osatzen zuten Internet.

    2003ko martxoaren 27an europar helduen ia %20k bazuen Interneteko konexioa. Aurreko bi urte eta erdian 55 urtetik gorako internauten kopurua %50 hazi zen, 2000 urtean ziren 10 miliotatik 15 milioi baino gehiagoraino 2002 urtearen amaieran.
    Suedian ia helduen %50ek bazuen sarbidea Internetera, %40 baino gutxixeagok Herbehereetan, %29k Erresuma Batuan. Frantziako eta Espainiako helduak bakarrik ari ziren Europan atzera gelditzen Interneten erabileran.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)


    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa eta Word Reference hiztegia):

    es Internet
    fr Internet
    en Internet
    port Internet

    Gaur Interneteko Nazioarteko Eguna ospatzen da. Horren harira, informazioa eta historia apur bat ekarri nahi izan dugu Gaurko Hitzara:

    Internet Eguna maiatzaren 17an

    Internet eguna 2005eko urriaren 25ean egin zen lehen aldiz estatu mailan, Interneteko Erabiltzaileen Elkarteak (aui.es) sustaturik. Handik gutxira, 2005eko azaroan Tunisian burututako Informazio-Gizartearen Topaketak NBEari proposatu zion Maiatzaren 17a izendatzea Nazioarteko Informazio-Gizartearen eguna.

    Zer da Internet Eguna?

    Internet Eguna gizartetik eta gizartearentzat sortzen den sare-proiektua da. Edonork har dezake parte. Herrien eta herritarren bizitza hobetzeko Teknologia berriek eskaintzen dituzten aukerak ezagutarazi nahi ditu. [Internet Eguna maiatzaren 17an, Iñaki Huguet (webzerbitzua.blog.euskadi.net, 2013/05/06 .)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Zer gertatzen da Interneten minutu batean? (Intel, 2012)

    Internet (via @wwwhatsnew)

     
  • Maite 9:58 am on 2013/05/16 Permalink | Reply
    Tags:   

    kinki-minki 

    Tiquis miquis. “Aridxak, mendixan libre. Oiñ, piñua sartze zanian da kinki-minkixak” Elexp Berg. (Orotariko Euskal Hiztegia)

    Sinonimoak:
    [txikikeria] txikikeria, huskeria
    [mizkin] mizkin, milika, mizke

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es tiquismiquis
    fr (1) fam (escrupuloso) pinailleur(euse) mpl. (2) (frusilerias) broutilles
    en (1) adj (melindroso, escrupuloso) fussy, finicky (2) fussyperson, familiar fuss-pot
    port melindroso(a), escrupuloso(a)

    Ez zaitez hain kinki-minkia izan eta jan itzazu babarrunak.

    kinki-minki (FlickrCC, Howard Dickins)

     
  • Maite 10:57 am on 2013/05/15 Permalink | Reply
    Tags:   

    zarrastatu 

    du ad. Tarratatu, urratu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    zarrastatu (AN, L, B; Dv, H), zarraztatu, sarrastatu (L, BN, S), tzarrastatu (S). Ref.: A; Lh (sarrastatu); Lrq (tzarrastatu).

    1. Rasgar(se), desgarrar(se); arañar(se). “Desgarrar. Ote-artean zarrastatu diet eskua (B)” A. “1.º déchirer. Ponduetarik sarrastatu nuen zakua, […]; 2.º égratigner” Lh. “Écorcher” Lrq. Zarrastatzea bestidurak (194). LE-Ir. Kaifasek dió ontarát, / kapa zarrastaturík: / errandú blasfemiabát. LE Kop 164. Polineikel-en illotza, zakurrak zarrastatua. Zait Sof 194s. Elgarren elorriek elgar zarraztatzen. Iratz “Ez berdin” (ap. DRA). Neska gaztearen eskuak zarrastatuak ziren, zango-besoak odolduak. JEtchep 22. (Fig., con bihotz, etc.). Cf. infra (2). Iru gizonak mutillari burrukara zijoazkiola igarri zienean, biozpean zerbaitek zarraztatu zun biziki Balendin. TAg Uzt 47. Asko maite zun txakurra-ta, aren ustegabeko eriotz arrigarriak biziki zarraztatu zion kolkoartea. Ib. 143.

    2. “Sarrastatu (L, BN, S), […] s’émouvoir” Lh. (Con bihotz). Asustar. Gu ohartu orduko iraganak [otoak], haize emaiten daukute begitarterat eta bihotza zarrastatzen. JE Ber 92.

    Sinonimoak:   ad. Ipar./Naf.
    [urratu] : tarrat egin, urratu, tarratatu Ipar., zarratatu G-N
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es rasgar, desgarrar
    fr déchirer
    en to tear, to rip
    port rasgar, lascar

    Beheko solairuan taberna bat zegoen, aurrealdean beltxarga txuri baten irudia zuena, zurean zizelkatua, labankada batez edo alderik alde zarrastatua baina. [Airezko emakumeak, Felipe Juaristi (Erein, 2003)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Bidea gero ta zabalagoa da orain; sobera naski, oihan ederra zarrastatzen duelakotz. [Santiago oinez, Piarres Aintziart (Elkar, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    zarrastatu (deviantart CC, newberrychucks)

     
  • Maite 7:15 am on 2013/05/14 Permalink | Reply
    Tags:   

    ahohandi 

    izond. Ahozabala. Hau ahohandia! Harri-koskorra mendi egingo zenuke zuk.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: izond.
    [ahozabala]: ahobero, ahozabal (UZEIren Sinonimoen Hiztegia

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es exagerado, -a; bocazas
    fr bavard, -e; gaffeur, -euse ; glouton, -onne
    en blabbermouth, bigmouth, blabber
    port exagerado(a), excessivo(a); língua de trapo

    Ahohandia, baina eraginkorra

    Egoera zailean hartu zuen PPko buruzagitza Antonio Basagoitik, eta egoera zail baten ondoren utziko du. Gogoak ematen diona esateak algarak eta haserreak eragin ditu, baina alderdia gizartera irekitzeko gai izan da. [Ahohandia, baina eraginkorra, Aitziber Laskibar Lizarribar (Berria, 2013-05-12)]

    ahohandi (FlickrCC, Ángel Román)

     
  • Maite 8:06 am on 2013/05/13 Permalink | Reply
    Tags:   

    aurrindu 

    da ad. (Ipar.) Egokitu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: ad. Ipar.
    [egokitu] : adaptatu, egokitu, egon (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
    [afinatu] : afinatu (Labayru ikastegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) adecuar(se), avenir(se), acomodar(se); armonizar (2) Mus. afinar
    fr (1) (s’)accommoder; (s’)adapter, être adapté, -ée (2) Mus. accorder
    en (1) adjust themselves to (2) Mus. tune
    port (1) adequar-se, estabelecer-se, avir-se, ajustar-se (2) Mus. afinar

    Legeak jendeen beharretara aurrintzeko: para adecuar las leyes a las necesidades de la gente.  (Elhuyar Hiztegia)

    Eskualdun bestetarat elgarretaratuko diren eskualdunak mihiz bederen aurrinduko ahal dira noizbait. Ib. 506. (Orotariko Euskal Hiztegia)

    Zer dugu hau? Bi anaiak elgarrekin, Aimar aitzinean eta Asier gibelean? Entsegu bat egin gogo dute hola anaiek eta aipu dute ere, aurrintzen badira, Patxi Ruiz eta Belokiren kontra jokatzea. [Muscarditz eta Etxeto finalean ortziraleko, Bego, “Pilotaz” (2005-12-22, 7. orr.) Herria, 2001-2005] (Ereduzko Prosa Gaur)

    aurrindu (mutuaspalabras.blogspot.com)

    aurrindu (FlickrCC, Crashmaster007)

     
  • Maite 12:36 pm on 2013/05/12 Permalink | Reply
    Tags:   

    igebelar 

    iz. BOT. Ninfeazeoen familiako eta Nymphaea generoko uretako landareen izen arrunta. Errizoma luzea, pedunkulu luzeak dituzten hosto flotatzaileak, eta lore ikusgarri eta handiak dituzte. Apaingarri modura lantzen dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     
  • Maite 10:47 am on 2013/05/11 Permalink | Reply
    Tags:   

    harrikoa egin 

    ad. Baxera garbitu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: ad. g.e.
    [harrikoa egin] platerak garbitu (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es fregar [la vajilla]
    fr faire la vaisselle
    en to do the dishes
    port lavar os pratos

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel