Updates from Maite Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 10:37 am on 2013/04/04 Permalink | Reply
    Tags:   

    katabut 

    iz. (zah.) Zerraldoa, hilkutxa.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz. zah.
    [zerraldoa] : hilkutxa, hil-ohe, kutxa, zerraldo, ataute Bizk. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es ataúd
    fr cercueil
    en coffin, casket
    port ataúde, caixão

    Nahiago gorputzik ez banu. Adar kraskatuz beteriko zakua dut gorputza. Tertzioan nengoke katabut batean. Nekez sinestekoa da, pairatu ezean, zenbaterainokoa izan litekeen amodio zazpuztuaren lorra. [Kristalezko begi bat, Miren Agur Meabe (Susa, 2013)]

    katabut (FlickrCC, Stewf)

     
  • Maite 9:57 am on 2013/04/03 Permalink | Reply
    Tags:   

    zilar-arrain 

    iz. 1. ZOOL. Argentinidoen familiako itsas arrain osteiktiea, zilar-koloreko gorputz luzexka, begi handiak eta mutur zorrotza duena. Arrain txikiz eta ornogabez elikatzen da eta arrunta da Ozeano Atlantikoan (Argentina sphyraena). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa) 2. Gaurtar intsektua, azukrez eta almidoiaz elikatzen da. (Lepisma saccharina) (Wikipedia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es  1. argentina, sula de altura, pez-plata, abishoya, peón, pigudo o polido (Argentina sphyraena) 2. pececillo de plata, elías (Lepisma saccharina)
    fr 1. Peix d’argent 2. poisson d’argent
    en 2. silverfish (Lepisma saccharina)
    port 2. peixinho-de-prata, traça (Lepisma saccharina)

    Paul D-ri iruditu zitzaion zilar-arrain handi batek alde egin ziola eskuetatik, isatsetik oratzearekin bat.  [Maitea, Toni Morrison / Anton Garikano (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    zilar-arrain (Wikimedia Commons)

    zilar-arrain (FlickrCC, obni)

     
  • Maite 8:30 am on 2013/04/01 Permalink | Reply
    Tags:   

    lore(-)hauts 

    iz. BOT. Anterek sortzen duten hautsa, polen-alez eratua. • polen-ale. Landare hazidunen anteretako zelula amen meiosiaren ondorioz eratutako gorputz txiki eta forma aldakorrekoa. Hiru geruzaz osatuta dago eta barnekoan ernalketa burutuko duten nukleoak eratzen dira.  (‘polen’, Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan)

    Sinonimoak: iz.
    [polena]: polen (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
    es polen
    fr pollen
    en pollen
    port pólen

    Erleak bizirako ezinbestekoak dira, ezti, ezko, lore hauts eta erregin eztia ekoizten baitituzte, baina ere munduko landareen polinizazioa % 80an segurtatzen baitute. [Erlegintzak sufritzen, Sinadurarik gabe, (2009-05-21, 7. orr.) Herria] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

    lore-hauts (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 9:15 am on 2013/03/31 Permalink | Reply
    Tags:   

    zikoina 

    iz. ZOOL. Zikonidoen familiako eta Ciconia generoko hegazti zikoniformeen izen arrunta. Handiak dira eta oin eta moko gorriak dituzte. Migratzaileak dira. Animalia txikiz elikatzen dira. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     
  • Maite 8:30 am on 2013/03/30 Permalink | Reply
    Tags:   

    arrautza 

    iz. 1. Narrastien, hegaztien, intsektuen eta beste zenbait animaliaren gorputz ugaltzailea. Obulu (normalean ernaldu) batez eta ehun elikatzaileez eta babesleez eratuta egoten da eta bertatik indibiduo gaztea garatzen da. Arrautza errun. Arrautzaren gorringoa eta zuringoa. 2. BIOL. Zigotoa. 3. (pl.) (arrt.) Barrabilak. • arrautza-mintz. Obulua eta gainerako osagaiak bereizten dituen mintza, zelula arrunt baten paretaren kidekoa dena. || arrautza-oskol. Arrautzaren kanpoko estalki gogorra. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [arroltzea] : arroltze (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) huevo (2) Biol. zigoto (3) (pl.)(arrt.) huevos, cojones
    fr œuf
    en egg
    port ovo

     
  • Maite 9:23 am on 2013/03/29 Permalink | Reply
    Tags:   

    gerli 

    iz. (Ipar.) 1. Uraren antzeko likido apur bat likatsua, hainbat landareri, berez edo ebakitzean, dariena. 2. Zornea, zauriei darien likido likatsua. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz. (Elhuyar Hiztegia)
    [uraren antzeko likidoa] zuku
    [zornea] zorne

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) zumo, líquido que mana de las plantas (2) pus, líquido acuoso que supuran las heridas
    fr (1) jus (2) pus
    en (1) juice (2) pus
    port (1) suco (2) pus

    Zauriari gerlia zerion.  (Labayru Hiztegia)

    Igitariek igitaiak muntegian garbitu zituten gerlia kentzeko. ‘Gomme’. Or Mi 40. (Orotariko Euskal Hiztegia)

     gerli (FlickrCC, drpavloff)  gerli (FlickrCC, quinn.anya)

     
  • Maite 9:41 am on 2013/03/28 Permalink | Reply
    Tags:   

    bihotz 

    iz. 1. Uzkurdura erritmikoen bidez odola arteria eta benetan barrena zirkulatzea eragiten duen muskuluzko organoa. 2. (hed.) Delako organoa sentimenduen gunetzat hartua. Euskaldun erdalzale, non duk hik bihotza? 3. (hed.) Zerbaiten barne-barnea, erdi-erdia. Haltzak ez du bihotzik. Hiriaren bihotzean. 4. (hed.) Adorea, kemena. 5. Kutuna, laztana. Ene bihotza! Barretxo bat egik! 6. Karta frantsesetako lau koloreetako bat, bihotz gorri bat ezaugarri duena; kolore horretako karta bakoitza. • bihotz hil. 1. Bihozgabetua. 2. Atsekabea. || bihotz-erdiragarri. Lazgarria, izugarri mingarria. • BIHOTZ(-BIHOTZ)EZ, BIHOTZ(-BIHOTZ)ETIK. Sentimendu edo maitasun osoz, gogo onez. || BIHOTZ IZAN, EMAN, HARTU, GALDU. Adorea izan, eman, hartu, galdu. Izan bihotz, ez beldurtu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak:
    [bihotzondoa] : bihotzondo
    [adorea] : adore, ahalgo, indar, kemen, kalipu Ipar., kuraia Ipar., balore Heg., errutasun Gip., agoñu Zub., animo beh., azku jas., bihoztasun g.e., bihoztoitasun g.e., kementasun g.e., alaitasun zah., erru zah., aginte Bizk. zah.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es (1) corazón (2) corazón, alma (3) corazón, parte central, parte principal, medio (4) [fruituena] corazón; [landareena] médula, corazón (5) valor, audacia (6) corazón, amor, cariño (7) [karta frantsesetan] corazón
    fr (1) cœur (2) cœur, âme (3) cœur, centre, partie principale (4) [fruituena] noyau, moelle (5) courage, audace (6) [maitasunezko deikia] mon cœur, mon chéri, ma chérie
    en (1) heart (2) heart (3) heart; -hearted (in compounds) (4) [fruituena] core; pith (5) [karta frantsesetan] hearts
    port coração

    ANTZINAKO BIHOTZ, MIKEL LABOA

    Bihotz, buztinezko Bihotz,
    Etxe ttiki bat zara,
    Ahula, hauskorra, lau gelatako;

    Lau, lau gelatan Bihotz,
    Zenbat mamu dauzkazun,
    Nola ikaratzen zaren, gauean;

    Gau, gau batzutan Bihotz,
    Hautsi egiten zara,
    Lurrera jausi eltzetxo baten gisan;

    Bihotz, jausitako Bihotz,
    Ari zara intzirika,
    Kexu zara, negar zara, oi Bihotz;

    Zer, zer diozu Bihotz,
    Ez zaitut konprenitzen
    Zure hitza arrotza zait, bitxia;

    Zeit, Einsamen Helian,
    Abens grauen flammendes,
    (Denbora, Helian bakartia,
    Iluntzea, grisa, lamatan)
    Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

    Der Tod ist ein Meister,
    Und du, zur Linken, du,
    (Heriotza maisu bat da
    Eta zu, siniestroa zu)
    Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

    Der, des menschen Sinn,
    Von zweifeln voll,
    (Gizonen patua
    dudaz betea)
    Ez zaitut konprenitzen, oi ene Bihotz;

    Bihotz, antzinako Bihotz,
    Ez al zara zaharregi,
    Eta ilun, eta itxu, barregarri;

    Ilun, ez da dena ilun,
    Begirazazu leihotik,
    Ikustazu baso hori, berdatzen;

    Berde, zein berde dauden,
    Basoko garo zuhaitzak,
    Zein ixil eta lasai, arratsean;

    Arrats, arrats hontan Baso,
    Hartzazu ene Bihotza,
    Buztinetik sortua da, zu bezala.

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel